« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »ويژگي‌هاي جمعيتي سالمندان
دگرگوني‌هاي سريع در ساختار جمعيتي كه ناشي از افزايش اميد به زندگي در پرتو پيشرفت‌هاي علمي در زمينه بهداشت عمومي و همچنين كاهش نرخ زاد و ولد مي‌باشد،نشانگر آنست كه نسبت افراد سالمند به كل جمعيت به سرعت رو به افزايش است و جمعيت جهان نسبت به سالهاي قبل پيرتر مي‌شود. در پژوهشي كه از آغاز آخرين دهه قرن بيستم تاكنون در آمريكا انجام شده است نشان داده شد كه متوسط طول عمر كه در سه هزار سال پيش از ميلاد 18 سال بود، در آغاز قرن بيستم به 48 سال افزايش يافته و در آخرين سالهاي قرن بيستم به بيش از 80 سال رسيده است .
اگر سن «ميانه» را به عنوان شاخصي براي سنجش وضعيت جمعيت در نظر بگيريم ؛ سن ميانه، سني است كه سن 50 درصد جمعيت كمتر از آن و 50 درصد بيشتر ازآن است.اطلاعات ارائه شده در جدول 2-1 حاكي از آن است كه سن ميانه جمعيت جهان از 5/23 سال در سال 1950 به 1/26 در سال 1998 رسيده است و پيش بيني مي‌شود در سال 2050 اين سن به 8/37 سال برسد . جدول سن ميانه در مناطق مختلف جهان در سالهاي 2050 و 1998 و 1950
| مناطق مختلف | سن ميانه | ||
| 1950 | 1988 | 2050 | |
| كل جهان | 5/23 | 1/26 | 8/37 |
| مناطق توسعه يافته | 6/28 | 8/36 | 6/45 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 3/21 | 9/23 | 7/36 |
| آفريقا | 7/18 | 3/18 | 7/30 |
| آسيا | 9/21 | 6/25 | 3/39 |
| اروپا | 2/29 | 1/37 | 4/47 |
| آمريكاي لاتين | 1/20 | 9/23 | 8/37 |
| آمريكاي شمالي | 8/29 | 2/35 | 1/42 |
| اقيانوسيه | 9/27 | 7/30 | 3/39 |
در مدت 5 سال از سال 1990 تا سال 1995 در تمامي كشورها، به جز مناطق كمتر توسعه يافته،رشد جمعيت بالاي 60 سال سريعتر از رشد كلي جمعيت بوده است. در سالهاي 2020-1995 تفاوت رشد جمعيت بالاي 60 سال و رشد كلي جمعيت بيشتر خواهد شد و به ميزان 2 برابر رشد كلي جمعيت خواهد رسيد. جدول توزيع درصدي گروههاي سني رادر سالهاي 1970 لغايت 2020 ميلادي در مناطق مختلف دنيا نشان مي‌دهد. براساس اطلاعات ارائه شده در اين جدول در حاليكه در سال 1970، 4/8 درصد از جمعيت جهان 60 سال بالاتر بوده‌اند، در سال 1995 اين نسبت به 5/9 درصد و در سال 2020 به 1/13 درصد خواهد رسيد.اين رشد نسبت درتمام مناطق جهان و با اندكي تفاوت وجود دارد.
جدول توزيع درصدي گروههاي سني در سالهاي 2020-1970 ميلادي در مناطق مختلف جهان
| منطقه/ كشور | 1970 | 1955 | 2020 |
| 14-0 | |||
| جهان | 5/37 | 4/31 | 2/25 |
| مناطق توسعه يافته | 0/26 | 6/19 | 7/16 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 8/41 | 3/34 | 8/26 |
| مناطق باحداقل توسعه | 3/44 | 9/43 | 1/37 |
| آفريقا | 8/44 | 8/43 | 1/37 |
| آسيا | 3/40 | 8/31 | 8/23 |
| اروپا | 3/25 | 1/19 | 5/15 |
| آمريكاي لاتين و كارائيب | 4/42 | 6/33 | 9/25 |
| آمريكاي شمالي | 5/28 | 0/22 | 4/19 |
| اقيانوسيه | 3/23 | 0/26 | 8/22 |
| 59-15 | |||
| جهان | 1/54 | 1/59 | 7/61 |
| مناطق توسعه يافته | 5/59 | 1/62 | 2/58 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 1/52 | 3/58 | 3/62 |
| مناطق باحداقل توسعه | 6/50 | 3/51 | 2/57 |
| آفريقا | 2/502 | 2/51 | 9/56 |
| آسيا | 2/53 | 0/60 | 6/62 |
| اروپا | 2/59 | 0/62 | 3/59 |
| آمريكاي لاتين و كارائيب | 2/51 | 9/58 | 8/61 |
| آمريكاي شمالي | 7/57 | 7/61 | 5/57 |
| اقيانوسيه | 0/57 | 0/61 | 6/59 |
| 60 | |||
| جهان | 4/8 | 5/9 | 1/13 |
| مناطق توسعه يافته | 5/14 | 3/18 | 1/25 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 1/6 | 3/7 | 9/10 |
| مناطق باحداقل توسعه | 1/5 | 8/4 | 7/5 |
| آفريقا | 5 | 0/5 | 0/6 |
| آسيا | 5/6 | 2/8 | 6/12 |
| اروپا | 5/15 | 9/18 | 2/25 |
| آمريكاي لاتين و كارائيب | 4/6 | 5/7 | 3/12 |
| آمريكاي شمالي | 8/13 | 3/16 | 1/23 |
| اقيانوسيه | 7/10 | 0/13 | 6/17 |
درجدول ميزان رشد جمعيت سالمند در مناطق و كشورهاي مختلف جهان ارائه شده است. براساس اطلاعات ارائه شده در حالي كه رشد جمعيت جهان در همه گروههاي سني درسال 1970 لغايت 1995، 72/1بوده و طي سالهاي 1992 لغايت 2020 معادل 2/1 پيش‌بيني مي‌شود. ميزان رشد جمعيت 60 سال به بالاي جهان طي 1970 لغايت 1995، 33/2 بوده و طي سالهاي 1995 لغايت 2020 معادل 48/2 پيش‌بيني مي‌شود. بنابراين رشد جمعيت 60 ساله و بيشتر در تمامي دنيا از رشد كل جمعيت به مراتب بيشتر بوده است و اين نيز به معناي پيرتر شدن جمعيت در سالهاي اخير و سالهاي آتي خواهد بود.
جدول ميزان رشدجمعيت سالمند درمناطق وكشورهاي مختلف جهان
| منطقه/ كشور | 1950-1970 | 2020-1995 |
| 60 سال و بيشتر | ||
| جهان | 23/2 | 48/2 |
| مناطق بيشتر توسعه يافته | 52/1 | 42/1 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 77/2 | 05/3 |
| آفريقا | 71/2 | 15/3 |
| آسيا | 83/2 | 90/2 |
| اروپا | 21/1 | 06/1 |
| آمريكاي لاتين و كارائيب | 67/2 | 29/3 |
| آمريكاي شمالي | 66/1 | 13/3 |
| اقيانوسيه | 29/2 | 46/2 |
| 80 سال و بيشتر | ||
| جهان | 32/3 | 67/2 |
| مناطق بيشتر توسعه يافته | 11/3 | 75/1 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 62/3 | 62/3 |
| مناطق با حداقل توسعه | 49/3 | 30/3 |
| آفريقا | 17/3 | 68/3 |
| آسيا | 84/3 | 57/1 |
| اروپا | 88/2 | 46/1 |
| آمريكاي لاتين و كارائيب | 78/3 | 70/3 |
| آمريكاي شمالي | 02/3 | 57/1 |
| اقيانوسيه | 40/3 | 43/2 |
| همه سن‌ها | ||
| جهان | 72/1 | 20/1 |
| مناطق بيشتر توسعه يافته | 60/0 | 16/0 |
| مناطق كمتر توسعه يافته | 07/2 | 43/1 |
| مناطق حداقل توسعه | 51/2 | 38/2 |
| آفريقا | 72/2 | 42/2 |
| آسيا | 88/1 | 16/1 |
| اروپا | 42/0 | 11/0 |
| آمريكاي لاتين و كارائيب | 08/2 | 29/1 |
| آمريكاي شمالي | 99/0 | 75/0 |
| اقيانوسيه | 53/1 | 26/1 |
در جدول ميزان اميد به زندگي در بدو تولد و در 65 سالگي به تفكيك جنس ارائه شده است. براساس اطلاعات ارائه شده اميد به زندگي در بدو تولد نسبت به صد سال قبل دو برابر و نسبت به 5000 سال پيش 5/4 برابرشده است. سه هزار سال پيش از ميلاد مسيح متوسط طول عمر انسان 18 سال بود. در سال 1890 اميد به زندگي براي يك زن ساكن آلمان به 40 سال رسيده و هم اكنون در اين كشور شاخص اميد به زندگي در بدو تولد براي زنان 80سال و براي مردان 73 سال است. در اوايل دهة 1950 ميلادي، رقم شاخص اميد به زندگي در بدو تولد در جهان بطور متوسط 47 سال بود اميد به زندگي درسال 1992، 28 سال بيشتر از سال 1990 شده است. در سال 1995 اين رقم به بيش از 65 سال افزايش يافت، حتي در برخي كشورها به 80 سال رسيد. اين تغيير شگرف هم ازلحاظ جمعيت‌شناسي و هم از نظر فرهنگي،تحول عظيمي را در زندگي امروز جوامع بشر بوجود آورده است كه براي آن دو علت ذكر مي‌شود: يكي بهبود وضعيت اقتصادي- اجتماعي مردم از قبيل تغذيه تغيير و شرايط زيستي، ديگر توسعه و پيشرفت مراقبت‌هاي بهداشتي .
جدول اميد به زندگي دربدو تولد و در 65 سالگي به تفكيك جنس
| اميد به زندگي (زنان) | اميد به زندگي (مردان) | سال تولد | ||
| در 65 سالگي | در بدو تولد | در 65 سالگي | در بدو تولد | |
| 4/13 | 7/65 | 9/11 | 4/61 | 1940 |
| 1/15 | 1/71 | 8/12 | 6/65 | 1950 |
| 9/15 | 2/73 | 9/12 | 6/66 | 1960 |
| 1/17 | 9/74 | 1/13 | 1/67 | 1970 |
| 4/18 | 5/77 | 0/14 | 9/69 | 1980 |
| 2/19 | 9/78 | 5/14 | 4/71 | 1990 |
| 5/19 | 5/79 | 8/14 | 1/72 | 2000 |
| 8/19 | 8/79 | 0/15 | 4/72 | 2010 |
| 1/20 | 1/80 | 2/15 | 7/72 | 2020 |
| 3/20 | 4/80 | 4/15 | 0/73 | 2030 |
| 6/20 | 7/80 | 6/15 | 3/73 | 2040 |
در جدول نسبت جمعيت زير خط فقر سالمندان آمريكايي به تفكيك جنسيت ارائه شده است. تصور عمومي بر آن است كه چون ميانگين سن زنان سالمند بيشتر از ميانگين سن مردان سالمند است. بنابراين مردان شايسته توجه بيشتري هستند. اين گروه در واقع تنها نرخ اميد به زندگي و نه اميد به زندگي سالم را مورد نظر قرار داده‌اند، به همين دليل از شناخت عميق تمايز مشكلات مردان و زنان سالمند غافل شده‌اند. واقعيت آن است كه عدم امنيت اقتصادي در دوران سالمندي زنان را بيشتر از مردان تهديد مي‌كند.
جدول نسبت جمعيت زير خط فقر به تفكيك جنسيت آنان (درصد)
| زير 65 سال | 74-65 | 84-75 | بالاي 85 سال | |
| كل | 6/12 | 6/10 | 5/15 | 8/18 |
| مردان | 5/8 | 5/7 | 2/9 | 6/16 |
| مردان متاهل | 9/5 | 5/5 | 1/6 | 7/9 |
| زنان | 6/15 | 13 | 2/19 | 7/19 |
| زنان متاهل | 1/6 | 5/5 | 6/7 | 7/10 |
| بيوه‌ها | 3/21 | 8/19 | 3/20 | 4/23 |
با افزايش سن بر نسبت جمعيت زنان سالمند در مقايسه با مردان افزوده شده است. علاوه بر اين در دوره سالمندي ابتلاي زنان به بيماريهاي مزمن و ناتواني‌هاي جسمي و رواني بسيار بيشتر از مردان مي‌باشد. جدول شيوع برخي بيماريها را در سالمندان به تفكيك جنسيت آنها نشان مي‌دهد.
جدول شيوع برخي بيماريها در سالمندان بر حسب جنسيت آنها
| بيماريها | زنان | مردان | |
| ضربان نامنظم قلب | (70 سال و بالاتر) | 4/6 | 3/5 |
| وضعيت غير طبيعي پلك‌ها | (70 سال و بالاتر) | 1/6 | 7/4 |
| شيوع درد گردن | (60 تا 69 سال) (70 سال و بالاتر) | 8/25 3/30 | 5/24 8/24 |
| درد پشت و كمر | (60 تا 69 سال) (70 سال و بالاتر) | 8/54 59 | 9/26 8/37 |
| درد مفصل كوچك | (60 تا 69 سال) (70 سال و بالاتر) | 4/26 7/29 | 9/9 1/14 |
| درد مفاصل بزرگ | (60 تا 69 سال) (70 سال و بالاتر) | 8/61 9/63 | 4/37 4/47 |
بين زنان و مردان سالمند تفاوت قابل ملاحظه‌اي از جهت شيوع مشكلات جسمي وجود دارد كه اين امر نيز نشان دهنده وضعيت به مراتب وخيم‌تر و دشوارتر زندگي‌زنان سالمند در مقايسه با مردان سالمند است.در جدول هزينه‌هاي سلامت سالمندان در 8 كشور پيشرفته‌جهان ارائه شده است. سالمندي هر چند بيماري نيست اما بار بيماريها در آن بسيار چشمگير است. فراواني بالاي بيماريهاي نظير فشار خون، بيماريهاي قلبي، سكته، ديابت، سرطان، بيماريهاي تنفسي، بي‌اختياري ادرار، كاهش قدرت بينايي و شنوايي، ضعف‌‌هاي استخواني- عضلاني و اختلالات رواني از جمله عوامل موثر بر آن شناخته مي‌شود. در هر حال با توجه به جدول هزينه‌ها سلامت در دوران سالمندي هزينه‌هاي سنگيني برآورد شده است.
جدول هزينه‌هاي سلامت سالمندان در 8 كشور پيشرفته جهان، 1995-1993
| كشور | ميزان كل هزينه‌هاي بهداشتي صرف شدهبرايسالمندان | نسبت هزينه‌هاي بهداشتي صرف شده براي افراد65 سال و بالاتر به افراد زير 65 سال | ميزان برآورد GDP صرف شده برايسلامت سالمندان | ميزان GDP صرف شده براي سلامت | سرانه بهداشت درسال 1997 |
| استراليا(1994) | 35% | 4 | 3،0% | 8،3% | 5،348$ |
| كانادا(1994) | 40 | 4،7 | 3،6 | 9،3 | 6،764 |
| فرانسه(1993) | 35 | 3 | 3،4 | 9،6 | 4،717 |
| آلمان(1994) | 34 | 2،7 | 3،5 | 10،4 | 4،993 |
| ژاپن(1995) | 47 | 4،8 | 3،4 | 7،3 | 5،258 |
| نيوزيلند(1994) | 34 | 3،9 | 2،5 | 7،6 | 3،870 |
| انگلستان(1993) | 43 | 3،9 | 2،8 | 6،7 | 3،612 |
| امريكا (1995) | 38 | 3،8 | 5 | 13،6 | 12،090 |
منبع
برقی ایرانی،زیبا(1392)، اثر بخشی شناخت_رفتار درمانگری سالمندی(CBTO)بربهبود نشانههای مرضی، همبستههای شناختی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید