« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »نظريه‌هاي بهزيستي روانی
مدل تعادل پويا
براساس مدل تعادل پويا پژوهش ها در زمينه ي بهزيستي رواني براساس اين تفكر بوجود آمدند كه اگر شخص قادر به دنبال كردن و انجام دادن نيازهاي اساسي انسان باشد، خوشحالي را تجربه مي كند. اين پژوهش‌ها عواملي را مشخص مي كنند كه عبارتند از موقعيت هاي بخصوص، رويدادهاي دروني، ويژگي هاي دموگرافيك كه بهزيستي را تحت تأثير قرار مي دهند. براساس مدل تعادل پويا شخصيت، قوي ترين پيش بيني كننده ي بهزيستي است . اين مدل توسط هيدي و رينگ، مطرح شده و بيان مي كند كه افراد داراي حد متوسطي از بهزيستي هستند كه توسط شخصيت آن ها تعيين مي شود. آن ها عقيده دارند كه افراد داراي شخصيت برون گرا نسبت به افرادي كه درون گرا هستند، احتمال بيشتري دارد كه رويدادهاي معيني را تجربه كنند. اين رويدادها سطح پايه ي بهزيستي رواني را تحت تأثير قرار مي دهند. در حالي كه حوادث غير عادي فرد را در سطوح بالا و پائين بهزيستي قرار مي دهند و نه در حد متوسط. مدل تعادل پويا نیز بيان مي كند كه افراد زماني كه به موقعيت هاي بهنجار برخورد مي كنند، به سطح پايه بر مي گردند .
الگوي ويسينگ و وان ايدن
ويسينگ و وان ايدن، يك سازه ي بهزيستي كلي را مطرح كردند كه به‌وسيله‌ي ،احساس انسجام و پيوستگي در زندگي، تعادل عاطفي و رضايت كلي از زندگي مشخص و اندازه گيري مي شود. آنها تأكيد مي كنند كه بهزيستي رواني، سازه اي چند بعدي يا چند وجهي است و اين حيطه‌ها را در برمي‌گيرد: عاطفه، شناخت، رفتار و روابط بين فردي.
- عاطفه: در افراد بهزيست يا خوشبخت، احساس مثبت بر احساسات منفي غلبه دارد.
- شناخت: اين افراد رضايت از زندگي را تجربه مي كنند به نظر آنها زندگي قابل درك و قابل كنترل است.
- رفتار: اين افراد، چالش‌هاي زندگي را مي پذيرند و به كار و فعاليت علاقه دارند.
- روابط بين فردي: اين افراد به ديگران اعتماد مي كنند و از تعامل اجتماعي نيز برخوردارند.
ويسينگ و وان ايدن، يك عامل بهزيستي رواني كلي را شناسايي كردند و آن را بصورت تركيبي از كيفيت هاي ويژه از قبيل احساس انسجام، رضايت از زندگي، تعادل عاطفه و نگرش كلي نسبت به خوش بيني يا جهت گيري مثبت به زندگي توصيف كردند .
نظريه ي ناهمخواني
نظريه ناهمخواني رضايت بيان مي كند كه افراد خودشان را با استانداردهاي متنوع مقايسه مي كنند كه به سطح اشتياق افراد، سطح ايده‌آل رضايت، اهداف، نيازها، موقعيت‌هاي قبلي و ديگر افراد وابسته است. طبق نظريه ي ميكالوس، مردم با مشاهده اطرافشان و مقايسه ي خود با دوستان و آشنايان و يادآوري گذشته، اهداف و استانداردهايي را انتخاب مي‌كنند. قضاوت شادكامانه و رضايت بخش فرد به اختلاف بين موقعيت‌هاي اخير و استانداردهاي شخص بستگي دارد. به اين معني كه اگر فرد موقعيت اخير را خوشحال كننده تصور كند و اين خوشحالي با استانداردهاي شخصي فرد در زمينه‌ي شادي و بهزيستي هماهنگ باشد، فرد احساس رضايت، بهزيستي و خوشحالي مي كند.
در حالي كه نظريه‌هاي ابتدايي مقايسه ي اجتماعي براساس اين تفكر بوجود آمدند كه يك فرد اگر در اطراف او بدترين چيزها وجود داشته باشد، خوشحال خواهد بود و برعكس اگر اطراف او خوشحال كننده باشد، ناشاد خواهد بود، نظريه‌هاي اخير ميزان شادي و ناشادي در افراد را براساس نوع اطلاعات دريافتي آن ها از افراد مشخص مي‌كنند. اگر اطلاعات رضايت‌بخش باشد فرد موقعيت را رضايت بخش مي‌داند و اگر اطلاعات رضايت بخش نباشد، فرد موقعيت اجتماعي را تهديد كننده مي‌بيند . براساس نظريه ي نس و ويليامز، ارتباطات متراكم به ويژه در فيلم‌ها و برنامه هاي تلويزيوني همه ي انسان‌ها را به گروه‌هاي رقابتي تبديل كرده است. بنابراين براساس نظريه‌ي آنان، در محيط‌هاي قديم، شانس بهتري براي خوب بودن كاري وجود داشت، اما امروزه انسان‌ها در حال رقابت و مقايسه خود با فردي هستند كه در دنيا جزء بهترين‌ها مي‌باشد. از آنجا كه افراد نمي توانند به زندگي خيالي كه در تلويزيون مي‌بينند برسند، در آنها افسردگي افزايش و شادكامي كاهش می یابد.
نظريه ي هدف غايي
نظريه ي هدف غايي در مورد بهزيستي ادعا مي كند كه بدست آوردن شادكامي به دستيابي به يك هدف يا مجموعه اي از نيازها بستگي دارد. ساختار و نوع هدف يك فرد در زندگي و رسيدن به اين هدف سطح رضايت از زندگي فرد را مشخص مي‌كند . نظريه ي هدف غايي نشان مي دهد كه بعضي از عوامل ممكن است مانع بهزيستي باشند. اين عوامل شامل فقدان هدف، آرزو و يا تعارضات ناهشيار بين اهداف مي باشند. رويكردهاي هدف غايي اشاره مي كنند كه يك شخص ممكن است به علت اهداف غيرواقعي يا مشكل در مهارت‌هاي رسيدن به هدف نتواند به اهداف غايي زندگي‌اش برسد. در نظريه‌هاي معروف به هدف نهايي، باور بر اين است كه شادكامي و خوشبختي ذهني زماني به دست مي‌آيد كه افراد به اهداف مبتني بر ارزش‌ها و نيازهاي خود، جامه ي عمل بپوشانند.
منبع
حبیبی،محمدعلی(1394)، مقایسه باورهای غیرمنطقی اساسی، طرحواره های ناسازگار اولیه و بهزیستی روانی دانشجویان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه خوارزمی پردیس تهران
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید