گروه تخصصی بررسی «انتظارات متقابل و الگوی تعامل مناسب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی» با حضور دکتر وحید احمدی، مشاور وزیر علوم و رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور درمحل این مرکز برگزار شد.

به گزارش اداره کل روابط عمومی وزارت علوم به نقل از مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، در این گروه که از مجموعه نشست‌های حوزه آمایش آموزش عالی کشور بود، مواردی همچون رابطه وزارت علوم با دانشگاه‌ها از منظر سلسله مراتب در ایران، انتظارات متقابل وزارت علوم و دانشگاه از هم و تغییرات لازم در ساختار حکمرانی آموزش عالی کشور برای تعامل بهتر وزارت علوم و دانشگاه، مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در این نشست دکتر احمدی به بیان دیدگاه خود در خصوص ارتباط وزارت علوم و دانشگاه پرداخت و گفت: در خصوص استقلال دانشگاه‌ها، مشکل این است که در مجموعه آموزش عالی به نوعی تفرق وجود دارد و ما شاهد مجموعه‌ای از تصمیم‌گیرندگان هستیم. در واقع حتی اگر از بحث استقلال بگذریم، آن تمرکز لازم برای تصمیم‌گیری در این مجموعه دیده نمی‌شود.
رئیس مرکز، عدم وجود ترکیب مناسب در هیأت‌های امنا را دلیل نبود بهره کافی دانست و افزود: ما باید با در نظر داشتن واقعیت موجود، برای رسیدن به استقلال، مرحله به مرحله پیش برویم و شرایط را پیچیده‌تر نکنیم. در این خصوص باید بدنه دانشگاه، جامعه، مجلس و دولت آمادگی لازم برای حصول استقلال را داشته باشند.
وی در توضیح انتظاراتی که از هیأت امنا وجود دارد بیان داشت: هیأت امنا در انجام وظایف خود دچار پیچیدگی‌های زیادی شده است و باید جایگاه خود را پیدا کند.
دکتر احمدی در جهت تسهیل‌گری امور پیشنهاد داد: به نظر من در مرحله اول باید نواقص هیأت‌های امنا را رفع کنیم، در این رابطه نیاز است اختیارات بسیار زیادی که در وزارتخانه متمرکز شده واگذار شود. یعنی وزارتخانه بپذیرد که بخشی از آنها را به دانشگاه‌های سطح یک واگذار کند.
مشاور وزیرعلوم در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص انتظارات متقابل وزارت علوم و دانشگاه‌ها گفت: با وجود آنکه دانشگاه‌ها می‌توانند تا حدی استقلال و خودگردانی داشته باشند اما در نهایت این نقش وزارتخانه است که باید ارتباطات و یکپارچگی لازم را فراهم کند و این انتظاری است که دانشگاه از وزارتخانه دارد؛ در مقابل دانشگاه نیز باید هماهنگ با برنامه‌های وزارت علوم، ظرفیت‌سازی کند.
دکتر نقی‌زاده، به عنوان دبیر گروه، در ابتدا به برنامه‌ریزی میز حکمرانی علم، فناوری و نوآوری که در مرکز تحقیقات سیاست علمی با حمایت وزارت علوم صورت گرفته است، اشاره کرد و گفت: تا پایان سال، برگزاری ۱۰ نشست در حوزه حکمرانی منطقه‌ای آموزش عالی و با محوریت سند آمایش آموزش عالی را پیش‌بینی کرده‌ایم.
در ادامه دکتر رحیمی در رابطه با بحث استقلال دانشگاه‌ها و رابطه وزارت علوم با آنها به بیان نکاتی پرداخت و گفت: بحث استقلال، موضوع قدیمی در آموزش عالی است، حتی قبل از آنکه بحث هیأت امنا مطرح باشد.
وی در ادامه استفاده از واژه خوداتکایی به جای استقلال را مناسب‌تر عنوان کرد و افزود: در ادبیات اجتماعی-سیاسی ما استقلال معنای متفاوتی از آنچه در این بحث مدنظر است دارد و آنچه ما به دنبال آن هستیم به واژه خوداتکایی نزدیک است. واژه استقلال در نوع ارتباطی که مراکز آموزش عالی دولتی با وزارت علوم و دولت دارند، فاقد معنای مؤثر است.
دکتر رحیمی با بیان اینکه از ابتدا هدف از تشکیل هیأت امنا این بود که دانشگاه‌ها بتوانند نهاد تصمیم‌گیرِ اصلی برای خود باشند و از زمان شکل‌گیری آنها این فرصت برای دانشگاه‌ها فراهم شد که در جهت خوداتکایی حرکت کنند، اظهار کرد: به نظر من، به دلیل وجود ضعف و فقدان استقلال لازم در هیأت امنا، دانشگاه‌ها تا الان نتوانسته‌اند از این فرصت استفاده کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، وجود طیف متنوع از مؤسسات آموزش عالی را به عنوان دلیل دیگر در دست نیافتن به خوداتکایی دانست و بیان داشت: وجود این تنوع این الزام را به وجود می‌آورد که قبل از دادن حکم کلی برای خوداتکایی، یک دسته‌بندی برای این حجم وسیع از موسسات صورت گیرد.
وی همچنین به فقدان آمادگی لازم دانشگاه‌ها، برای هدایت برنامه‌های جدید آموزش عالی اشاره کرد و گفت: بنده به یاد ندارم که برنامه‌ای از دانشگاه، به یک برنامه ملی تبدیل شده باشد. در واقع تمام مفاهیم و برنامه‌های جدیدی که در آموزش عالی مطرح بوده توسط همان نیروهای دانشگاهی است اما زمانی که در موقعیت وزارت علوم یا سازمان مدیریت قرار گرفتند.
وی خاطرنشان کرد: ما باید به این فکر باشیم که نوعی روابط اصلاح شده را بین نهادهای مرکزی پیشنهاد دهیم.

ر. ب ۴۵/‏ ع. ع ۵۷

منبع:سایت وزارت علوم / تحقیقات و فناوری

30 ابان 1397