خوش‏بيني، نظریه ها، همبسته ها و عوامل  سبب ساز

دو ديدگاه عمده در مورد خوش‌بيني وجود دارد :

• خوش‌بيني سرشتي كه توسط كارور،و شيير، مطرح شده و بر این باور است که خوش بینی ارثی است و از والدین به ارث می رسد.
• خوش‌بيني آموخته‌شده كه سليگمن، آن را مطرح کرد و يكي از جديدترين ديدگاه‌ها در روان‌شناسي شناختي به شمار می رود. طبق این دیدگاه انتساب علت رویدادها به عوامل ناپایدار، بیرونی و فراگیر منجر به سبک اسناد خوش بینانه می شود.

مكس مور، با طرح مفهوم خوش‏بيني پويا بیان می کند که اگر كسي صرفا معتقد باشد كه همه چيز به خوبي پيش خواهد رفت و هيچ اقدام مؤثري انجام ندهد، خود را در يك خوش‏بيني احمقانه  قرار داده است. به اعتقاد او براي اينكه خوش‏بيني قدرت غلبه بر محدوديت‏هاي زندگي را در اختيار افراد قرار دهد، بايد به­طور درست واقعيت‏ها را شناخت نه این که از آن ها غافل شد. وي خوش‏بيني پويا را اين‏گونه تعريف مي‏كند: خوش بینی پویا، نگرشی اختياري، فعال و سازنده است كه با تمركز بر امكانات و فرصت‏ها، شرايط موفقيت را برای فرد فراهم مي‏سازد. از نظر وي خوش‏بيني ‏پویا، دوازده ويژگي كليدي‏ دارد كه در دو مؤلفه‏ كلي قرار مي‏گيرند:

• تفسير رويدادها به صورت مثبت، ب. تاثیر گذاری بر پیامد ها به صورت مثبت

برخي از ويژگي‏هاي افراد خوش‏بين به گونه‏اي است كه فرد در چهارچوب آن ها تجربيات و رويدادها را به صورت مثبت تفسير مي‏كند. این ویژگی ها به پنج گروه تقسیم می شوند:

• توجه انتخابی: تأكيد و تمركز فرد بر جنبه‏هاي باز، سازنده و ثمربخش زندگي.
• اجتناب از شكايت: اجتناب از نق زدن و شكايت‏هاي بي‏فايده درباره مشكلات خود، درنظرگرفتن دنيا به صورتي كه هست، نه ‏شكايت ‏از اين كه‏ جهان‏ منصفانه نيست.
• به چالش كشيدن محدوديت‏ها: يك رويكرد سازنده كه باورهاي محدودكننده موجود در خود فرد، افراد مرتبط با فردوجامعه فرد،توسط آن بچالش كشيده شود؛يك برخورد باز وخلاق نسبت به امكانات.
• احساس سرشار بودن : فرد احساس كند كه توسط اوضاع و شرايط يا افراد ديگر كنترل نمي‏شود و آزاد است كه هر كاري بخواهد انجام مي‏دهد؛ دريابد كه جهان سرشار از فرصت‏هاست.
• شوخ طبعی :ديدن نقاط ضعف خود با يك احساس شوخ‏طبعي، بروز شوخ طبعي صميمانه و سلامت‏بخش در جهت نشان دادن ديدگاه‏­هاي تازه و مقابله با انديشه‏هاي جزم‏گرايانه.
• تأثیرگذاری بر پيامدها به صورت مثبت

ازآن‏جایی كه خوش‏بيني پويا بدون اقدام مؤثر، خوش‏بيني واقعي نخواهد بود، مؤلفه دوم ويژگي‏هايي را دربرمي‏گيرد كه فرد در چهارچوب آن ها پيامدها را به صورت مثبت تحت تأثير قرار مي‏دهد و دارای هفت ویژگی است:

• عقلانيت: عقلاني و منطقي بودن، نه هدايت شدن توسط ترس‏ها و تمايلات، ارزيابي موقعيت‏ها به صورت عيني، اقدام و عمل پس از شناخت واقعيت‏ها، آن‏گونه كه هستند به دور از گرايش‏هاي خود.
• خود بهبودبخشی:افراد خوش‏بين خود را به صورت يك فرايند مي‏بينند و در جست‏وجوي بهبودبخشي مداوم هستند. خودبهبودي آنان توسط ترس‏ها هدايت نمي‏شود، بلكه يك خودانگاره رغبت ‏برانگيز آن را سوق مي‏دهد.
• تجربه‏گرایی : غالبا رويكردهاي تازه را مي‏آزمايند، كارايي خود را از دست ‏نمي‏دهند، فعالانه در جست‏وجوي راه‏ هاي مؤثر براي رسيدن به هدف هستند.
• اعتماد به نفس : معتقدند كه می توانند به چيزهاي بهتر دست يابند، اعتقادي بنيادي در مورد شايستگي خود در زندگي دارند.
• خودارزشمندي : باور به اينكه فرد ارزش موفقيت و شادكامي را دارد. بدون اين ويژگي، فرد انگيزه لازم را براي تلاش در جهت بهبود بخشيدن به زندگي خود نخواهد داشت.
• احساس مسئوليت : پذيرفتن مسئوليت و ايجاد شرايط موفقيت، آگاه بودن از اينكه چگونه فرد خود امكان موفقيت را فراهم مي‏سازد. اين امر به طور جدي، مستلزم يكپارچگي و زندگي بر اساس ارزش‏هاي خود می باشد.
• انتخاب محيط : جذب شدن به افراد و شرايط مثبت، در جست‏وجوي افرادي كه حمايت‏كننده و رغبت‏برانگيزاند،نه افراددلسرد،آشفته وبي‏حال.

منبع

پهلوان نشان،سحر(1393)، اثر بخشی برنامه ایمن سازی روانی بر سبک اسناد دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی وآموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید