تجاری سازی تحقیقات و اختراعات

تکنولوژی و تجاری سازی، قسمتهای مهم فرآیند نوآوری هستند که باعث میشوند اختراعات، به تولیدات دارای بازار تبدیل شود. این فرآیند بسیار پیچیده بوده و به تخصصها و دانش فنی زیادی نیاز دارد. بازاریابی و فرآیند تجاری سازی، مرحله نهایی فرآیند نوآوری هستند. این دو جزء برای دستیابی به موفقیت هر اختراعی لازم و ضروری هستند و نوآوری شامل 8 مرحله زیر است:

مرحله ایجاد ایدهها
مرحله غربال ایده ها
مرحله توسعه و آزمایش آنها
استراتژی بازاریابی
تجزیه و تحلیل بازرگانی
طراحی و ساخت محصول
آزمایش بازاریابی
تجاری کردن محصول

تجاری سازی تحقیقات و اهمیت آن

تجاری سازی تحقیق فرآیندی است که از تمام پتانسیلهای ممکن استفاده میکند تا کسانی که در نوآوری تکنولوژیکی سرمایه گذاری میکنند بتوانند فواید ایجاد شده توسط نوآوریشان را کسب کنند. بطور کلی انگیزه محققان از تجاری سازی تحقیق، کسب پول، شهرت و نیز جذابیت آن است. به چند علت تجاری سازی تکنولوژی، ایده مفیدی است که به رفاه عمومی کمک میکند:

نیاز به بازگشت مقداری از پولی که صرف انجام تحقیق در بخش عمومی میشود.
رقابت روزافزون در بازار جهانی
استفاده دوگانه از تکنولوژی
کارآفرینی

روشهای تجاری سازی

از جمله روشهای تجاریسازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

فروش آشکار تکنولوژی
مجوزهای تکنولوژی
کار مشترک
کارهای راه اندازی

بازاریابی موفق اختراعات و تکنولوژی، برقراری پیوند مشترک بین اختراع جدید و نیاز واقعی است. این کار به همکاری و مساعدت بین سه گروه ذیل نیاز دارد:

افرادی که ایجادکننده اختراع و تکنولوژی هستند.
افرادی که بازار را خلق میکنند.
افرادی که از اختراع و تکنولوژی استفاده میکنند.

از دید مخترع یا صاحب اختراع راههایی که برای تجاری سازی اختراع وجود دارد عبارتند از:

فرد مخترع نسبت به ساخت و بازاریابی محصول اقدام کند.
حق الامتیاز را بفروشد.
ترکیبی از موارد بالا

تصمیم گیری در مورد اینکه کدام راه انتخاب شود به عوامل زیادی بستگی دارد که در این بین تحلیل هزینه- فایده نقش تعیین کنندهای دارد .

روشهای دیگر تجاری سازی تحقیق عبارتند از:

فروش کامل تکنولوژی
اعطای پروانه و جواز تکنولوژی
همکاری مشترک
همکاری از زمان راه اندازی

مراحل تجاری سازی تحقیق

در اینجا نمونهای از مراحلی که در فرآیند تجاری سازی باید طی شود را ذکر میکنیم:

محقق گزارش ابداع اش را به گروه انتقال تکنولوژی تقدیم میکند.
محقق مشخص میکند که: مالکیت تکنولوژی را به دانشگاه واگذار کند، تکنولوژی را مستقل از دانشگاه توسعه دهد.
اگر مالکیت تکنولوژی به دانشگاه واگذار شود گروه انتقال تکنولوژی به همراه محقق این مراحل را دنبال میکند:
مالکیت ناشی از سعی و تلاش
ارزیابی تکنولوژی و توصیهها
حفاظت از سرمایه فکری
بازاریابی تکنولوژی
مذاکره و توافق
تکنولوژی شراکتی از طریق:دادن مجوز تکنولوژی به شرکت دیگر ، شکل گیری سازمانهای رویشی بر پایه تکنولوژی

چالشها و مشکلات تجاری سازی تحقیقات

در سالهای اخیر، از دیدگاه اقتصادی و در بعد جهانی دانش، نقش سنتی دانشگاهها به عنوان تولیدکننده و اشاعه دهنده دانش، مورد بازنگری قرار گرفته است و این دیدگاه شکل گرفته است که دانشگاهها برای تبدیل دانش خود به عوامل ارتقاء دهنده رشد اقتصادی، نیاز بیشتری دارند. از طرف دیگر با کاهش حمایت مالی دولتها از تحقیق، به تدریج محققان به سمت پشتیبانی بخش صنعت و تجاری سازی ایدههایشان گرایش پیدا کردهاند. کم شدن حمایت های مالی دولت، تدریجاً ماهیت تحقیق دانشگاهی را از حالت مستقل و مبتنی بر مفاهیم تئوریک، به سمت تلاشهای همسو با تجاری سازی و ارتباط با صنایع، سوق داده است. رشد سریع اقتصاد مبتنی بر دانش بر اهمیت ارتقاء پژوهش دانشگاهی و اطمینان از انتقال دانش از دانشگاهها به جامعه و بخش تجارت، تاکید زیادی دارد. این تاکید از راههای زیادی صورت میگیرد از جمله: جایگزینی نیروی کار سنتی با نیروی کار تحصیل کرده، کمک به نشر آثار علمی، انجام پژوهش مشترک با بخش صنعت، برگزاری همایشهای علمی- پژوهشی، ارائه خدمات مشاورهای به بخش خصوصی و نهایتاً تجاری کردن تحقیق دانشگاهی. فرض اولیه در جواب به این سوال که چرا امکان ناکامی در تجاری کردن تحقیقات وجود دارد یا اینکه چرا فرآیند تجاری سازی فاقد کارآیی لازم میباشد این است که دانش تکنیکی، یک کالای عمومی کلاسیک است. به عبارت دیگر دانش تکنیکی کالایی است که در مصرف آن رقابتی وجود ندارد (یعنی مصرف یک نفر از دانش تکنیکی، موجود بودن آن را برای استفاده بقیه کاهش نمیدهد.) تحت چنین شرایطی معمولاً استفاده کنندگان نسبت به کسب سود کافی از طریق دانش تکنیکی، خوش بین نبوده و تمایلی به هزینه کردن در این رابطه ندارند. مخترعان و همه آنهایی که در فرآیند بازاریابی اختراعات درگیر هستند نباید فراموش کنند که تنها درصد اندکی 5% تا 7% از همه اخترعاتی که به آنها حق الامتیاز تعلق گرفته، در فرآیند نوآوری به مرحله تجاری شدن می رسند، درصد زیادی از این شکستها به خاطر کیفیت اختراع نیست بلکه نتیجه تأثیر عوامل دیگری، نظیر در بر داشتن هزینه زیاد در مقابل فواید کم آن، نیاز به تحقیق و توسعه بیشتر، پذیرا نبودن محیط و پاسخگوی نیاز واقعی بازار نبودن و … است. فرآیند تجاری شدن تحقیق در بسیاری از موارد، به اندازه خود تحقیق به خلاقیت نیاز دارد و به همان اندازه پیچیده است. به طور کلی برای دستیابی به اهداف تجاری شدن تحقیق، دولت، بخش خصوصی و دانشگاهها با سه چالش اصلی مواجه هستند:

چالش اصلی دولت این است که هزینههای مستقیم و غیرمستقیم تحقیق دانشگاهی را به شکل قابل رقابت تأمین کند.

چالش اصلی دانشگاهها، تقویت خدمات پشتیبانی تجاری سازی خود به محققانی است که به دنبال تجاری سازی کارهایشان هستند.

چالش بخش خصوصی نیز تولید محصول با شکل های مورد قبول بازار و قابل پسند مصرف کنندگان است و بازگشت سرمایه خود از طریق فروش محصولات نو و جدید و بالاخره هر کدام از این سه بخش باید مجموعه اطلاعات مشترک خود را افزایش دهند . بیشتر بحثهایی که در مورد تجاری سازی تکنولوژی مطرح میشود حول این محور سوالات مطرح است : اندازهگیری موفقیتها در تجاری سازی تکنولوژی چگونه باید صورت پذیرد؟ صاحبان منافع چه کسانی هستند؟ در این فرآیند چه کسانی تأمین کننده منابع هستند؟

همچنین در این رابطه عمده ترین مشکلات اجرایی که نیاز به راه حل دارند عبارتند از: سازمانهای دولتی در مقایسه با سرمایهگذاری در تکنولوژی، سرمایه گذاری اندکی در زمینه فعالیتهای تجاری سازی میکنند. تجاری سازی نوآوریهای تکنولوژیکی دارای ریسک است و پیش بینی موفقیت تولیدات و نوآوریهای جدید مسئله مهم دیگری است.نسبت به جلب همکاری شرکای صنعتی، که نقش حیاتی در فرآیند تجاری سازی دارند توجه کافی نمیشود. نکتهای که در مورد دانشگاهها باید مورد توجه قرار گیرد این است که عوامل اداره کنندۀ دانشگاهها باید مورد بازنگری قرار بگیرد تا از این مسئله اطمینان حاصل شود که محیط مناسبی برای تشویق و انجام تجاری شدن تحقیق وجود دارد. به نظر میرسد که باید شبکههای کاری بین دانشگاههای ناحیهای و دانشگاههای بزرگ تر را برای تبادل تجربیات و اطلاعات مرتبط با تجاری شدن تحقیق را ایجاد و تقویت نمود. از دیدگاه یکی از صاحبنظران ارتباط دانشگاه و صنعت ، عوامل کم توجهی دانشگاه به تحقیقات کاربردی به این شرح است : ماهیت تحقیقات کاربردی و توسعه ای، ضعف ارتباط بین دانشگاه و صنایع ، بافت حاکم بر صنایع داخلی ونبود یک واسطه قوی و هماهنگ کننده به منظور انتقال دانش فنی.

تعیین میزان و قابلیت تجاری شدن پژوهش ها

به طور کلی برای پاسخ دادن به این سوال که آیا یک تحقیق قابلیت تجاری شدن را دارد یا خیر؟ باید عوامل گوناگونی را مورد توجه قرار دهیم. این عوامل که شامل عوامل فنی، تجاری، مدیریتی و اقتصادی هستند به زیرمجموعه های زیر تقسیم میشوند:

عوامل فنی: عوامل فنی را میتوان بطور خلاصه شامل موارد زیر دانست:

شناخت تکنولوژی
تواناییها و امکانات فنی شرکاء
شناخت چالشها و محدودیتهای فنی و برنامهریزی برای برطرف کردن آنها
مهارتهای مهندسی و فنی موجود
تخمین تغییرات مورد نیاز در طراحی برای دستیابی به تجاری سازی

عوامل تجاری: بطور کلی برای اینکه بدانیم که آیا تحقیق از لحاظ این جنبه، قابلیت تجاری شدن را دارد یا نه، باید به عوامل زیر توجه نماییم:

هماهنگی هدف پروژه با اهداف و رسالتهای کلی شرکاء
شناسایی دقیق مشتریان بالقوه و موجود
مشخص کردن وضعیت بازار، تعیین اندازه و میزان نفوذپذیری آن
فواید رقابت و جایگاه آن
داشتن نقشه کاری تجاری دقیق که راه تجاری سازی را نشان دهد.
اثبات تواناییهای توسعه، تولید و بازاریابی
وضعیت مالی شریک

عوامل مدیریتی: از جمله عوامل مدیریتی قابل توجه در این رابطه میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

رهبری و تعهد مدیر
تعیین دقیق مدیریت پروژه، جداول زمانی و منابع
بررسی معقول تلاشهای انجام شده و همچنین تخصیص زمان و منابع
ثبت پیشرفتهای تکنولوژیکی موفق و ناموفق که به محصولات تجاری منجر شدهاند.

عوامل اقتصادی : در این مقوله توجه به موارد زیر ضروری است:

رساندن سود مالی به شرکاء
کمیت و کیفیت مشاغلی که انتظار میرود ایجاد شوند.
تأثیر بر مشتریان و مالیات دهندگان
احتمال صادر کردن محصول
تأثیرات مالی و سازمانی بر شرکاء
تأثیر اقتصادی بر اجتماعات محلی شرکاء

بررسیهای مختلف در تجاری کردن تحقیقات دانشگاهی و صنعت

بررسی تکنیکی: بررسی تکنیکی، کشف و تولید جدید را با تولیدات یا فرآیندهای موجود مقایسه کرده و به بررسی تمام نقاط قوت و ضعف و نیز ثبت ارزش تجاری آنها میپردازد.

ارزیابی بازار: این مقوله، پتانسیل بازار (موقعیت، حجم، ارزش بازار، رقبا و شرکای احتمالی) و نیز آهنگ رشد بازار را با توجه به عامل زمان، مورد سنجش قرار میدهد. حالت ایدهآل این است که یک پروژه از نقطه نظر مالی، دارای بازاری باشد که میزان زیادی وجه نقد را عاید مجریان پروژه نماید. در مقوله ارزیابی بازار ما به دنبال اطلاعات زیر هستیم:

تفاوت تولیدات جدید یا فرآیندهای جدید با آنچه فعلاً موجود است.
موقعیت بازارها
ارزش دلاری بازارهای اختصاصی
حجم بازار جهت فروش جهانی
محصولات رقیب
موسسات و محققان رقیب
شرکای بالقوه

بررسی مالکیت فکری: مالکیت فکری مفهومی اساسی در تجارت است. به طور کلی مالکیت فکری با یک ایده یا کشف- که اطلاعات محرمانه تلقی میگردد- آغاز میشود. سپس اطلاعات محرمانه مکتوب شده و حق انحصاری را بوجود میآورد. پس از انجام آزمایش، اختراع دارای حق الامتیاز میگردد. از این پس عملیات محرمانه تر شده و تولید آزمایشی شده و چرخه نوآوری ادامه پیدا میکند. در این رابطه ارزیابی موارد زیر مهم است:

عناصر مالکیت فکری در پروژه
اشخاصی که صاحب حقوق اختصاصی در پروژه هستند.
امکان انتقال حق و حقوق به شرکتی که در حال تجاری سازی تکنولوژی است
هزینه بالقوه حفاظت از مالکیت فکری و مدیریت آن

نیاز به توسعۀ بیشتر : اختراعات و پروژهها بدون سرمایه گذاری و توسعه بیشتر، به ندرت میتوانند تجاری شوند بدین منظور نیازهایی نظیر: وقت، منابع مورد نیاز و سایر هزینهها باید تأمین شوند.

سازمانهای نظارت کننده: اغلب کشورها در بخش تجارت، دارای آیین نامهها و قوانین مدون در این زمینه میباشند که بر ایجاد و به جریان انداختن فرآیندها و یا تولیدات جدید اثر میگذارند مانند داروی جدید توسط وزارت بهداشت و …

الزامات مالی: تجاری سازی تحقیق تنها از طریق سرمایه گذاریهای بعدی، امکان پذیر است. این کار میتواند به وسیله شرکتها، سرمایه گذاران خارجی، کارخانه داران و … انجام شود.

تیم تحقیق و توسعه : معمولاً محققان در مقولههایی نظیر: مدیریت مالکیت فکری، قوانین تجاری و مالی، توسعۀ یک محصول تجاری شده، ساخت و بازاریابی، فاقد تجربه لازم هستند (در صورتی که این فعالیتها جهت افزودن بر ارزش تکنولوژی و موفقیت آن در تجاری شدن نقش مهمی ایفا میکنند). باید همیشه به این موضوع توجه کنید که: اگر شما اختیار دارید که از بین دو گزینه یک پروژه بزرگ با تیم تحقیق و توسعه متوسط یا یک پروژه متوسط با تیم تحقیق و توسعه بزرگ یکی را انتخاب کنید بهترین انتخاب پروژه متوسط با تیم تحقیق و توسعه بزرگ است.

تجاری سازی و انتخاب دقیق پروژهها در تعامل میان دانشگاه و صنعت

در صورتی که پروژهها به روش ارزیابی داراییها و فواید ایجاد شده توسط پروژهها و یا بازگشت سرمایه گذاری اندازهگیری شوند، تقریباً 1% آنها جزء گروه موفق به حساب خواهد آمد. بنابراین به منظور جلوگیری از شکست پروژه در مرحله تجاری سازی، انتخاب دقیق نوع پروژه بسیار مهم است «پروژهها بر پایه فشار تکنولوژی انجام میشوند تا جاذبۀ بازار». برای دستیابی به موفقیت در تجاری سازی تحقیق، این مسئله مهم است که از ابتدا پروژههایی را انتخاب کنیم که نه تنها از لحاظ فنی بلکه از نقطه نظر تجاری نیز بیشترین پتانسیل را داشته باشند. تجارت عمومی نشان میدهد که از بین هر 10 پروژه، تنها یکی دارای سودمندی است و از بین هر 100 پروژه هم فقط یکی به موفقیت مهمی دست پیدا میکند. با توجه به هزینهها و زمان مورد نیاز برای تجاری سازی، ارزیابی دقیق پتانسیل یک پروژه، قبل از اختصاص دادن وقت و منابع به آن، امری ضروری به نظر میرسد. در این رابطه نقطه شروع کار ما، چک لیست ارزیابی تجاری سازی تحقیق است که به ما کمک میکند تا به موضوعات کلیدی (نظیر مالکیت، وضعیت مالکیت فکری، پتانسیل بازار) توجه کرده و ضعفهای بالقوه و عیبهای اساسی که پروژه را از ارزیابی بیشتر محروم میکند، شناسایی کنیم. این چک لیست بوسیله پایه گذار پروژه تکمیل میگردد. اگر نتایج امیدبخش باشد، ما موفق به انجام یک ارزیابی مفصل از پتانسیل تجاری سازی شدهایم .

انتخاب پروژه تحقیقاتی مناسب، تسریع در تجاری شدن یافته های پژوهش

با توجه به کمبود منابع و رقابت روزافزون در بازار، دانشگاهها و شرکتها باید در انتخاب پروژه پژوهشی مناسب دقت کنند. چرا که باید قادر باشند این پروژهها را به صورت عملی درآورده و به بازار عرضه کنند. بطور کلی تحقیق باید مطابق با اصول و مقررات حرفهای قابل انتشار و تا حدی عملی باشد و تخصص دانشگاه را با منافع صنعت منطبق سازد .

ارزیابی پتانسیل تجاری- چک لیست امتیازبندی پروژه ها در اولویت بندی تجاری شدن تحقیقات دانشگاهی

کارشناس یا محقق با دادن امتیاز به اجزای خاصی که به موفقیت یا شکست طرح منجی میشوند، پتانسیل هر طرحی را ارزیابی میکند. امتیاز کل هر پروژه، امکان دسته بندی پروژهها را فراهم میآورد. چک لیست امتیازبندی پروژه حاوی 3 مقوله اصلی است:

پتانسیل درآمدی
احتمال موفقیتها
هزینه پروژه

اصول پیش نیاز تجاری سازی تحقیقات در آمریکای شمالی

اصل اول: برای اینکه تحقیق جهت تجاری سازی مناسب باشد دولت باید محققان صاحب نام و دانشجویان برجسته را جذب نماید.

اصل دوم: دانشگاههای سالم برای ایجاد محیط سالم پژوهشی نقش حیاتی دارند.

یکی از مسائل اساسی در این زمینه سلامت مالی دانشگاههاست که به سه عامل اساسی زیر وابسته است:

تأمین مالی عملیات دانشگاه
تأمین مالی هزینههای مستقیم تحقیق
تأمین مالی هزینههای غیرمستقیم تحقیق

اصل سوم: یکی از پایههای اصلی تحقیق دانشگاهی، آزادی علمی است.

اصل چهارم: وجود راههای متفاوت جهت تجاری سازی نوآوری و مالکیت فکری، نقطه قوتی در این زمینه محسوب میشود.

به عنوان مثال تجاری سازی نوآوریهایی که در زمینۀ فناوری اطلاعات یا نرم افزارهای رایانهای انجام میشود احتمالاً جهت تجاری سازی نوآوریهای هنری نامناسب است.

اصل پنجم: دانشگاه حق «رد اولیه» را دارد.

اصل ششم: به منظور مستند کردن فواید ناشی از تجاری سازی تحقیق دانشگاهی مکانیزمهای پاسخگویی لازم هستند. این مکانیزمها موجب فهم بهتر فواید مستقیم تجاری سازی (نظیر پتنتها- حق الامتیازهای بدست آمده، مشاغلی که ایجاد میشود و …) و فواید غیرمستقیم آن (نظیر پشتیبانی از فعالیتهای مرتبط با انتقال تکنولوژی، تعلیم و آموزش دانشجویان، تأثیر بر اقتصاد محلی و …) میشوند. معمولاً تجاری سازی باید در مقیاس محلی و کوچک آغاز شود و تنها پس از کسب موفقیت در این حوزه میتوان نسبت به اجرای آن در مقیاس بزرگتر اقدام نمود. امروزه افراد متخصص در زمینه بازار در کنار ایجادکنندگان تکنولوژی (مخترعان، مراکز تحقیق و توسعه، دانشگاهها) و استفاده کنندگان از تکنولوژی (صنعت، جامعه تجاری و مصرف کنندگان) نقش مهمی در فرآیند انتقال و تجاری سازی تکنولوژی ایفا میکنند.

عوامل عمده کلیدی قابل توجه در تجاری شدن یافته های پژوهشی در صنعت

به طور کلی عوامل عمده و کلیدی که در زمینه تجاریسازی یافتههای پژوهش، نیازمند توجه به آنها هستیم عبارتند از:

بازاریابی : از سال 1990 به بعد استفاده از شیوهها و فنون بازاریابی مورد توجه قرار گرفت. بررسیها نشان داده است که ناموفق بودن بسیاری از شرکتها از ناتوانی آنها در بهرهگیری از فنون بازاریابی نشأت میگیرد. از دیگر یافتههای پژوهش یاد شده این است که تقاضا برای جلب همکاری مدیران ارشد در مشاغل مهم که پیشینۀ تحصیلی و تجربی کارآمدی در زمینه بازاریابی داشته باشند در مقایسه با گذشته 52% افزایش داشته است.

تقاضا: مدیر یک پروژه تحقیقاتی باید تقاضاهای موجود در بازار را بشناسد. تقاضاهای گوناگونی که ممکن است در بازار وجود داشته باشند عبارتند از: تقاضای منفی، نبودن تقاضا، تقاضای پنهان، تقاضای تنزلی، تقاضای فصلی (نامنظم)، تقاضای کامل، تقاضای بیش از حد، تقاضای ناسالم .

محیط شناسی: محیطشناسی عبارت است از فرآیند گردآوری اطلاعات مربوط به انواع محیطها از طریق بررسی، مطالعه و روشهای گوناگون تحقیق. این اطلاعات را میتوان از فروشندگان، واسطهها، توزیعکنندگان، عرضهکنندگان، کارگزاران و نمایندگان دولت، مجلات، روزنامهها، کتابها و گزارشهای گوناگون به دست آورد. تحلیل محیطی عبارت است از تفسیر و تعبیر اطلاعات گردآوری شده محیطی. محققان این اطلاعات را با توجه به موقعیت بنگاه و سازمان خود مورد ارزیابی قرار میدهند تا بدانند در شرایط کنونی و آینده چه تأثیری بر کار آنها میگذارند.دو نوع واکنش نسبت به محیط بازاریابی وجود دارد: واکنش اول «بازاریابی انفعالی» است. در بازاریابی انفعالی نیروهای محیطی، عوامل غیر قابل کنترل به حساب میآیند که باید خود را با آنها منطبق ساخت. واکنش دیگر «بازاریابی فعال» است. در بازاریابی فعال سعی بر آن است تا گامهایی برای تأثیر در عوامل محیطی برداشته شود. مهمترین عوامل محیطی را میتوان به شرح زیر دانست:

عوامل اجتماعی و فرهنگی : بعضی از مهمترین نیروها و عوامل اجتماعی و فرهنگی عبارتند از: فرهنگ، سطح سواد، ارزشهای سنتی، دین و مذهب، نحوه معاملات و شرایط کسب و کار، الگوهای نهادی
عوامل سیاسی، قانونی و اقتصادی
عوامل تکنولوژیک
عوامل رقابتی

پیشبینی فروش: پیشبینی فروش وسیلهای ضروری برای عرضه محصولات جدید، برنامهریزی تولید، تعیین سطوح موجودی لازم و ایجاد روش توزیع مطلوب است. پیشبینیهای کم و یا زیاد ممکن است تبعات سنگینی را در پی داشته باشد.

تخمین اندازه و سهم بازار: اندازه بازار به تعداد خریداران موجود بستگی دارد. خریداران موجود در بازار دارای سه خصوصیت هستند: علاقه، درآمد، دسترسی. معمولاً پیشبینی فروش به دو روش پیشبینی کمی و کیفی قابل انجام است. پیشبینیهای کیفی بیشتر بر قضاوت و تجربه مبتنی است در صورتی که پیشبینیهای کمی اغلب متکی بر اطلاعات است .

روشهای پیشبینی فروش در تجاری شدن یافته های پژوهش

روش های کیفی پیش بینی فروش^:پیشبینیهای کیفی فروش مزایا و معایب مشترکی دارند از جمله مزایای آنها این است که افرادی که بازارهای خاص آشنایی دارند میتوانند بر اساس معلومات خود راجع به پویاییهای بازار، میزان فروش را تخمین بزنند و ازجمله معایب آن این است که کیفیت این گونه پیشبینیها تا حد زیادی به ویژگیهای پیشبینی کننده بستگی دارد.روشهای متداول پیشبینی کیفی عبارت است از:

بررسی نظر هیأت مدیران
روش دلفی
بررسی نظر نیروی فروش
بررسی قصد مصرفکنندگان
شبیهسازی آزمایش بازار
آزمایش بازار

روشهای کمّی پیشبینی فروش: بسیاری از شرکتها فروش خود را بر پایه اطلاعات کمی محاسبه میکنند. روشهای کمی مختلفی برای استفاده مدیران وجود دارد از روشهای ساده گرفته تا روشهای کامپیوتری پیچیده. بعضی از این روشها عبارتند از:

تحلیل سریهای زمانی، پنج نوع سری زمانی متداول عبارتند از:

تحلیل روند
تجزیه اطلاعات
میانگین متحرک
هموارسازی نمایی
مدل باکس جنکینز
تحلیل همبستگی
روش کمترین مجذور (رگرسیون)
روش رگرسیون چند متغیره .

انتقال تکنولوژی

یکی از مهمترین مکانیزمهای فرآیند تجاریسازی نتایج تحقیق، انتقال تکنولوژی است. انتقال تکنولوژی ممکن است به صورتهای گوناگون نظیر ثبت اختراع و لیسانسدهی و یا همکاریهای تحقیق و توسعه انجام شود در اکثر کشورهای در حال توسعه شکاف عمیقی بین انتقال تکنولوژی از دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی به شرکتهای خصوصی وجود دارد. به همین خاطر اغلب شرکتهای خصوصی برای به دست آوردن تکنولوژی جدید به تکنولوژیهای فرا مرزی وابستهاند.

همکاری های تحقیقاتی

در سال 1980م اصل بای – دال در آمریکا تصویب شد. این اصل علاوه بر تنظیم یک سیاست فدرال هماهنگ برای ابتکارات، دانشگاهها را مجاز به مالکیت ثبت اختراعات در تحقیقاتی که با بودجه فدرال انجام میشود کرده و آنان را به کار با صنعت به منظور تجاریسازی ابداعات دانشگاه، تشویق کرده است. در سال 1980م تحقیقات صنعتی انجام شده در مدارس و دانشگاههای آمریکا هفت برابر بیشتر از سال1970 بود. همکاریهای تحقیقاتی مزایا و موانعی برای شرکای همکاری به همراه دارند. ولی هیچ کس منکر آن نیست که همکاریهای تحقیقاتی بسیار با اهمیت هستند. از مزایایی که همکاریهای تحقیقاتی به همراه دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

همکاری تحقیقاتی وسیلهای است که دانشمندان آکادمی و صنعت میتوانند توسط آن تحقیقات خود را گسترش دهند. شرکتها نیز میتوانند محصولات جدید را سریعتر وارد بازار کنند و به این ترتیب منافع طرفین، پیگیری دانش جدید و منافع جامعه را تا حد زیادی تأمین میکنند. اکثر دانشگاهها در کشورهای توسعه یافته، مکانی مناسب برای انجام این نوع تحقیقات میان رشتهای هستند. محققان دانشگاهی میتوانند از منابع مالی، علمی و انسانی متنوعی در محیط های دانشگاهی بهرهبردای کنند در حالیکه شرکتها به این منابع دسترسی ندارند. تبادل پرسنل از مزایای دیگر همکاریهای تحقیقاتی است. شرکتها در کشورهای توسعه یافته نیز، امکان استفاده از منابع تحقیقاتی جهت دستیابی به مهارتهای خارجی را دارند. همکاری تحقیقاتی، پرستیز دانشگاه را بالا برده و ارتباطات با ارزشی بین دانشگاه و جامعه ایجاد میکند. همکاری دانشگاه با صنعت میتواند در تلاشهای توسعه اقتصادی دانشگاه نقشی اساسی ایفا کند.- دانشگاهها از طریق اعطای امتیاز به تکنولوژیهای جدیدی که ایجاد میکنند به منابع جدید درآمد، دست مییابند. در آمریکا درآمد دانشگاهها از طریق اعطای امتیاز، سه برابر درآمدی است که از تحقیقات حمایت شده توسط شرکت به دست میآورند.

همکاریهای دانشگاه و صنعت با موانعی نیز روبرو است که از جمله ؛ دانشگاهها و شرکتها، شرکای متعارفی نیستند و فرهنگها و رسالتهای آنان متفاوت است. هدف اصلی شرکتها سودآوری و ایجاد ارزش برای صاحبان سهام در قبال ارائه خدمت به مشتریان است رسالت دانشگاهها گسترش دانش و آموزش نسل آینده است. از دیدگاه دانشگاه این عوامل میتواند از برقراری همکاری تحقیقاتی دانشگاه و صنعت و یا موفقیت این همکاریها ممانعت به عمل آورد: دشواریهای مذاکره و کنترل همکاریها ، تأثیرات مخرب بر دانشجویان و هیئت علمی ،تأثیرات احتمالی بر رسالتها، شهرت و تأمین مالی دانشگاه.

مشکلاتی که شرکتها برای برقراری همکاریهای بیشتر باید بر آنان غلبه کنند عبارتند از:احترام به ارزش همکاریهای تحقیقاتی ، وارد کردن تحقیقات دانشگاهی به روند توسعه محصول، موانع مدیریتی.مسئله دیگر در همکاریهای تحقیقاتی مالکیت فکری است معمولاً آزاردهندهترین بخش مذاکرات مالکیت، ارزش و حق استفاده از مالکیت فکری حاصل از تلاشهای تحقیقاتی است.مسئله بعدی، ابزار تحقیق در همکاریهای تحقیقاتی میباشد که میتواند دارای اجزایی آنچنان پیچیده باشد که خود برای توسعه نیازمند تحقیق باشد. همچنین باید به چند عامل تأثیرگذار بر همکاریهای پژوهشی نیز توجه کافی نمود از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد: اعتماد دو جانبه یکی از مهمترین عوامل موفقیت مذاکرات دانشگاه و شرکت است. عامل مهم بعدی در همکاریهای تحقیقاتی حفظ اسرار است که برای محققان دانشکده کار بسیار سختی است زیرا اساس کار یک موسسه علمی توانایی اعضای آن در مباحثه و انتشار نتایج تحقیقاتشان میباشد. مسئله مهم دیگر در رابطه با همکاریهای تحقیقاتی هزینههای غیرمستقیم است. هزینههای غیرمستقیم هزینه پرداخت حقوق محققان و خرید اجناس جدید هستند که جدیداً هزینههای تسهیلاتی و اداری نامیده میشوند. مورد دیگر در همکاریهای تحقیقاتی، حقوق جانبی است. حقوق جانبی همان حقوق اعطای امتیاز است که دانشگاه در رابطه با مالکیت فکری جانبی برای شریک صنعتی در نظر میگیرد. از بین عوامل موثر بر موفقیت همکاریهای تحقیقاتی میتوان به اشتیاق و دلبستگی طرفین، نسبت به این تلاش مشترک اشاره کرد .

ثبت اختراع

شرکتها معمولاً میخواهند مالکیت ثبت اختراع را حفظ کنند تا بتوانند محصولات حاصل از نتایح تحقیق را ساخته، استفاده کرده و بفروشند. با این حال اهمیت مالکیت فکری و ثبت اختراع بین بخشهای مختلف صنعت متفاوت است بعنوان مثال طول عمر کوتاه محصول در بخش فناوری اطلاعات، موجب اولویت دادن به زمان ارائه به بازار نسبت به حفظ اختراع میشود. یعنی چیزی که مهم است ارائه هر چه سریعتر محصول به بازار است نه ثبت اختراع. از طرف دیگر دانشگاهها سرشار از انگیزههای دیگری هستند آنها اغلب خواستار مالکیت هستند تا هیئت علمی خود را مجاز کنند بدون مزاحمت کار کند، انتشار دهد و با همکاران خود همکاری کند .

شرکتهای تازه تأسیس

شرکتهای تازه تأسیس شرکتهای جدیدی هستند که در اطراف دانشگاههای بزرگ به منظور تجاری سازی نتایج و تکنولوژیهای حاصل از تحقیقات این دانشگاهها ایجاد میشوند به طور کلی شرکت تازه تأسیس برای دستیابی به موفقیت باید حائز شرایط زیر باشد: افرادی که هدفشان موفقیت شرکت است، مدیری با تجربه در تکنولوژی برتر مربوطه، درک فرصتهای بازار، یک نقشه تجاری، دسترسی به منابع مالی در تمامی مراحل (توسعه تکنولوژیکی، دریافت سرمایه، سرمایه خطرپذیر و بازارهای دولتی)، هیئت مدیره باتجربه، توانایی دسترسی به پرسنل باتجربه و تسهیلات تحقیق و توسعه، وجود تکنولوژی قابل اطمینان و حفاظت شده .

نقش پارک علمی و انکوباتورهادر تجاری سازی

پارک علمی سازمانی است که بوسیله متخصصان حرفهای مدیریت میشود و هدف اصلی آن افزایش ثروت در جامعه از طریق ارتقاء فرهنگ نوآوری و رقابت سازنده میان شرکتهای حاضر در پارک بوده و موسسهای متکی بر علم و دانش است. برای دستیابی به این هدف، یک پارک علمی جریان دانش و فناوری را در میان دانشگاهها، موسسه های تحقیق و توسعه، شرکتهای خصوصی و بازار به حرکت انداخته و مدیریت میکند و رشد شرکتهای متکی بر نوآوری را از طریق مراکز رشد و فرآیندهای زایشی و انشعابی تسهیل میکند. از جمله اهداف مهم پارکها، تجاری سازی نتایج و تحقق ارتباط بخشهای تحقیقاتی و تولیدی و خدماتی جامعه میباشد. یکی از اهداف اساسی مراکز رشد بسترسازی جهت تجاری کردن دستاوردهای تحقیقاتی است که در این رابطه وظیفه دارد .

منبع

نورسینا ، مهدی (1392) ، میزان تأثیر مؤلفههای مدیریت آموزش عالی بر همکاریهای دانشگاه ، رسالۀ دکتری ، مدیریت آموزش عالی ، دانشگاه آزاد اسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید