تجارت الکترونیک چیست؟
تاكنون تعريف واحدی از تجارت الكترونيكی ارائه نشده است و شايد به تعداد مؤلفان مقالات مرتبط با اين موضوع، تعريف از تجارت الكترونيكی وجود داشته باشد. چافی تجارت الكترونيكی را خريدوفروش از طريق شبكه اينترنت تعريف میکند. استاندینگ نیز بیان میکند: تجارت الكترونیک، فعالیتهای گوناگونی مانند مبادله الكترونيک كالاها و خدمات، انتقال الكترونيک وجوه، مبادله الكترونيک سهام، بارنامه الكترونیک طرحهای تجاری، بازاريابی مستقيم و خدمات پس از فروش را در برمیگیرد.
تجارت الكترونيك، راه و روش جديد کسبوکار، بهصورت الكترونيكی و با استفاده از شبکهها و اينترنت است. در اين روش، فرآيند خریدوفروش يا تبادل محصولات، خدمات و اطلاعات از طريق شبکههای كامپيوتری و مخابراتی ازجمله اينترنت صورت میگیرد.
واگرایی در تعاریف تجارت الکترونیکی میتواند به دلایل متفاوتی باشد. برخی از دید فنی و مهندسی، برخی از دید مدیریت، برخی از دیدگاه خرد و برخی از دیدگاه کلان تجارت الکترونیک را تعریف میکنند. در برخی تعاریف صرفاً کالاها و خدمات دیجیتالی و در برخی دیگر کالاها و خدمات دیجیتالی و فیزیکی هر دو تحت پوشش تجارت الکترونیک قرار میگیرد. در برخی تعاریف فقط مبادلات انجامشده از طریق اینترنت جزو تجارت الکترونیکی لحاظ میگردد و در برخی دیگر کلیه مبادلات انجامشده از طریق اینترنت، دورنگار، تلفن و غیره.
ازآنجاکه خريد اينترنتی در ايران موضوعی نوپاست و حجم زيادي از خريدوفروش در سراسر دنيا، بهصورت الكترونيكی انجام میپذیرد؛ كشور ما نيز در آیندهای نزديک، ناگزير از پذيرش و بهکارگیری آن خواهد بود. شناسايي عوامل مؤثر بر اين پديده میتواند به پذيرش بيشتر آن توسط مشتريان كمک نموده و بستر مناسبی برای حركت بهسوی آن فراهم آورد.
مزایای تجارت الکترونیکی
تجارت الکترونیکی در صنایع مختلف روبرو رشد است و در حال حاضر کمتر شرکتی را مشاهده میکنیم که فاقد وبسایت باشد و یا به اینترنت دسترسی نداشته باشد؛ اما هر شرکتی باید بتواند قبل از استفاده از مفاهیم تجارت الکترونیک به این پرسش پاسخ دهد که مزایای استفاده از تجارت الکترونیک برای آنان چیست؟
یکی از جالبترین طبقهبندیها در مورد مزایای تجارت الکترونیک را توربان و همکاران در قالب مزایای تجارت الکترونیکی برای سازمان، مشتریان و جامعه بهصورت زیر ارائه کردهاند:
مزایای تجارت الکترونیکی برای سازمان
- گسترش بازار سازمان به بازارهای ملی و بینالمللی؛
- تهیه مواد و خدمات از سایر شرکتها و با سرعت بیشتر و هزینه کمتر؛
- کوتاهتر کردن کانالهای بازاریابی و حتی حذف آنها و درنتیجه تولید محصولات با قیمت نهایی کمتر و سود بیشتر؛
- موجودیهای کمتر؛
- کاهش هزینههای ارتباطات راه دور؛
- کمک به شرکتهای کوچک برای مقابله با شرکتها بزرگ.
مزایای تجارت الکترونیک برای مشتریان
- کاهش هزینه کالا و خدمات به دلیل امکان مقایسه سریع و بهنگام قیمت محصولات توسط مشتریان؛
- افزایش قدرت انتخاب مشتریان؛
- امکان خرید در هر ساعت از شبانهروز و هفت روز هفته؛
- دسترسی مشتریان به اطلاعات مربوط به مفصل در عرض چند ثانیه؛
- امکان کار و مطالعه برای افراد در منزل؛
- امکان مزایدات الکترونیکی؛
- امکان تعامل مشتریان در جوامع الکترونیکی و مبادله نظرات و مقایسه تجربیات.
مزایای تجارت الکترونیکی برای جامعه
- امکان کار در خانه و کاهش نیاز به مسافرتهای درونشهری و درنتیجه کاهش ترافیک و آلودگی صوتی و آلودگی هوا؛
- امکان کاهش قیمت بعضی از کالاها (خصوصاً کالاهای دیجیتال) و ارتقای استاندارد زندگی؛
- امکان استفاده مردم در کشورهای درحالتوسعه و مناطق روستایی و دورافتاده از محصولات و خدماتی که قبلاً به آنها دسترسی نداشتند؛
- تسهیل حملونقل عمومی و کاهش هزینه توزیع، افزایش کیفیت خدمات اجتماعی و خدمات بهداشتی درمانی.
انواع تجارت الکترونیکی
یکی از روشهای طبقهبندی تجارت الکترونیکی بر اساس ماهیت خریدار و فروشنده است. معمولاً طرفهای مبادله، شرکت، مصرفکننده، دولت، شرکتهای دولتی و غیرهاند. در یک نگاه گذار رایجترین طبقهبندی از تجارت الکترونیکی بر مبنای دو مؤلفه شرکت و مصرفکننده نهایی است. بر این اساس تجارت الکترونیکی به چهار نوع تقسیم میشود.
- شرکت با شرکت ( B2B) . در این حالت هر دو طرف مبادله الکترونیکی ماهیت حقوقی دارند و معمولاً حجم مبادلات و ارزش آنها بسیار زیاد است. دادوستد مواد خام و قطعات یدکی و سایر دروندادهای تولیدی معمولاً از طریق این نوع روابط انجام میپذیرد
- شرکت با مصرفکننده (B2C). در این حالت یکطرف شرکت و طرف دیگر مصرفکننده است؛ فروشگاه ماهیت حقوقی دارد (شرکت) و خرید ماهیت حقیقی (مصرفکننده نهایی)
- مصرفکننده با مصرفکننده (C2C). در این حالت هر دو طرف ماهیت حقیقی دارند، یعنی هر دو طرف مصرفکنندهاند.
- مصرفکننده با شرکت (C2B). در این حالت افراد خدمات خود را به شرکت میفروشند یا اینکه پیشنهاد خرید میدهند؛ برای مثال وکلا و حسابداران با فروش خدمات خود به شرکتها درآمد کسب میکنند.
- بر اساس این دستهبندی، یکی از انواع B2C، خرید مشتریان از خردهفروشیهای الکترونیکی است.
منبع
هاشمی، سید مسلم (1394)، تأثیر گرایش بازار ادراک شده و گرایش نوآوری ادراک شده بر وفاداری الکترونیکی، پایاننامه کارشناسی ارشد ،ه مدیریت بازرگانی بینالملل، دانشگاه تربیت مدرس
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید