کیفیت زندگی

اصطلاح کیفیت زندگی در اواخر سال 1950 در مباحث اقتصادی اجتماعی مطرح شد و سپس این مفهوم وارد حیطه روانشناسی شد و روانشناسان سعی نمودند شاخص های آسایش و رفاه را گسترش داده و به نیاز های سطوح بالاتر نیز توجه نمایند. تقریبا از سال های 80- 1978، 200 مقاله با عنوان کیفیت زندگی منتشر شده که در طول سالهای 89 – 1988 به 400 مقاله رسیده است.تحقیق در خصوص کیفیت زندگی در ابتدا در رابطه با عموم مردم و مقایسه با افراد معلول انجام می شد و سپس در جهت مقایسه انواع معلولیت ها به کار گرفته شد در حیطه بهداشت روان نیز بتدریج مرکز این تحقیقات از بیماران بیمارستانی به جامعه منتقل شد.

ابعاد کیفیت زندگی

ابعاد متنوعی از کیفیت زندگی وجود دارد. یکی از آنها کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی است که جنبه ای از کیفیت زندگی را شرح می دهد که به طور خاص با سلامت شخص مرتبط است. بحثی که وجود دارد این است که آیا کیفیت زندگی یک پدیدۀ عینی است یا ذهنی؟ بر طبق دیدگاه های فعلی، کیفیت زندگی اساساَ یک احساس ذهنی از بهزیستی است که شامل ابعاد فیزیکی، اجتماعی، و معنوی است.

اکثر متخصصان و صاحب نظران معتقدند کیفیت زندگی دراین ابعاد پذیرفته شده است :
بعدی فیزیکی: شامل قدرت، انرژی، توانای انجام فعالیت های روزمره زندگی و مراقبت از خود است. شایع ترین نشانه بعد روانشناختی عبارتنداز: اضطراب، افسردگی و ترس. بعد اجتماعی به چگونگی رابطه فرد با خانواده و دوستان و همکاران و اجتماع اشاره دارد.

بعد جسمانی: به بررسی علائم بیمار و عوارض جانبی درمان می پردازد.

بعد معنوی: به این مفهوم اشاره دارد که هرکس در زندگی دارای هدف و معنایی است .

شاخص های کیفیت زندگی

شاخص های کیفیت زندگی از دیدگاه مجله اطلاعات اقتصادی بین الملل:

این مجله در سال 1999 تا 2000 دست به مطالعاتی روی شاخص های کیفیت زندگی زد و شاخص های کیفیت زندگی را در 9 دسته معرفی نمود:

1. رفاه مادی با معیارهایی مانند تولید ناخالص داخلی.
2. سلامتی با شاخص های متعددی مانند امید به زندگی در بدو تولد و …
3. امنیت و ثبات سیاسی با شاخص هایی چون سرمایه گذاری های صورت گرفته با توجه به ثبات سیاسی یک کشور.
4. زندگی خانوادگی با شاخص هایی مانند میزان طلاق.
5. زندگی جمعی با شاخص های چون تعداد اتحادیه های تجاری، کلیسا و …
6. محیط طبیعی و جغرافیایی با شاخص های چون میزان آلودگی محیط زیست.
7. امنیت شغلی با شاخص هایی چون میزان بیکاری.
8. آزادی سیاسی با شاخص هایی چون میزان آزادی های مدنی.
9. عدالت جنسی با شاخص هایی چون میزان موقعیت ها و فرصت ها در حوزه های مختلف برای زنان و مردان .

مدل های ادراکی برای تحقیقات کیفیت زندگی

مدل ادراکی کیفیت زندگی ران

خانم ران، ابعاد کیفیت زندگی را به صورت رضایت از زندگی، مفهومی از خود، فاکتورهای بهداشتی- عملکردی و اقتصادی اجتماعی مطرح می کند. براساس این نوع مدل زمینه های شخصی هر فرد، بهداشت، وضعیت اجتماعی، فرهنگ، محیط و سن بر کیفیت زندگی تأثیر دارد. مفهوم درک شده از کیفیت زندگی، اثر متقابل بین شخص و محیط او ایجاد می کند.

مدل ادراکی سازمان جهانی بهداشت:

سازمان بهداشت جهانی چهار حیطه را مشخص کرده است:

سلامت فیزیکی: فعالیت های روزمره زندگی، وابستگی به مواد دارویی و کمک های پزشکی، قدرت، خستگی، درد و ناراحتی، تحرک، خواب، طریق انجام کار و …

سلامت روانی: تصویر از خود و ظاهر بدنی، احساسات مثبت و منفی، اطمینان به نفس، حالات مذهبی، تفکر و یادگیری، حافظه و تمرکز.

روابط اجتماعی: ارتباطات شخصی،حمایت اجتماعی وفعالیتهای جنسی

محیط: منابع مالی و مادی، آزادی و ایمنی، مراقبت های بهداشتی و درمانی در دسترس بودن و کیفیت، فرصت ها برای بدست آوردن اطلاعات و مهارت های جدید،مشارکت درفعالیتهای اوقات فراغت و تفریح،محیط فیزیکی؛آلودگی،سر و صدا، آب و هوا،حمل و نقل و مسافرت،محیط خانه .

منبع

سیده آزاده باقرزاده(1392)، کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی ومراقبان آنها،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید