« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »چالشهای اصلی نظام آموزشی در جهان و ایران
تحولات سیاسی کشورهای مختلف جهان در سال های گذشته، بحران های اقتصادی و اجتماعی را به همراه داشته است. این بحران ها، کاهش منابع مالی برای نظام های آموزشی و محدودیت اشتغال دانش آموختگان را به وجود آورده است. بدین ترتیب، کارایی نظام های آموزشی مورد تردید قرار گرفته و بازنگری در ساختار و محتوای آن ها ضرورت یافته است. در سال های اخیر نظام های آموزشی بسیاری از کشورهای جهان و به ویژه کشورهای جهان سوم با مسائل زیر روبرو بوده اند:
- افزایش و تنوع تقاضا برای آموزش: افزایش و تنوع تقاضا برای آموزش، از میزان رشد جمعیت و توسعه علوم و فنون و تکنولوژی تأثیر می پذیرد. از جمله موارد تنوع تقاضا برای آموزش در سال های اخیر، آموزش های کاربری در سطح متوسطه و عالی است.
- بحران مالی و دشواری در تأمین هزینه ها: هزینه های آموزش همانند هزینه های خدمات اجتماعی دیگر تحت تأثیر تغییرات اقتصادی قرار دارد. رشد بودجه آموزش و پرورش با افزایش تقاضا برای آموزش در اغلب کشورها هماهنگ نیست. کاهش هزینه سرانه آموزشی در بسیاری از موارد موجب محدودیت درفرصت های یادگیری می شود و نابرابری فرصت های آموزشی را به جای می گذارد.
نظام آموزشی ایران نیز همواره با چالش هایی روبرو بوده است به گونه ای بخصوص در سطوح آموزش‌های پایه و رسمی برخوردار از یک نظام سنجش ملی برای ارزیابی وضعیت آموزش و پرورش کشور نیست و کارایی و اثر بخشی فعالیت ها مورد اندازه گیری و سنجش و ارزیابی قرار نمی گیرد. نظام آموزشی ایران از یکپارچگی لازم برای سیاست گزاری، برنامه ریزی، هدایت و کنترل و ارزیابی در سطوح مختلف تحصیلی برخوردار نیست و مراجع سیاست گذار متعدد در وزارت خانه هایی هم چون آموزش و پرورش، علوم و تحقیقات و فناوری، بهداشت ودرمان و آموزش پزشکی، کار و امور اجتماعی و شوراهایی از قبیل شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی آموزش و پرورش و ستاد هماهنگی آموزش های فنی و حرفه ای و شوراهای درون وزارت خانه ای وجود دارد که خود سبب گردیده تا یکپارچگی در نظام آموزشی فراهم نگردد.
به دلیل عدم یکپارچگی در نظام آموزشی ایران تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد برای سطوح مختلف تحصیلی از سازوکارهای مشخص و روشنی تبعیت نمی کند و بعضاً در جذب و به کارگیری نیروی انسانی به دانش و مهارت حرفه ای معلمان توجه لازم صورت نمی گیرد. اهداف نظام آموزشی ایران از نظر اجرایی عملیاتی نشده است و غالباً در قالب مضامین کلی در اسناد رسمی منعکس شده است. مصادیق عملی و اجرایی اهداف مشخص نیست و دستیابی به آن نیز قابل ارزیابی و سنجش نیست. فارغ التحصیلان نظام آموزشی متناسب با اهداف، نیازها و مقتضیات زندگی اقتصادی، اجتماعی آینده تربیت نمی شوند. این امر خود به چارچوب برنامه های درسی بر می گردد که این برنامه ها با مقتضیات زندگی آینده طراحی نشده است. مهارت های اساسی زندگی، سلامت و مسائل اخلاقی و تربیتی برای زندگی با دیگران در چارچوب برنامه های درسی پیش بینی نشده است.
نظام جذب و نگهداری و انگیزه سازی بین معلمان در آموزش و پرورش از کارایی لازم برخوردار نیست و خود موجب تبعیض هایی در نظام حقوق و دستمزد بین معلمان با سایر کارکنان دولت شده است. و به کاهش انگیزه شغلی معلمان منجر گردیده است. مدیریت منابع در آموزش و پرورش ایران کارا عمل نمی کند و بسیاری از منابع با صرفه های اقتصادی مورد استفاده قرار نمی گیرد و استفاده بهینه از منابع را مورد خدشه قرار داده است. به علاوه شیوه های تمرکز در تصمیم گیری ها، مدیریت ها را از پویایی لازم برخوردار نمی سازد. نظام آموزشی ایران تحت تأثیر روش های سنتی و غیر قابل انعطاف و تغییر، موجب گردیده است تا دانش آموزان فاقد روحیه خلاقیت، نوآوری، پرسش گری و جستجو گری باشند. و این خود سبب پایین بودن کیفیت فعالیت های آموزشی شده است.
باورهای ارزشمند فرهنگی در دانش آموزان کاهش یافته و ناهنجاری های اجتماعی و بحران های ناشی از آن بیشتر گردیده است و به عبارت دیگر مدرسه نمی تواند نقش مؤثر خود را در کاهش بحران های اجتماعی ایفا کند و متناسب با نیاز های نوظهور اجتماعی و فرهنگی جوانان دانش آموز عمل کند.دانش آموزان در شیوه آموزش های سنتی از روش های تولید دانش و حل تناقضات و قدرت انتخاب گری محدودهستند. برنامه های درسی و روش های آموزشی متناسب با پیشرفت علوم و تکنولوژی از تغییر و انعطاف لازم برخوردار نیست و دانش آموزان را متناسب با نیازهای بازار کار و کارآفرینی تربیت نمی کند. توانایی های علمی و مهارت های حرفه ای معلمان و کارشناسان آموزشی در ایران پایین است. اطلاعات و دانش نظری و تجربی معلمان و کارشناسان به روز نمی شود و خود سبب می گردد تا بهره وری منابع انسانی در آموزش و پرورش پایین باشد. فرصت های آموزشی برابر در سطوح بالای تحصیلی ودر بین دختران و جمعیت روستایی و عشایری برقرار نیست. جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه های سیاست گذاری، توسعه و اجرا و اثرات آن در آموزش و پرورش به خوبی تبیین نشده است و زیر ساخت‌های آن نیز تدارک دیده نشده است.
منبع
باقری،بابک(1391)،بررسی کارآیی درونی آموزش ابتدایی،پایان نامه کارشناسی ارشد،برنامه ریزی آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی دزفول
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید