پاسخ يا واکنش هاي خاص رهبر يا درمانگر

اين بخش به پاسخ هاي مختلفي مي پردازد که رهبر يا درمانگر در R. E   به کار مي برد و اساساً منحصر به R. E   است.

شدن ؛تبديل شدن

در شدن بيش از آنکه مراجع با گفتگو آماده شود و يا مثل سرمشق دهي صورت گيرد يا پيشنهادي ارائه شود که متناسب با مراجع باشد و او را برانگيزد، درمانگر بيشتر نقاب و شخصيت مراجع A  را گرفته و با شريک «الف» يعني «ب»  صحبت مي کند،  چنانکه گويي درمانگر به «الف» تبديل شده باشد.شدن،تبديل شدن در موقعيت­هاي بحراني بکار مي­رود که يک مشکل بايد فوراً مطرح و حل شود، ولي هنوز زوج مهارتهاي درست انجام دادن آن را ندارد، و در موقعيت­هايي که مراجع شديداً براي صحبت کردن هيجان­زده مي شود، يا زماني كه احساسات و پويايي هاي زيربنايي درگيرند كه براي شكل­دهي و برانگيختن بسيار پيچيده هستند،معمولاً براي نوجوانان غيرقابل كنترل كه شديداً در مقابل حرف­زدن مقاومت مي­كنند روش بسيار موثر و مفيدي است.

كادن زني است كه گرچه گريه مي­كند اما به نظر مي­رسد مطالبي براي گفتن وجود دارد كه او نمي تواند فاش كند. درمانگر معتقد است كه شدن مناسبتر از مشكل گشايي است.درمانگر مي­تواند بگويد كادن اگر موافقي من مي خواهم به جاي تو بادني صحبت كنم. كادن سرش را به نشانه ي تاييد تكان مي دهد. درمانگر خطاب  به همسر كادن يعني دني مي گويد:دني من دوستت دارم، بيشتر از هر كس ديگري دوستت دارم.

و درمانگر به نشانه ي پرسش رو به كادن برمي­گرداند و كادن مجدد سرش را به نشانه­ي تاييد تكان مي­دهد. درمانگر رو به شوهر ادامه مي دهد: وقتي تو الكل مي­نوشي و تحريك مي­شوي من تا سر حد مرگ مي­ترسم، وقتي تو دير به خانه مي­آيي من خيال مي كنم كه تو در بيمارستان هستي. رو به كادن برگشته مي گويد؛درست مي روم كادن؟ كادن با گريه­ي بلندتر پاسخ مي­دهد، بلي  و حتي احتمال مي­دهم مرده باشي. شدن تبديل شدن مي­تواند در چند جمله ويادرصورت لزوم درتمام جلسات صورت گيرد.

مشكل گشايي

مشكل گشايي زماني بكار مي رود كه موقعيت ناراحت کننده­اي وجود داشته باشد. در مشكل­گشايي، رهبر يا درمانگر مهارت­هاي R. E  را مستقيماً و شخصاً با شركت كنندگان بكار مي­گيرد. براي مثال زماني كه يك شركت كننده نتواند به استفاده از مهارتها ادامه دهد، منجر به احساسات شديد مي­شود و همسرش به اندازه ي كافي براي مداخله و تغيير موقعيت مهارت ندارد.دراين حالت درمانگر  با تمام توان به شركت­كننده پاسخ مي­دهد،تا اينكه احساسات شركت كننده­ها به اندازه­ي كافي ابرازگشته وآزاد شود و بتوانند خودشان به استفاده از مهارت ها ادامه دهند.

مورد ديگر مي تواند اين باشد كه شركت كننده تمايلي به ادامه ي فرايند R. E نداشته باشد. در اين صورت  رهبر به صحبت­هاي شركت­كننده گوش مي­دهد و پاسخ هاي همدلانه مي­دهد تا زماني که روشن شود كه شركت كننده مي­خواهد ديدگاه رهبر را گوش كند. در اين هنگام رهبر از مهارت ابرازگري براي انتقال ديدگاهش در مورد مسئله استفاده مي كند و سپس مجدداً به شنيدن و همدلي با مراجع مي­پردازد. اين مكالمه تا زماني بدين روش ادامه مي يابد كه تعارض حل شده و رضايت هر دو طرف جلب شود.

شستشودادن

شستشو دادن روش پيچيده اي  است كه زماني  كه اطلاعات  دريافتي پاسخ هاي  همدلانه  به هر دو زوج نشان  داد كه هر دو بي مهارت هستند درمانگر با هر دو مستمر اً از«شدن» استفاده مي كند.  در جايي كه درمانگر  با فرد «الف» صحبت مي كند و مخاطب فرد «ب»  قرار مي­گيرد. در اين حالت درمانگر به عنوان شريك «الف» يعني «ب» در نظر گرفته شده و مخاطب قرار مي گيرد و برعكس . اين بسيار  متفاوت از ساير روشهاي R. E  است و براي حل سريع مسائل مشكلات عاطفي شديد در زمان كوتاه به كار مي­رود و روش اصلي حل مسئله وحل بحران، از طريق R. E  مي­باشد.

جمعيت مناسب

E به صورت موفقيت آميزي براي جمعيت­هاي گوناگون به کار رفته است. براي زوجين نامزد مفيد بوده است. براي يک زوج يا يک گروه زوج درماني در مرکز بهداشت اجتماعي، براي شرکت­کنندگاني با مسائل مختلف مثل بيماران  روانپزشکي  و خانواده هايشان، مراکز اسکان توانابخشي و اجتماعي و براي الکي­ها، درمان افسردگي ، براي مراجعين مرزي ، براي مراجعين خودشيفته، براي بزهکاران شديداً مختل، و در زمينه­ي توانبخشي معتادان نيز اثربخش بوده است.

تجارب نشان داده که R. E براي زوج هاي آفريقايي، آمريکايي رويکرد موثري بوده است و به عنوان درمان موثر و حساس به فرهنگ براي اين فرهنگ معرفي شده است. همچنين R. E  به عنوان پايه اي براي بسته هاي طراحي شده براي مشاوره­هاي زوجي بين فرهنگي مورد استفاده قرار گرفته است . همچنين در پذيرش و توجه به حساسيت­هاي جنسيتي نيز فوق العاده به نظر مي­رسد.روش­ها و مهارت­هاي R. E به صورت موثري براي آموزش و تربيت افرادغير متخصص نيز به کار رفته است .برنامه­هاي پيشگيري از مشکل وغني­سازي و درمان R. E  با خانواده هاي داراي فرزندان پيش نوجواني و نوجوان قابل اجرا مي­باشند.

يک فرمت نيز براي خانواده درماني افرادي که سايراعضاي خانواده آنها متمايل به شرکت دردرمان نيستندايجاد شده است. اين شکل خانواده درماني R. E يک بعدي ناميده مي شود. اين روش مي تواند به وسيله ي يک نفر به کار رود. در اين موارد، در اين موارد افراد نماينده و عامل درماني هستند و سيستم خانواده را تغيير مي­دهند و سازگاري و رفتار اعضاي  خانواده را ماند خود مي­نمايند. دراين حالت تاکيد زياد بر تمارين و رفتارهاي نقش بازي کردن، مي تواند باعث تغييرات سيستمي و روانشناسي در خانواده گردد. اين شيوه  براي افرادي که مايل به بهبود تونايي­هايشان براي ايجاد و حفظ روابط عاشقانه هستند، نيز به کار رود. همچنين نوعي درمان وجود دارد که درگير خانواده نمي­شوند که درمان فردي يا شخصي R. E ناميده مي­شود.

اين روش متمرکز بر مسائلي است که در آن اعضاي خانواده درگير نيستند.براي بيشتر روشن شدن موضوع مي توان گفت كه R. E درماني ميتواند با شيوه هاي مختلفي با خانواده درگير شود. بعنوان شريك يا همسر مراجعان، نماينده يا عوامل روان درمانگر براي مراجع، به عنوان ابزاري براي ايجاد تغييرات در ساير اعضاي خانواده و نظام خانوادگي. R. E درماني فردي، درگير اين روش­ها نمي­شود.مهارت­هاي بين فردي همواره نقش مهمي را هم در داخل جلسات و هم در خارج ايفا مي­كنند. گرچه رفتارهاي ساير افراد نسبت به مراجع نيز مي­تواند از طريق تلاش هاي مراجع تغيير كند، ولي هدف اصلي خود تغييري است.

برنامه هاي R. E ازانواع درمانهايي هستند كه براي جامعه ستيزها و افرادي كه دروغگويي جزء سبك زندگي آنهاست كاربرد ندارد، البته ا نكار جزء اين ها تلقي نمي­شود. کيفيت روابط زناشويي در بعد ذهني نشانگر ميزان رضايتمندي ودر بعدعيني نشان دهنده سازگاري زناشويي است. پژوهش­هاي چنداني در ايران در مورد کيفيت روابط زناشويي صورت نگرفته است .پژوهش ها غني سازي روابط را يك رويكرد فوق العاده موثر نشان داده است. اين روش به صورت تجربي با ساير برنامه هاي زوج درماني مقايسه شده است. در اين مقايسه­ها، غني سازي روابط در مقايسه باشيوه­هاي ديگر در ميزان اثربخشي برتري داشته است.

منبع

عیسی نژاد،امید(1387)، اثربخشي غني سازي روابط بر بهبود كيفيت روابط زناشويي زوجين،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی، دانشكده علوم تربيتي و روانشناسی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید