« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »وظايف مديران سازمان هاي اداری و آموزشی
وظايف مديران سازمان هاي آموزشي و مدارس را مي توان در شش گروه طبقه بندي كرد:
- برنامه آموزشي و تدريس
- امور دانش آموزان
- امور كاركنان آموزشي
- روابط مدرسه ـ اجتماع
- تسهيلات و تجهيزات آموزشي
- امور اداري و مالي .
برنامه ی آموزشي و تدريس: مهم ترين وظيفه مديران آموزشي، هدايت جريان آموزش و يادگيري به ويژه تسهيل جريان رشد و پرورش دانش آموزان است. ساختاري كه تجارب يادگيري را سازمان داده، آموزش و يادگيري دانش آموزان را ميسر سازد، برنامه آموزشي ناميده مي شود.
در كشور ما برنامهی آموزشي از سوي نظام آموزشي تهيه و تنظيم مي شود، مديران با ايجاد روحيه و شرايط مناسب، تهيه و تدارك مواد و وسايل آموزشي، راهنمايي و مساعدت فكري و ارزش يابي عملكردها و نتايج فعاليت هاي آموزشي زمينه اجرا مؤثر برنامه ها و تحقق هدف ها را فراهم مي سازند، اگر برنامه ها با روشن بيني اجرا شوند و هدف هاي آنها قابل فهم و عملي باشند، انتظار مي رود كه مديران آموزشي بتوانند بازده آموزشي مدارس را بهبود بخشند. به اين منظور مديران آموزشي با اقداماتي نظير موارد زير مي توانند تغييرات چشم گيري در بازده كار معلمان و دانش آموزان بوجود آورند:
- هدف هاي كلي نظام آموزشي را به صورت معني دار و دقيق معني نمايند.
- هدف هاي كلي نظام را به هدف هاي فرعي تقسيم كنند بطوري كه در سطح مدارس قابل درك باشند.
- مديران به كمك معلمان، هدف ها را مجدداً بصورت هدفهاي عملي قابل اجرا در كلاس تعريف نمايند.
- مديران با اقدامات مناسب و بالا بردن روحيه كاركنان، شرايطي فراهم سازند كه معلمان هدف هاي شغلي و شخصي خود را به هم پيوند دهند.
امور دانش آموزان: وظايف مربوط به اين بخش شامل دو قسمت است:
- وظايف و خدمات اداري و سرپرستي امور دانش آموزان:
- پذيرش ثبت نام دانش آموزان،نگهداري آثار،اطلاعات مربوط به دانش آموزان به تفكيك پايه تحصيلي
- تعيين نسبت دانش آموزان به معلمان و پيش بيني آمارهاي سال هاي تحصيلي آينده
- ثبت و ضبط و نگهداري نمرات و مـــدارك و اطلاعات مربـوط به سوابق تحصيلي دانش آموزان
- شناسايي توانائي ها، علائق و نيازهاي كودكان و پرورش آنها
امروزه علاوه بر نيازهاي آموزشي و تحصيلي دانش آموزان، به تأمين نيازهاي بهداشتي، رواني زيستي و فيزيولوژيك و رشد شخصيتي آنها توجـــه بيشتري مبذول مي شود. براي مثـال، بهره گيري از مشاركت دانش آموزي كه امروزه به عنوان يكي از ويژگي هاي مدارس اثربخش مطرح است. نشان مي دهد كه در گذشته به مدرسه به عنوان يكي از سازمان هاي اجباري نگـــريسته مي شد كه در آن دو طبقـه حاكم ؛ مــدير، معلمان و ناظمـــان و محكوم ؛ دانش آموزان وجود داشتند. طبقه حاكم برنامه ريزي مي كند و طبقه محكوم ؛ دانش آموزان احساس مي كردند بدون داشتن حق اظهار نظر و انتقاد بايد پذيراي برنامه ها و تصميمات باشند.
- امور كاركنان آموزشي: همان طور كه در مديريت نيروي انساني مطرح مي شود، هر عضو سازمان به دليل نقشي كه در آن ايفا مي كند، از جايگاهي خاص برخوردار است و مدير بعنوان كارگرداني محسوب مي شود كه علي رغم اينكه ممكن است در تمام زمينه ها تخصصي نداشته باشد، اما بايد توانائي و مهارت و هماهنگسازي فعاليت هاي تمام اعضاء در جهت رسيدن به اهداف تعيين شده را دارا باشد. بنابراين توفيق عملكردهاي مديريتي در گرو همدلي و همكاري تمام اعضاء سازمان است و از اين رو رفتار مدير در بها دادن به نقش هر يك از اعضاء از طريق توجه به نيازهاي شخصيتي، امنيتي و اجتماعي و دفاع از حقوق آنها حائز اهميت فراوان است. در ايفاي وظيفه سرپرستي و هدايت كاركنان آموزشي مديران، بايد از نفوذ و توانائي رهبري خويش بهره گيرند. در تنظيم جدول ساعات كار، تعيين دروس، اجراي آزمون ها و امتحانات، با كادر آموزشي مشورت كنند زيرا يكي از وظايف عمده مدير نسبت به كاركنان، تشويق آنان در تصميم گيري هاست. به ويژه تصميماتي كه به سرنوشت كاري آنها مربوط مي شود.
- روابط مدرسه و اجتماع: نظام آموزشي به منظور تحقق اهداف چند بعدي جامعه برپا شده و مدارس در خدمت نيازهاي اجتماع هستند. از اين رو برقراري روابط مؤثر ميان مدرسه، اجتماع امري طبيعي به نظر مي رسد. هدف از برقراري روابط ميان مدرسه و اجتماع ايجاد اعتماد متقابل از طريق اطلاع رساني به مردم درباره وضعيت كار مدارس است تا بدين وسيله حمايت آنان را براي حل و فصل مشكلات گوناگون مدارس جلب نمايند. مردم با كسب آگاهي بيشتر از اهميت آموزش و پرورش به مشاركت در سرنوشت آموزشي و تربيتي فرزندان خود تشويق مي شوند. مدارس نيز متقابلاً از نظرات و نيازهاي مردم و اجتماع اطلاع يافته به تجديد نظر و تغيير در اهداف و برنامه هاي آموزش و پرورش ملزم مي گردند.
مدارس به دليل كاركردهاي رسمي خود مانند جامعه پذيري، فرهنگ پذيري و تربيت علمي، حرفه اي همواره زير ذره بين اجتماع قرار دارند. يعني هم نهادهاي اجتماعي و هم اولياي دانش آموزان عملكرد مدارس را تحت تأثير قرار مي دهند، از آنجا كه ادامه تحصيل موجب دستيابي به موقعيت اجتماعي بالاتر مي گردد. بنابراين تحصيل يك نوع سرمايه گذاري فرض مي شود و اولياء نسبت به سرنوشت تحصيلي فرزندان خويش حساسيت نشان مي دهند. از اين رو مديران بايد از طرفي پاسخگوي سازمان متبوعشان و از طرف ديگر جوابگوي انتظارات اجتماع پيرامونشان باشند. جلب مشاركت اوليـاي دانش آموزان در حل و فصل مشكلات دانش آموزان و مدرسه و نيز برقراري رابطه متقابل به منظور دريافت بازخوردهاي مناسب درمسائل آموزشي و پرورشي از جمله وظايف مديران محسوب مي شود.
- تسهيلات و تجهيزات آموزشي: اجراي برنامه هاي آموزشي، ايفاي وظايف تدريس و تربيت و ارائه خدمات فرهنگي و بهداشتي به دانش آموزان، مستلزم استفاده از تسهيلات و تجهيزات ويژه است. تهيه و تدارك اين امكانات جزو وظايف مديران آموزشي است. در اين زمينه مي توان به ساختمان و تأسيسات مدرسه، زمين بازي و ورزش، آزمايشگاه، كتابخانه و وسايل و ابزار كمك آموزشي اشاره كرد. پيش بيني و تهيه و تدارك ميز و نيمكت، وسايل آموزشي، ورزشي و بهداشتي، آماده سازي ساختمان و كلاسها، نگهداري و تعمير تأسيسات تهويه، تأمين امكانات آب و برق و تلفن و ساير مواد مورد نياز، از جمله وظايف مديران مدارس در طول سال تحصيلي است.
- امور اداري و مالي: از جمله وظايف مديران در امور اداري و مالي عبارتند از: آماده كردن بودجه مـــدرسه، ايجاد يك سيستم حسابرسي داخلي، نظارت بر خريدهاي مدرسه، حسابرسي پول هاي مدرسه، حساب رسي متعلقات مدرسه و نظارت بر انجام بي دردسر كارهاي اداري.
متمركز بودن نظام آموزشي و به ويژه نوپا بودن نظام آموزشي متوسطه، موجب افزايش حجم مكاتبات اداري و در نتيجه كاهش توجه مديران به امور آموزشي گرديده است. بيشتر مديران امور آموزشي را به معلمان واگذار كرده اند و اگر هم براي بهبود كيفيت آموزشي تصميمي مي گيرند، اغلب با دست پاچگي و بدون نظر خواهي از معلمان است. گاهي مديران به دليل عدم در نظر گرفتن تخصيص اعتبار دربودجه بندي مدرسه هزينه هايي را متعهد مي گردند كه تنها راه تأمين كسري بودجه فشار آوردن بر دانش آموزان است كه اين امر به نوبه خود به كاهش بازدهي آموزشي و تيره شدن رابطه دانش آموزان با اولياي مدرسه منجر مي شود.
ارائهی خدمات آموزشي و فعاليت هاي مدرسه منوط به اداره مؤثر امور و تأمين منابع مالي و بودجه است. بنابراين، اداره و سرپرستي مؤثر امور گوناگون مدرسه، ثبت نام، تقسيم كار بر مبناي شرح وظايف كاركنان، ابلاغ آئين نامه ها و بخشنامه ها، صدور شيوه نامه هاي به موقع براي گردش امور و نظارت بر دفاتر و مدارك مدرسه و نگهداري آنها، از وظايف روزمره مديران مدارس به شمار مي روند .
شيرازي،وظايف مديران را درهفت گروه بصورت زير طبقه بندي كرده است:
- پرسنل آموزشي:
- كمك به طرح خط مشی ها و برنامه ها در ارتباط با معلمين
- استخدام معلمين، جلب افراد شايسته به مدرسه
- انتخاب و تعيين وظايف معلمين
- تهيه برنامه زماني وظايف معلمين
- در ميان گذاشتن اهداف مدير با معلمين
- مشاوره و بازديد از كلاسهاي درس معلمين
- تشخيص نقاط ضعف و قوت معلمين
- كمك به حل مشكلات معلمين در كلاس درس
- ارزشيابي كار معلمين
- بهبودي كار معلمين
- هماهنگي كار معلمين
- ايجاد انگيزه، شرايط و فرصت براي رشد حرفه اي معلمين
- تقويت مهارت هاي مختلف معلمين
- بهبودي حس همكاري در ميان معلمين
- پرسنل دانش آموزي:
- فراهم ساختن خدمات مشاوره اي و راهنمائي
- بكارگيري روشهاي براي آماده سازي دانش آموزان
- ايجاد روشهاي حضور و غياب
- ايجاد خط مشی ها و روندهايي براي مقابله با مشكلات انضباطي ـ رفتاري دانش آموزان
- اتخاذ تصميمات و روش هايي براي ايمن سازي ساختمان و حياط مدرسه
- توسعه و هماهنگي برنامه هاي فوق آموزشي
- رسيدگي به مسائل انضباطي دانش آموزان
- اتخاذ تصميمات و روندهاي منظم براي ارزشيابي مستمر از گزارش پيشرفت دانش آموزان
- مشورت و همكاري با مقامات انتظامي و قضائي در ارتباط با تخلفات و جرمهاي نوجوانان
- رهبري مدرسه و محله:
- توسعه و اجراي خط مشي و روندهايي براي جلب مشاركت والدين و مردم محله در مدرسه
- مشورت با والدين
- رسيدگي به شكايات والدين
- كمك به انجمن اولياء و مدرسه و ديگر گروههاي والدین
- شركت در نهادهاي محلي به نمايندگي از طرف مدرسه
- همكاري با ديگر نهادهاي محلي
- كمك به بررسي مستمر برنامه ها و خط مشي ها در جهت توسعه محله در رابطه با خدماتي كه مدرسه فراهم مي كند.
- توسعه و بهبود تدريس و مواد درسي:
- كمك به شكل دهي اهداف برنامه هاي درسي
- كمك به تعيين محتوي و سازماندهي دروس
- هماهنگي برنامه درسی با زمان، امكانات فيزيكي و پرسنل موجود
- تهيه منابع مالي،مادي براي رفع نيازهاي آموزشي معلمين دركلاس
- ايجاد تسهيلات براي راهنمايي و سرپرستي آموزشي
- ايجاد تسهيلات براي آموزش ضمن خدمت پرسنل آموزشي
- مديريت امور مالي – اداري:
- آماده كردن بودجه مدرسه
- ايجاد يك سيستم حسابرسي داخلي
- نظارت بر خريدهاي مدرسه
- حسابرسي پولهاي مدرسه
- حسابرسي متعلقات مدرسه
- نظارت بر انجام بي دردسر كارهاي اداري
- ساختمان مدرسه:
- تعيين منابع و توسعه ساختمان مورد نياز دانش آموزان
- توسعه يك برنامه جامع براي توسعه و بهبودي منظم تشكيلات مدرسه
- اجراي برنامه ها براي رشد و بهبودي منظم تسهيلات مدرسه
- توسعه يك برنامه كاراي استفاده و نگهداري از ساختمان مدرسه
- نظارت بر كار خدمتكاران و سرايداران مدرسه
- وظايف عمومي:
- سازماندهي و برگزاري جلسات و كنفرانس ها
- برخورد مناسب با درگيري هاي حساس بين فردي
- جهت دهي وظايف و كار معاونين مدير
- تبليغ و آگاه سازي مردم از كار مدرسه
- تشخيص نقاط قدرت و ضعف برنامه هاي مدرسه
- حضور در مناسبت ها چون صبحگاه ها، نمايش ها، مسابقات ورزشي
- جوابگويي به مكاتبات
- آماده كردن گزارش براي مديريت ناحيه آموزشي
- حضور در جلسات مديران
- ثبت اسناد مدرسه
- زمان بندي برنامه هاي مدرسه
بايد خاطر نشان كرد كه در اكثر موقعيت ها يك مدير به تنهايي مسئوليت انجام فعاليت هاي فوق را به عهده ندارد. بسياري از اين مسئوليت ها بين دو يا سه مدير (مدير و معاونين) و ديگر مديران و سرپرستان در ناحيه آموزشي تقسيم و انجام مي شوند. اما او يا در انجام اكثر فعاليت هاي فوق شركت مي كند و يا اگر فعاليت ها به كس يا كسان ديگري تفويض شده اند، مسئول است كه از اجراي آنها اطمينان حاصل نمايد.
منبع
مهدی زاده،فرزانه(1393)، اثربخشی وکارآیی مدیران ومسئولین انتصابی وانتخابی ازنظرمیزان برخورداری ازمهارت های مدیریتی،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید