« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »واسطه‌های غدد درون‌ریز عصبی و میل جنسی زن
محققین مختلف قبول دارند که میل جنسی زن پدیده‌ای پیچیده است و فهم کامل و همه‌جانبه از آن مقدور نمی‌باشد . یک جنبه بررسی میل جنسی زن جنبة بیولوژی آن است که نقش بیوشیمی را مطرح می‌کند. مطالعات کثیری نشان می‌دهند رابطة مستقیمی میان واسطه‌های بیوشیمی بخصوص هورمون‌های جنسی و میل جنسی زنان وجود دارد که البته این ارتباط متغیر است، اکثر محققان به این نتیجه رسیدند که بیوشیمی تأثیرگذار است، اما به‌تنهایی میل جنسی را هدایت نمی‌کند و بیوشیمی تنها یک جنبه از میل جنسی است . ازآنجایی‌که تصور می‌شود میل جنسی زن چندعاملی است، پاسخ بیولوژیکی زنان مختلف به هورمون‌های جنسی متفاوت است . واسطه‌های بیوشیمی میل جنسی زنان در غده‌های مختلف واقع‌شده در مغز، گردن، شکم و لگن تولید می‌شوند علیرغم اینکه این هورمونها از بخش‌های مختلف ترشح می‌شوند اما تأثیرات آنها بر اندام‌های هدف تجمیع می‌شوند تا بر میل جنسی تأثیرگذارند.
هورمون‌های غالب در میل جنسی زنان، استروژن، پروژسترون، آندروژن، پرولاکتین، اوکسیتوسین و هورمون تیروئید هستند؛ اگرچه فیزیولوژی و بیولوژی اعصاب تحریک جنسی و ایجاد انگیزه در زنان هنوز در حال تحقیق و مطالعه است، پژوهش بر حیوانات و تعداد محدودی از مطالعات موجود درباره‌ی انسان نقش محوری برخی از هورمون‌های درون‌ریز و انتقال‌دهنده‌ی عصبی را در عملکرد جنسی در زنان نشان می‌دهد. در اینجا نقش هورمون تستوسترون و سایر آندروژن‌ها و پرولاکتین را بحث می‌کنیم. این هورمونها تنها یک بخش از عوامل فیزیولوژیک مؤثر در میل جنسی در زنان را نشان می‌دهند. خوانندگان علاقه‌مند را به بررسی مقالات علمی ارجاع می‌دهیم .
تستوسترون
نتایج درمان‌های مکرر بالینی توسط روش درمانی جایگزینی با تستوسترون برای میل جنسی پایین زنان نشان می‌دهد که میل جنسی پایین به دلیل کمبود تستوسترون شیوع پیدا می‌کند. البته شواهد علی برای چنین نتیجه‌گیری محدود است. تستوسترون در زنان توسط تخمدان‌ها و غدد فوق کلیوی تولیدشده و در بافت‌های دیگر از سوی سلول‌های پیشین سوخت‌وساز می‌شود. تستوسترون آزاد در جریان خون و دی هیدروتستوسترون که از تستوسترون در بافت‌های محیطی پس از پنج آلفا ردوکتاز تشکیل می‌شوند، درواقع آندروژن‌های فعال از نظر بیولوژیکی هستند، چراکه تنها آنها می‌توانند به گیرنده‌های آندروژن در بافت هدف متصل شوند مانند: مغز، غدد جنسی، بافت استخوان.تولید آندروژن در زنان با افزایش سن کاهش مییابد. این کاهش مستقل از گذار به یائسگی است، هنگام یائسگی کاهش شدیدتری در تولید استروژن رخ می‌دهد.
در واقع، در مرحله گذار و در یائسگی، تولید آندروژن حتی امکان دارد افزایش یابد. همان‌طور که کاهش سطح استروژن باعث کاهش همزمان در تولید گلوبولین اتصال‌دهنده‌ی هورمون جنسی می‌گردد، کاهش آندروژن متصل به SHBG می‌تواند سبب افزایش سطح تستوسترون شود. مصرف قرص پیشگیری از بارداری نیز ممکن است سطح گلوبولین اتصال‌دهنده‌ی هورمون جنسی را افزایش دهد و درنتیجه سبب کاهش سطح تستوسترون آزاد شود. برخی از زنان به‌طور خاص به این اثرات ، حساسیت نشان می‌دهند. سطوح پایین آندروژن در زن ممکن است با بیماریهای مادرزادی مانند: سندرم ترنر و یا با شرایط مختلف پزشکی ازجمله بیماریهای آدرنال، اوفورکتومی دوطرفه و نارسایی تخمدان بعد از شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی در ناحیه لگن ,درنتیجه باعث یائسگی زودرس ایجاد شود.
پایین بودن میل جنسی و مشکلات رسیدن به ارگاسم در زنانی که سطح آندروژن در آنها کم بوده به دلیل مادرزاد یا بیماری شایع است؛ علاوه بر این، در زنان مبتلا‌به نارسایی آندروژن، به علت اختلال در عملکرد طبیعی یا یائسگی ناشی از اوفورکتومی یا اختلال آدرنال، درمان جایگزینی با آندروژن بلااستثناء سبب بهبود میل جنسی در زنان می‌شود. 25 تا 50 درصد تستوسترون زنانه در تخمدان‌ها تولید می‌شوند. 25 درصد دوم در غدد آدرنال تولید می‌شود. تستوسترون قوی‌ترین آندروژن زنانه است . تستوسترون از طریق تحریک مراکز جنسی مغز، به نظر می‌رسد مسئولیت‌پذیرترین هورمون برای تأثیر افکار، خیال‌پردازی و میل جنسی زنانه است. همچنین به نظر می‌رسد تستوسترون در تحریک جنسی نقش دارد همان‌طور که بر جریان خون به انقباضات واژن و عضله و کلیتوریس در حین ارگاسم تأثیر می‌گذارد، بعلاوه، تستوسترون بر خلق‌وخو، روحیه داشتن، انرژی و متابولیسم استخوان و ماهیچه تأثیر می‌گذارد.
بررسی عملکرد جنسی در شرایط تستوسترون پایین در زنان مبتلا‌به بیماریهای وخیم می‌تواند سبب بروز اثرات نامطلوب عوامل مداخله‌گر مانند اثر آن بیماری بر سلامت روانی فرد و در پویایی رابطه با شریک زندگی شود. نوسان میل جنسی و فعالیت جنسی در طول چرخه قاعدگی در زنانی که دوره‌ی قاعدگی منظمی دارند و قبل از دوران یائسگی می‌باشند دریچه‌ای را در مورد ارتباط میان تستوسترون و میل جنسی به رویمان باز می‌کند. در یک مطالعه از بیست ویک زن زیر سن یائسگی با چرخه‌های منظم قاعدگی، در اوج تخمک‌گذاری میزان تستوسترون آزاد با افزایش میل و رفتار جنسی- چه مقاربت جنسی و چه استمناء- رابطه‌ی مستقیمی داشت. در دوران قبل و نزدیک تخمک‌گذاری، زنان دفعات بیشتری آغازگر تعامل جنسی با همسر خود بودند، درحالی‌که در دوران بعد از قاعدگی، مردان بیشتر آغازگر رابطه بودند. بین زمان تخمک‌گذاری و قاعدگی، هر دو طرف به یک اندازه آغازگر تعامل جنسی بودند.
اگرچه سطح استرادیول ؛ استروژن نیز نزدیک دوران تخمک‌گذاری بالا می‌رود، نمی‌توان میان سطح استروژن و میل جنسی ارتباط علّی بالایی قائل بود، همان‌طور که اوج دفعات آغازگری رابطه جنسی توسط زن در اواخر دوران قاعدگی نمی‌تواند به دلیل سطح بالای استروژن باشد. به‌احتمال‌زیاد تحقیقات مقطعی از زنان سالم در نمونه‌های بزرگ‌تر، از ارتباط میان سطح تستوسترون و عملکرد جنسی مستقل از تنوع موجود در چرخه قاعدگی پرده برمی‌دارد که این موضوع هم الگویی دیگر برای مطالعه رابطه‌ی میان سطح تستوسترون و میل جنسی ارائه می‌دهد. در یک مطالعه از 99 زن سالم غیر چاق که قبل از دوره یائسگی بودند، هیچ ارتباطی میان این دو متغیر یافت نشد . در این مطالعه، نمونه‌های تستوسترون در هفت روز اول چرخه قاعدگی گرفته شدند و زمانی که متغیرهای احتمالی مانند شاخص توده بدن، سن و خلق‌وخوی افسرده از آمار حذف شدند، باز ارتباط مشهودی دیده نشد. مطالعات انجام شده در زمینه نقش تستوسترون در میل جنسی را می‌توان به‌صورت زیر خلاصه کرد:
- کمبود تستوسترون در زن به علت یائسگی طبیعی و ناشی از جراحی ظاهراً سبب کاهش میل جنسی و علاقه می‌شود، شرایطی که می‌توان با تستوسترون مصرفی اثر آن را معکوس کرد.
- بسیاری از زنان سالم قبل و بعد از یائسگی با میل جنسی کم سطح تستوسترون کمتری نسبت به زنان سالم گروه شاهد داشتند، اما میل جنسی ارتباط بالایی با سطح تستوسترون بالا در هنگام دوران تخمک‌گذاری ندارد.
- تنوع در سطح تستوسترون نمی‌تواند میل جنسی در جامعه‌ی بزرگ را پیش‌بینی کند و سطوح تستوسترون غیر فیزیولوژیکی که به‌صورت دارویی در زنان بروز پیدا می‌کند، سبب افزایش پیوسته‌ی میل جنسی خودانگیخته نمی‌شود.
- اثرات تستوسترون برانگیختگی جنسی هنوز مبهم می‌باشد.
- اگرچه هنوز آستانه‌ی عملی بدون نظر بالینی گزارش نشده است، درعین‌حال، تستوسترون بسیار کم در زنان به‌شدت با کم بودن میل جنسی رابطه دارد، اما در زنان سالم، تغییر طبیعی و ناشی از مصرف دارو در سطح تستوسترون ظاهراً ارتباطی با میل جنسی ندارد .
پرولاکتین
تصور بر این است که پرولاکتین در انگیزه جنسی اثر منفی می‌گذارد . پرولاکتین هورمون پپتیدی است که توسط lactotrophs در غده هیپوفیز قدامی، خلفی تولید می‌شود. انتشار پرولاکتین تحت کنترل سیستم بازدارنده دوپامینرژیک هیپوتالاموس است و نشان داده شده که نقش تنظیم شیردهی را دارد. انتشار پرولاکتین توسط دوپامین مهار می‌شود که گیرنده‌های دوپامین D2 را در غده هیپوفیز فعال می‌کند. گیرنده‌های پرولاکتین در مغز در چندین ساختار مرتبط با رفتار جنسی، ازجمله هیپوکامپ، کورتکس، هیپوتالاموس و آمیگدال شناسایی شده‌اند . تحقیقات بر حیوانات و تعداد کمی از مطالعات انسانی به‌طور پیوسته نشان می‌دهند که افزایش سطح پرولاکتین در خون باعث مهار رفتار جنسی با میل شدید و تمایل در حد رفع نیاز می‌شود. هیمن ، متوجه شد که بسیاری از بیماران اورمیک همودیالیز مزمن زن و مرد به‌طور پیوسته از اختلال عملکرد جنسی رنج می‌برند، مخصوصاً پایین بودن میل و فعالیت جنسی.این افراد سطح پرولاکتین سرم بالاتری نسبت به افرادی که از عملکرد جنسی طبیعی بهره‌مند بودند، داشتند. در برخی از بیماران، درمان با بروموکریپتین سبب کاهش سطح پرولاکتین سرم تا به سطح نرمال شد و در پی آن اختلال عملکرد جنسی از بین رفت .
هایپرپرولاکتینمی که افزایش طولانی‌مدت تولید پرولاکتین است، در دوران بارداری و دوره شیردهی بسیار شایع است، اما همچنین می‌تواند از تومور هیپوفیز، بیماریهای آدرنال و کلیه و دیگر وضعیت‌های پزشکی ناشی شود. اگرچه افزایش سطح پرولاکتین در اثر بارداری، شیردهی و بیماریهای مزمن نتیجتاً سبب کاهش میل جنسی می‌شود، همیشه میل جنسی کم با پرولاکتین بالا ارتباط مستقیم ندارد. وقتی گروه از زنان سالم با میل جنسی پایین طبیعی و کلینیکی مقایسه شدند، سطح پرولاکتین آنها با یکدیگر تفاوتی نداشت . مشاهده شده که انتشار پرولاکتین بعد از ارگاسم به‌طور موقت سبب سرکوب برانگیختگی جنسی در زنان و مردان می‌شود . سطح پرولاکتین با مشاهده‌ی فیلم‌های غیرجنسی و یا اولین دقیقه از فیلم‌های شهوانی تغییری نمی‌کند. بااین‌حال، هنگامی‌که شرکت‌کنندگان به ارگاسم از طریق خودارضایی یا مقاربت رسیدند، پرولاکتین به‌طور قابل‌توجهی افزایش مییابد و تا بعد از ارگاسم تا 60 دقیقه در سطح بالا باقی می‌ماند. ارتباطی بین سطح پرولاکتین و سطح تلاش فیزیکی مورد نیاز برای رسیدن به ارگاسم دیده نمی‌شود و سطح پرولاکتین پس از استمناء که به ارگاسم ختم نشد بدون تغییر باقی می‌ماند .
استروژن
استروژن ، اغلب به‌عنوان هورمون زنانه در نظر گرفته می‌شود که نقشی حیاتی در رشد جنسی زنان دارد و عملکرد جنسی زنان را تضمین می‌کند. استروژن مسئول رشد خصوصیات ثانویه زنانه رشد سینه‌ها و موی بلوغی و ساختار لگن زن است .واژن، رحم. استروژن شانس اʾرگاسم را افزایش می‌دهد. همچنین استروژن به لغزندگی مخاط در مرحله تحریک جنسی زن کمک می‌کند؛ بنابراین، کمبود استروژن می‌تواند موجب دیسورگاسمیا ،دشوار بودن رسیدن به اʾرگاسم و دیسپارونیا ،رابطه جنسی دردناک، عدم حالت کشسانی و لغزندگی کانال واژن شود . علیرغم نقش مسلم آن در رشد و حفظ اعضای جنسی زن و نیز نقش آن در تحریک جنسی زن، نقش استروژن در میل جنسی زن، موضوعی جدال‌برانگیز شده است. علیرغم اینکه سابق بر این تصور می‌شد هورمون غالب بر میل زن تأثیر می‌گذارد، تحقیقات فعلی مطرح می‌کنند که تأثیر مستقیم محدودی بر مراحل اولیه میل دارد؛ بااین‌وجود استروژن تأثیری غیرمستقیم بر مراحل بعدی میل می‌تواند داشته باشد که با تحریک جنسی درهم‌پیچیده می‌شود.
پروژسترون
پروژسترون منحصراً در تخمدان به‌وسیله جسم زرد ترشح می‌شوند، در هر چرخه تخمک‌گذاری در جایی که تخمک آزادشده است، آزاد می‌شود. همان‌طور که چرخه در نبود لقاح پیشرفت می‌کند پروژسترون کم می‌شود و به‌طور ناگهانی 24 تا 48 ساعت بعد از شروع قاعدگی کاهش مییابد و ازاین‌رو، پروژسترون در نیمه دوم چرخه قاعدگی، بیشترین نفوذ را دارد. نقش پروژسترون در میل جنسی زن ازلحاظ تاریخی نامشخص بوده است؛ بااین‌حال، یافته‌های اخیر مطرح می‌کنند که ممکن است تأثیری بازدارنده بر میل جنسی زن داشته باشد . مدرکی که این احتمال را ثابت می‌کند از مطالعاتی به‌دست‌آمده که زنان از تجربیاتی از میل جنسی پایین در مراحلی که میزان پروژسترون افزایش‌یافته گزارش می‌دهند .به‌طور مثال، نیمه آخر چرخه قاعدگی و همچنین طی استفاده از داروهای خوراکی پروژسترون نیز این کاهش میل گزارش شده است .
اکسیتوسین
اʾکسیتوسین، یک انتقال‌دهنده عصبی، به نظر می‌رسد بر عملکرد جنسی زن تأثیر گذارد، اʾکسیتوسین در هیپوتالاموس تولید می‌شود و در غده هیپوفیز خلفی ذخیره و آزاد می‌شود؛ مقدارهای کمتر آن در تخمدان تولید می‌شوند. به نظر می‌رسد اʾکسیتوسین عاملی تعیین‌کننده در شدت انقباضات اʾرگاسمی رحمی و سیری جنسی باشد . اگرچه نقش مستقیم اʾکسیتوسین در میل جنسی زنانه به نتیجه نرسیده است، این انتقال‌دهنده عصبی می‌تواند تأثیری غیرمستقیم داشته باشد .
هورمون‌های تیروئید
تیروئید، شاه غده بدن انسان است زیرا عملکرد همه هورمونها را کنترل می‌کند، در گردن واقع‌شده است.این غده به‌وسیله هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) تحریک می‌شود. TSH تیروئید را در تولید تیروکسین (T3) و‌تریودوترونین (T4) تحریک می‌کند T3 و T4 متعاقباً انتقال عصبی را تقویت می‌کنند و غیرمستقیم بر تولید تخمدانی استروژن و تستوسترون و تأثیرات آنها بر میل جنسی زنانه تأثیر می‌گذارند .
منبع
امیدبیگی،مریم(1394)، اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در افزایش میل جنسی، افزایش احقاق جنسی و کاهش تعارضات زناشویی زنان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه خوارزمی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید