« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »هوش هیجانی و خلاقیت هیجانی
خلاقیت هیجانی به طور نسبی با هوش هیجانی ارتباط دارد. مثل ارتباطی که خلاقیت شناختی با هوش شناختی دارد. در واقع حد معینی هوش مورد نیاز است تا انجام کارها در یک حوزه‌ی ویژه خلاق شود. اما هوش تضمین کننده خلاقیت نیست. برای مثال در یک هنرمند، هم در حالت هیجانی و هم در حوزه‌های شناختی، فرد توانایی ارائه پاسخ‌های زیادی دارد و در تفکر و ابراز هیجان دارای هوش و مهارت است، بدون اینکه ضرورتا خلاق باشد.
یک هم پوشی واضح بین ساختارهای هوش هیجانی و خلاقیت هیجانی وجود دارد. هم هوش هیجانی و هم خلاقیت هیجانی، هیجانات و هوش را به گونه‌ای ترکیب می‌کنند که برای فرد مفید باشد. لذا هم روی هوشیاری و حساسیت شخص نسبت به احساسات خودش و دیگران و هم روی اثر بخشی پاسخ‌های هیجانی تاکید دارند. اما دو سازه در تأکیدشان روی نوآوری و اصالت یک هیجان تفاوت دارند. هوش هیجانی مبتنی بر همگرایی و عمل کردن اطلاعات مربوط به هم در مسیرهایی که استاندارد هستند، به وجود می‌آید و مطرح می‌شود، در حالی که خلاقیت هیجانی مستلزم نوآوری، ایجاد و ترکیب جدید هیجانات و انعکاس یک احساس واقعی و معتبر است. نکته‌ی مهم این که چنان که هوش عقلی به طور نسبی مستقل از خلاقیت است، پس دلیلی وجود ندارد که این موضوع را به حوزه‌ی هیجان تعمیم ندهیم .
تعاريف مفهومي و چارچوب نظري تحقيق:
به زبان ساده، هوش هيجاني به معناي كنترل و مديريت احساسات و روابط در موقعيت‌هاي مختلف است و بر اساس شواهد موجود با متغيرهاي گوناگوني از جمله خلاقيت هيجاني و ویژگی شخصیتی رابطه دارد؛ افرادي كه توانايي كنترل و مديريت احساسات خود را داشته باشند قادر خواهند بود كه ابتكار عمل را بدست گرفته و از موقعيت‌ها بهترين بهره را ببرند.در اين پژوهش به منظور بررسي مولفه‌هاي هوش هيجاني از مدل گلمن ، استفاده شده است.
هم چنان كه قبلاً نيز بيان شد، بر اساس اين مدل مولفه‌هاي هوش هيجاني عبارتند از:
آگاهي از خود: به شناخت عميق از احساسات، نقاط قوت و ضعف، ارزش‌ها و نگرش‌ها و انگيزه‌هاي فرد دلالت دارد. افراد با خود آگاهي بالا احساسات واقعي خودشان را مي‌شناسند.
مديريت خود: به چگونگي كنترل يا هدايت حالات، انرژي و محرك‌هاي دروني اشاره دارد. كنترل انگيزه‌هاي درهم گسيخته دروني، امين بودن، صداقت و يكپارچگي و يگانگي، انعطاف پذيري در حين تغيير، حفظ حالت خوش‌بيني حتي پس از شكست، درك و استفاده از فرصتها و حفظ انگيزه و انجام كارها به درستي، نشانه‌هايي از مديريت خود است.
آگاهي اجتماعي: در مورد همدلي با ديگران است كه به درك كردن و حساس بودن نسبت به احساسات، افكار و وضعيت ديگران دلالت دارد؛ يعني هم بايد قادر به درك شناختي وضعيت فرد ديگر بود و هم به لحاظ احساسي بتوان احساسات وي را در آن شرايط تجربه كرده و به همدلي احساسي رسيد.
مديريت روابط: به مديريت و هدايت احساسات ديگران مربوط مي‌شود. نفوذ بر باورها و احساسات ديگران، توسعه توانايي‌هاي ديگران، الهام بخشيدن به آنها، حل تضاد، ايجاد و توسعه روابط و حمايت از كار تيمي و همكاري در اين بعد قرار مي‌گيرد. لازمه اين موارد داشتن قابليت‌هاي بالا در زمينه ارتباطات و تعاملات اجتماعي است.
براي توجيه نقش EI در خلاقيت محققين دو توضيح ارائه مي‌كنند؛ فرضيه اول اين است كه EI مي‌تواند براي طبقه معيني از رفتارهاي خلاق مهم باشد. فعاليت‌هايي كه مستلزم ايجاد و به كار گيري هيجانات است، مانند فعاليت در يك مرحله، مي‌تواند معيار بسيار مرتبطي براي بررسي كمك هوش هيجاني به خلاقيت باشد. به طور جايگزين، EI ممكن است كه ارتباط بين ويژگي‌هاي هيجاني و خلاقيت را تعديل كند. احتمال دارد كه EI خلاقيت را در افرادي كه نوسانات يا تغييرات متوالي را تجربه مي‌كنند، افزايش دهد و بنابراين، طيف وسيعي از ادراكات را دارند كه مي‌توانند در فرايند خلاقيت به تصوير بكشند .
در اينجا و به منظور بررسي خلاقيت هيجاني همان تعريف اوايل اين فصل را مد نظر قرار مي‌دهيم؛ اين متغير به عنوان تلاش فرد؛ آمادگي براي ابراز خود؛ صداقت به روشي جديد ؛ بداعت كه بر اساس آن خطوط فكري فرد بسط يافته و روابط ميان فردي او افزايش يابد اثربخشي، تعريف شده است خصيصه هوش هيجاني به مجموعه‌اي از شايستگي‌ها و قابليت‌هايي اشاره دارد كه به درك و فهم احساسات در خود فرد و ديگران منجر مي‌شود. افراد با نمرات بالاي هوش هيجاني معتقدند كه با احساسات خود درگير بوده و مي‌توانند آنها را در جهتي كه به ارتقاء ویژگی شخصیت در ايشان بيانجامد، هدايت كنند.
براي سنجش ویژگی‌های شخصیتی افراد از پرسشنامه پنج عاملی NEO-FFI که پرسشنامهای 60 سؤالی است بهرهگیری می‌شود. این پرسشنامه برای نخستین بار در سال 1985، ساخته شده و در سال 1991، مورد بررسی مجدد قرار گرفته است که در آن پنج عامل اصلی شخصیت شامل انعطاف پذیری O، روان رنجوری N، برون گرایی E، دلپذیر بودن A و با وجدان بودن C اندازه گیری میگردد.
منبع
حیدری،سعیده(1394)، رابطه ویژگی‌های شخصیتی با خلاقیت هیجانی ،هوش هیجانی در دانش‌آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید