« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »هوش اخلاقی
آموزش عالی شرایط مناسبی برای بروز مشکلات اخلاقی دارد و اخلاق در همه زمینه ها و فعالیت های آموزش عالی به عنوان یکی از مسائل اساسی کاربرد دارد. در سال های اخیر رویه های پذیرش دانشجو و موضوعات اخلاقی پیش آمده، از جمله عدم توجه به دانشجویان و مادی شدن بیش از اندازه آموزش عالی باعث شده قوانین تدوین شده نتواند پاسخگوی مشکلات باشد. در این حالت راهنمای اخلاقی در دانشگاه می تواند راه گشای عمل در برابر این تنش ها باشد. نقش با اهمیت آموزش در تعالی انسان ها و نیز شکل گیری تمدن های بشری بر هیچ کس پوشیده نیست. در این بین مراکز آموزشی جامعه به خصوص مراکز آموزش عالی با توجه به اینکه تربیت یافتگان آن خود متولی آموزش نسل های بعدی می شوند، از نقش ویژه ای در جوامع مختلف برخوردار هستند. دانشگاه ها همواره با چالش های اخلاقی مواجه هستند. با توجه به روند جهانی شدن علم نیاز به زبانی مشترک در بیان اخلاقیات آن هم در معیار جهان شمولی بیش از پیش احساس می شود. گسترش و توسعه سریع فناوری اطلاعات زمینه بروز رفتارهای اخلاقی را بیش از پیش در مراکز دانشگاهی را مهیا کرده است.
از جمله مهمترین مجموعه های انسانی در هر جامعه دانشجویان هستند، هر چند مهمترین وظیفه آموزش در مراکز دانشگاهی، آموزش علم و دانش و کسب مهارت ها در سطح حرفه ای می باشد، لیکن علاوه بر وظیفه انتقال دانش و آموختن مهارت، وظایف دیگری که دارای ارزش اجتماعی والایی هستند نیز جزو وظایف دانشگاه ذکر شده است. هوش اخلاقي، شامل توانايي درك درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقي قوي و عمل به آنها مي باشد. هوش اخلاقي، نه تنها چارچوبي قوي و قابل دفاع براي فعاليت انسان ها فراهم مي کند، بلکه کاربرد هاي فراواني در دنياي حقيقي دارد. در واقع، اين هوش تمام انواع ديگر هوش انسان را در جهت انجام کارهاي ارزشمند هدايت مي کند. ناروائز(2010) معتقد است که هوش اخلاقي با احساسات و عقل گره خورده و رفتارهاي اخلاقي به احساسات يكپارچه، شهود و استدلال وابسته است و به اين حقيقت اشاره داردكه ما به صورت ذاتي، اخلاقي يا غير اخلاقي متولد نمي شويم، بلكه ياد مي گيريم كه چگونه خوب باشيم.
نخستين بار اصطلاح هوش اخلاقي توسط بوربا (2005) در روان شناسي وارد شد. وي هوش اخلاقي را “ظرفيت و توانايي درك درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقي قوي و عمل به آنها و رفتار در جهت صحيح و درست” تعريف مي كند. هوش اخلاقی دانشجویان به توانایی هایی اشاره می کند که بر رفتار شخصی و حرفه ای دانشجویان اثرگذار است و وظایف و مسئولیت های اخلاقی آنان را به صورت فردی در جامعه و در حرفه خودشان مشخص می کند. پژوهشگران معتقدند که نیات خوب، ایجاد حق انتخاب و انجام عمل انتخاب شده، نتایج مثبت و خوب برای فعالیت ها از جمله عوامل تاثیرگذار بر هوش اخلاقی است و همچنین نتایج منفی در فعالیت ها ممکن است باعث از بین رفتن هدف ها شود و این می تواند به دلیل محدودیت های ذهنی انسان، تعاملات اجتماعی پویا و پیچیده و تغییر در شرایط محیطی باشد. بنابراین رخنه در نیات بر کاهش هوش اخلاقی تاثیرگذار است و باید این اشتباهات و محدودیت ها، یادگیری و برای رفتا رهای آینده اصلاح گردد. بنابراين، هوش اخلاقي عبارت است از توانايي ايجاد تمايز بين درست و غلط بر اساس اصول جهان شمول تعريف شده. اين نوع هوش، در محيط جهاني مدرن کنوني مي تواند به مثابه ي نوعي جهت ياب براي اقدامات عمل نمايد.
منبع
پورجمشیدی، مریم و بهشتی راد، رقیه(1394)، تاثیر هوش اخلاقی بر شادکامی؛ آزمون نقش میانجی سلامت روان، پژوهشنامه روانشناسی مثبت، 1(4): 55-66.
دیدگاهی بنویسید