« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »نظام وشبکه کنش متقابل
در این شرایط ارتباط و تعامل اعضای خانواده مهم‌ترین عامل برقراری صلح و کاهش تعارضات بین والدین و فرزندان است. رابطه‌ی بین والدین و فرزندان و سایر اعضای خانواده را میتوان به عنوان نظام یا شبکه‌ای دانست که در کنش متقابل با یکدیگر هستند. این نظام به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق سبک‌ها و الگوهای مختلف فرزندپروری در کودکان تأثیر می‌گذارد. بنابراین میتوان گفت الگوهای فرزندپروری والدین از عوامل تأثیر گذار بر چگونگی ارتباط والدین با فرزندان است.
در نوجوانی شکل و میزان ارتباط والدین و فرزندان دستخوش تحول اساسی می‌شود. والدین به جای نظارت مستقیم بر فرزندان و واکنشهای مستقیم، باید بر آنها بطور غیر مستقیم نظارت کنند. الگوی ارتباطی والدین و فرزندان از عوامل دیگری نیز تأثیر می‌پذیرد. برای مثال: رضایت والدین از کار و ازدواج بر ارتباط آنان با فرزندانشان تأثیر بسیاری دارد. بنابراین حفظ آرامش فردی، رابطه مناسب اعضای خانو.اده، رابطه مناسب با همکاران و نگرش مثبت نسبت به فرزندان، در تربیت فرزند نقش دارد. در یک بستر تربیتی مناسب، فرزندان نیز بیشتر به خواسته‌ها و تقاضاهای والدین توجه می‌کنند. در مقابل زمانی که والدین در تربیت فرزندان از روش‌های تنبیه، توبیخ و سرزنش استفاده می‌کنند، احتمال لجبازی و نافرمانی در کودکان و نوجوانان افزایش می‌یابد؛ این لجبازی و نافرمانی تحمل والدین را کاهش می‌دهد و به ایجاد رفتارهای خشونت آمیز نسبت به فرزندان میانجامد. در این صورت رابطه والدین با فرزندان به شدت مختل می‌شود.
اینک می‌بینیم که یک الگوی تعاملی که در دوره کودکی مناسب و کارساز بوده است ممکن است در دوره‌های بعدی مؤثر نباشد و زمینه ساز برخی مشکلات در روابط بین فرزندان و مراقبان شود. آشنایی والدین با سبک‌های فرزندپروری کارآمد به ویژه در ارتباط با ویژگی‌های دوره‌ی نوجوانان و به کارگیری آن در تربیت فرزندان می‌تواند از بروز مشکلات رفتاری و تحصیلی آنان پیشگیری کرده و به آرامش والدین کمک کند .
سبک‌های فرزندپروری
شیوه‌های فرزندپروری عاملی تعیین کننده و فراگیر است که در رشد و آسیب شناسی روانی فرزندان نقش مهمی دارد. همچنین بحث کردن در مورد زمینه‌های مشکلات بچه‌ها بدون در نظر گرفتن نگرش‌های والدین، شیوه‌های رفتار و تربیت آنان تقریباً ناممکن است. شواهد موجود نشان می‌دهد که سازگاری نوجوانان تحت تأثیر کیفیت روابط خانوادگی در دوران‌های کودکی و نوجوانی می‌باشد. در واقع کودکان با مشاهده و تعامل با والدین خود سبک‌ها و مهارت‌های ارتباطی را فرا می‌گیرند. نوجوانانی که در خانواده‌های آشفته بزرگ می‌شوند به احتمال زیاد با مشکلات عاطفی و اجتماعی شدیدی مواجه می‌شوند . یجاز و محمود، در بررسی مشکلات روان‌شناختی و رفتار کودکان به نقش روابط بین والدین و فرزندان و سبک‌های فرزندپروری والدین اشاره نمودند. نتایج بررسیهای آنها گویاست که روابط ضعیف والدینی با افسردگی، اضطراب و ضعف در تحمل و بردباری فرزندان در ارتباط است. بنابراین والدین از این منظر نقش گسترده‌ای در رشد روانی و هیجانی فرزندان دارند.
سبک فرزند پروری ترکیب‌هایی از رفتارهای والدین است که در موقعیت‌های گسترده روی می‌دهند و جو فرزندپروری با دوامی را به وجود می‌آورد . بامریند، در مطالعات خود سه ویژگی را آشکار می‌سازد که روش موثر را از روش‌های نه چندان موثر فرزند پروری جدا می‌سازد. به عبارتی شیوه‌های فرزند پروری در سه بعد با یکدیگر تفاوت دارند:
- پذیرش، روابط نزدیک و صمیمانه
- کنترل
- استقلال دادن.
از تعامل این سه ویژگی سه سبک فرزندپروری مشخص می‌شود: مقتدرانه ، مستبدانه و سهل گیرانه.
دیانا بامریند، در یک رشته مطالعات برجسته با مشاهده‌ی تعامل‌های والدین با فرزندان پیش دبستانی در خانه و آزمایشگاه، اطلاعات فراوانی درباره شیوه‌های فرزندپروری جمع آوری کرد. وی دریافت که شیوه‌های مختلف فرزندپروری در دو بعد با یکدیگر تفاوت دارند. بعد اول انتظار و توقع از کودکان است. بعضی والدین برای فرزندان خود معیارهایی را تعیین می‌کنند و تأکید دارند که فرزندان این معیارها را رعایت کنند. بعضی دیگر از والدین از فرزندان خود توقع اندکی دارند و به ندرت سعی می‌کنند در رفتار فرزندان نفوذ داشته باشند. بعد دوم پذیرش است.گروهی از والدین نسبت به فرزندان خود پذیرنده‌تراند. این گروه با فرزندان خود تبادل کلامی دارند و با آن‌هابه بحث آزاد می‌پردازند و برخی دیگر طرد کننده هستند. ترکیب گوناگون دو بعد پذیرندگی و توقع چهار شیوه‌ی فرزندپروری را به وجود می‌آورد، که پژوهش بامریند بر سه شیوه‌ی آنها متمرکز است: استبدادی، اقتداری، و آسان گیر . چهارمین شیوه یعنی شیوه طرد کننده را محققین دیگر مورد مطالعه قرار داده‌اند.
منبع
وازپور، شبنم(1392)، اثربخشی آموزش خوددلگرم سازی مادران برتعارض والد-فرزند، پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی مشاوره تحصیلی،دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید