مکانیزم ‎های ریاضت طلبی و عقلی سازی

در دوره‎ی بلوغ و نوجوانی آنا فروید دو مکانیزم دفاعی اختصاصی را مشخص و از‎یکدیگر تمیز می‎دهد: ریاضت طلبی و عقلی سازی که به منظور متوقف ساختن دلهره‎ی وابسته به هجوم توقعات کشاننده‎ای جدید به کار می‎افتند:

 ریاضت طلبی

ریاضت طلبی بلوغ با طرد دربست تمام کشاننده‎های جنسی شده‎یا بهتر بگوییم با امتناع ؛که شدت و شکل آن بر حسب موارد متغیر است  از همه چیزهایی که می‎توانند لذتی فراهم سازند وفق می‎دهد.‎این بازخورد که به بازفعال گردیدگی مسآله ادیپی و به احساس گنهکاری وابسته به آن ارتباط دارد ممکن است ابعاد مرضی به خود بگیرد. مثلا پاره‎ای از بی اشتهایی‎های روانی دوره نوجوانی از‎این دسته محسوب می‎شوند. اما در حالات دیگر‎این بازخورد تنها به شکل رفتارهای کیفری‎یا تحقیری کم و بیش نا آشکار در می‎آیدوبه همین دلیل است که می‎توان شاهد نوجوانانی بود که خود را قاطعانه از تمام لذات عادی غذایی‎یا لذات دیگر محروم می‎سازندیا روی زمین خشک و خالی می‎خوابندو به خود راحت رختخواب را روا نمی‎دارند. در روان آزردگی‎ها طرد از راه سرکوب گری‎یک کشاننده همواره به ماهیت‎یا کیفیت آن کشاننده وابسته است. سرکوبگری مربوط به زمینه‎ای اختصاصی است در حالی که ریاضت طلبی به تمام ارضاهای کشاننده پشت پا می‎زند. ریاضت طلبی نوجوان فرایندی ابتدایی تر و از سرکوب گری به معنای دقیق کلمه ناپخته تر است. شاید ریاضت طلبی‎یک مرحله مقدماتی پراکنده وکمتر اختصاصی سرکوب گری است .

عقلی سازی

نوجوان در بکار‎انداختن فعالیتهای مفهومی‎خود چندان تشویشی به دل راه نمی‎دهد و به نظر می‎رسد که عقلی سازی تنها در رویا پردازی‎های روزانه مواد و مصالحی برای وی فراهم می‎آورد. در عقلی سازی نوجوان به جای آنکه از مقابل کشاننده‎ها همانند وضعی که درریاضت طلبی وجودداشت بگریزد رغبت خود را متوجه آن می‎سازد. اما‎این توجه صرفاجنبه انتزاعی وعقلی دارد ودر نتیجه با چنین رفتاری درصدد انجام وظایفی که واقعیت بر او تحمیل می‎کند نیست. اگرتوجه بر کشاننده‎ها متمرکز است تنها به‎این منظور است که آنها را در سطحی متفاوت قرار دهدتا بهتر بر آنها تسلط‎یابد. پس صحبت ازامتناع‎یا نادیده انگاشتن فرآیندهای کشاننده‎ای نیست بلکه ترجمان آنها در قالب افکار کلی وانتزاعی درقالب مفاهیم کم وبیش متافیزیکی است‎یعنی در آن چیزی که به نحوی آنها را خنثی می‎سازد. هدف اصلی عقلی سازی درفاصله نگهداشتن عواطفی است که نوجوان به جای تجربه کردن به دست آوردن واحساس کردن آنها خطرناکشان می‎شمارد. عقلی سازی به کار به هم متصل کردن تنگاتنگ فرایندهای کشاننده‎ای با محتواهای تجسمی‎می‎آیدتا از‎این راه آنها را در سطح هشیاری دست‎یافتنی و در نتیجه مهارکردنی سازد.

ریاظت طلبی و عقلی سازی فقط مکانیزم‎های دفایی موقت‎اند اما مکانیزم‎هایی هستند که برای نوجوانی لازمند چه به کمک‎این مکانیزم‎هاست که نوجوان می‎تواند بر آخرین مرحله بحرانی تحول عاطفی خود غلبه کند.از زمان طرح مفهوم مکانیزم‎ها توسط فروید تاکنون شمار مکانیزم‎های دفاعی به گونه‎ای متفاوت ارائه گردیده است. گرچه آنا فروید ده مکانیزم دفاعی را توصیف می‎کند و بر تعداد اولیه آن، آنگونه که فروید مطرح کرده بود می‎افزاید .اما‎هارتمن، کریس و لوین اشتاین در 1964 به تعداد‎این مکانیزم‎ها به تدریج افزودند و پاره‎ای از مولفان تعداد‎این مکانیزم‎ها را حتی تا 101 دفاع گسترش بخشیدند.جرج ویلانت،  به فهرست مکانیسم‎های فروید اضافه کرد که فهرست مکانیسم‎های دفاعی  مطابق با طبقه بندی جرج ویلانت هست . جرج ویلانت،  شواهدی پیدا کرده است که نشان می‎دهند برخی از آنها روان رنجورند ؛  مانند:  واکنش وارونه، آرمانی کردن و عمل زدایی ، برخی ناپخته و ناسازگارانه هستند مانند: فرافکنی، جداسازی، انکار، جابه جایی و تجزیه  و برخی دیگر، پخته و سازگارنه‎اند مانند: والایش، منع‎یاجلوگیری، شوخی،‎ایثار. مکانیزمهای دفاعی روان رنجور در کوتاه مدت موفق هستند؛ دفاعهای ناپخته ناموفق هستند و بیش از همه واقعیت را تحریف می‎کنند؛ درحالی که دفاعهای پخته و سازگارانه در دراز مدت موفق هستند، خشنودی و مسرت را به حداکثر می‎رسانند و کمتر از همه واقعیت را تحریف می‎کنند .

ویلانت ، نتایج سه برسی طولی خود را درباره دفاعهای سازگارانه والایش، منع و‎ایثار‎یا نوعدوستی، خلاصه کرده است. والایش عبارت است ازتبدیل کردن عقاید و امیال غیر قابل قبول به عقاید و امیال جامعه پسند، که معمولا به شکل فعالیتهای خلاق صورت می‎گیرد.منع‎ یا جلوگیری، برخلاف سرکوبی، عبارت است ازتلاش فعال و هشیار در جهت دور کردن افکار‎یا احساسات آزارنده ؛ من اصلانمی‎خواهم به آن فکرکنم . سازگار بودن منع در مواقع بحرانی و مخاطره آمیز، بسیار مشهود است. فروید درباره‎ی‎ایثار‎یا نوعدوستی بحث نکرد، ولی ویلانت ؛ آن را به‎این صورت تعریف می‎کند:لذت بردن از دادن چیزی به افراد که خود آنها دوست دارند آن را دریافت کنند. ویلانت، نشان داد که دفاع‎های پخته همبستگی مثبتی با سازگاری خوب بزرگسالان در همه‎ی حوزه‎های زندگی، شامل موفقیت در ازدواج و کار و بهبود سلامت بدنی دارد. پختگی دفاع‎ها همچنین پاسخ مطلوب به درمان را پیش بینی می‎کند

منبع

رنجبر،خدیجه(1392)،رابطه بین سازوکارهای دفاعی وسبک های مقابله بارضایتمندی زناشویی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشکاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

مطالب مرتبط

دیدگاهی بنویسید

0