مولفه های آموزش صلح

فتحی واجارگاه (1382) در تحلیل محتوایی در زمینه جایگاه صلح در کتب درسی دوره ابتدایی و با تکیه بر نظر متخصصان این حوزه، به معرفی مولفه هایآموزش صلح پرداخته است. از آنجایی که نوع و تعدّد این مؤلّفه ها بر دیدگاه متخصّصان آموزش صلح استوار است، مطالعۀ حاضر همین طبقه بندی را ملاک قرار داده، به توضیح و تعریف مفهومی هر یک از مؤلّفه ها و عناصر آموزش صلح می پردازد.

آگاهی و هوشیاری جهانی

آگاهی و هوشیاری جهانی عبارت است ازآشنایی، مشارکت و تشریک مساعی در مسائل جهانی.این آگاهی هم به‌هنگام وارسی محیط (درونی و بیرونی) در کار است و هم هنگامی که فرد می خواهد خود و محیط را کنترل کند.آگاهی و هوشیاری متضمن دو چیز است: الف- وارسی خود و محیط به‌نحوی که دریافت‌های ادراکی، خاطره‌ها، و اندیشه‌ها در آگاهی فرد بازنمائی شوند؛ و ب- کنترل خود و محیط خود تا فعالیت‌های رفتاری و شناختی معینی را آغاز کند یا به آنها پایان دهد.

حل تضاد و برخوردها

در فرهنگ لغت فارسي، تعارض به معناي متعرض و مزاحم يكديگر شدن، باهم خلاف كردن و اختلاف داشتن آمده است. رابينز(1389) در تعريفي از تعارض بر آن است که «تعارض فرآيندي است كه در آن، شخص الف به طور عمدي مي‌كوشد تا به گونه‌اي بازدارنده سبب ناكامي شخص در رسيدن به علايق و اهدافش گردد». در توضیح این تعریف، وی اعتقاد دارد که مفاهيم ادراك يا آگاهي، مخالفت و بازدارندگينشاندهنده ماهيت تعارض هستند. ساير وجوه مشترك تعريف‌هاي واژه تعارض عبارت از مخالفت، نزاع، كشمكش، پرخاشگري و آشوب است. در نتیجه حل تضادها و برخورد ها را می توان «تلاش برای کاهش اختلافات، کشمکش و تعارضها دانست».

مسئولیت پذیری اجتماعی

پژوهشگران، مسئولیت پذیری اجتماعی را یک ارزش گرانبها که بر دموکراسی و جامعه دموکراتیک تاثیر می گذارد، معرفی می کنند. هولمه، مسئولیت پذیری اجتماعی را درک مشترک مبنی بر افزایش رفتارهای اخلاقی در میان کارکنان و رشد و تعالی اعضاء تعریف می کند. دیویس، مسؤلیت پذیری اجتماعی را به عنوان آن نوع تصمیمات و اقدامات سازمان ها توصیف کرد که به دلایلی، فراسوی منافع مستقیم اقتصادی یا فنی اتخاذ می شوند. در سال 1971 کمیته توسعه ی اقتصادی در تعریفی مشابه، مسؤلیت پذیری اجتماعی را این گونه توضیح داد: «امروزه روشن است که مفهوم تعامل بین جامعه و تجارت و کسب و کار به طرق گوناگون در حال تغییر است. کسب و کار باید مسؤلیت های گستردهتری را در خصوص جامعه نسبت به قبل بپذیرد و بایستی محدوده گسترده تری از ارزش های انسانی را مورد نظر داشته باشد».

همکاری و تشریک مساعی

واژهcollaboration از کلمات لاتینcolبه معنای باهم بودن و laborate به معنای کار مشتق شده است. از نظر لغوی و طبق فرهنگ لغات آکسفورد به معنای کارکردن با فردی دیگر برای تولید چیزی است ودر فرهنگ وبستر به عنوان کار اشتراکی با دیگران خصوصاً در یک تلاش فکری تعریف شده است. مفهوم همکاری توسط بسیاری از محققین به روش های مختلفی تعریف شده است. همکاری در مطالعات متعددی به عنوان یک فرآیند تعریف شده است، فرایند یا فرآیندهای ویژه ای که در طی تعاملات رخ می دهد. عدهای نیز بر همکاری به عنوان یک ساختار تمرکز کرده اند و عده ای دیگر، در توضیح این که آیا آن یک فرآیند است یا ساختار ناموفق بودهاند. از خصوصیات این مفهوم می توان به مواردی چون تلاش و فعالیت علمی و ذهنی، به اشتراک گذاشتن دانش و تخصص که مهم تر از نقش و عنوان است، فعالیت مشترک، کار تیمی، شرکت در برنامه ریزی و تصمیم گیری تیمی بدون سلسله مراتب، ارتباط توسعه یافته و غیر سلسله مراتبی، رضایتمندی برای کارکردن با هم در جهت یک هدف مشترک، حمایت و تکمیل تلاش های یکدیگر، تقبل کردن نقش های تکمیلی و تشریک مساعی در کارکردن با هم ، درک نقشهای همکاران، احترام و اعتماد به همکاران اشاره کرد.

علاقمندی به حفظ محیط زیست

علاقمندی به حفظ محیط زیست یعنی توجه، علاقه و اهمیتی که فرد برای محیط زیسست قایل است. برخورداری از محیط زیست سالم و پاک برای هر فردی از اهمیت خاص برخوردار است. از مسائل روز جهان، مساله حفظ محیط زیست است. همچنین، در آستانه هزاره سوم میلادی دغدغه اصلی سازمان های بین المللی و اندیشمندان، بروز معضلات محیط زیست و روند فزاینده آن است. عامل اصلی بروز این معضلات و همچنین قربانی نهایی آن انسان است. به اعتقاد اکثر صاحب نظران، آگاه نمودن انسان در این زمینه، جود این بحران و اثرات آن بر سرنوشت خود او می تواند تاثیر مطلوبی بر تغییر روند این بحران داشته باشد. ماهیگیران به پاکی و آلوده نبودن اقیانوس ها و دریا، کشاورزان به خاک های غیر رسمی ومصرف کنندگان به تولید پاک که به سلامتی آنها آسیب نرسانند، اهمیت قائل هستند. از این رو، می توان گفت که داشتن محیط زیستی سالم و مناسب، حق همه مردم جامعه است. در این راستا، برخورداری از حق داشتن اطلاعات و آگاهی، مشارکت و اظهار نظر الزامی است.

برابری و عدالت

برابری و عدالت از مهمترین واژه ها در قاموس تمدن بشری محسوب می گردد و رعایت آن، از دیدگاه هر انسان سلیم الفطره ای، از ضروری ترین امور به شمار می رود.منظور از برابری و عدالت،برخورداری یکسان از امکانات و خدمات است که عدالت در توزیع، عدالت در پرداخت، عدالت در تمین مالی و عدالت در دسترسی را در بر می گیرد.

گفتگو و مفاهمه

ضرورت گفتگو زمانی در آدمی پدیدار می شود که متوجه می گردد تفسیری که که از خود و جهان پیرامونش دارد، با تفسیر دیگرانی که با آنان مرتبط است، متفاوت است. نیاز به گفتگو از نیاز به دستیابی به فهمی بهتر از تفسیر دیگران، مقایسة آن با تفسیری که نزد ما اعتبار دارد و دستیابی به تفسیری که فراهم کننده روایتی منسجم از خود و جهانی که در آن زندگی می کنیم و با آن زندگی خود را معنا دار می کنیم سرچشمه می گیرد.

منبع:

رضایی، الناز(1395)، تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره متوسطه دوم رشته علوم انسانی برمبنای آموزش صلح، پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید.