مفهوم مالیات

امروزه مالیات به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درامدی دولت‌ها، در اقتصاد هر کشوری نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. دولت‌ها با استفاده از انواع سیاست‌های مالیاتی می‌توانند در راستای تحقق مهم‌ترین اهداف خود هم چون ایجاد عدالت اجتماعی و توزیع مناسب درامد و از بین بردن شکاف طبقاتی بین اقشار مختلف جامعه، تثبیت قیمت‌ها، کاهش بیکاری، رونق اقتصادی و نیز افزایش سرما‌یه گذاری، از ایزار استفاده کرد و سیاست‌های مختلف اقتصادی خود را تنظیم کنند. از این رو، مالیات از مظاهر حاکمیت دولت به شمار می‌رود و با اقتدار و تداوم بقای آن عجین است.

دولت‌ها به منظور نظارت بر منابع بودجه‌ای و منابع درامدی خود راهی به جز نظارت بر چارچوب مالیات‌ستانی ندارند و برای گسترش محدوده نظارتی خود تلاش می‌کنند. بی شک لازمه مالیات ستانی مؤثر، در راستای دستیابی به اهداف کلان حاکمیت، استقرار یک نظام مالیاتی مطلوب و کارامد است. جهت بهبود بهروری سیستم مالیاتی، نیازمند تسهیل فرایندها با کمک مالیات الکترونیکی و ساده سازی فرایندهای مالیاتی از طریق مکانیزاسیون ادرای می باشیم. با پیاده سازی این دو فن آوری در کنار یکدیگر، کارایی نظام مالیاتی افزایش می یابد. استفاده از فناوری اطلاعات در اجرای مالیات الکترونیکی و مکانیزه نمودن نظام مالیاتی کشور می تواند بر رضایت مودیان و اجرای اصل سهل الوصول بودن مالیات بیفزاید.

از سوی دیگر شناسایی ظرفیت های مالیاتی، ایجاد شبکه های اطلاعاتی مناسب بین دوایر سازمانی و هم چنین میان مودیان مالیاتی و سازمان و نیز ارتقای کارایی جمع آوری درآمدهای مالیاتی کشور مستلزم به کار گیری فن آوری های نوین در زمینه پیاده سازی مالیات الکترونیکی و مکانیزاسیون اداری می باشد. در خصوص کارایی مالیاتی مسئله حائز اهمیت این است که اقدام دولت برای کسب درآمد مالیات اثرات و عوارض جانبی را همراه خواهد داشت. در یک نظام اقتصادی گسترده و پیچیده، انواع مالیات اثرات جانبی متفاوتی می توانند داشته باشند. بنابراین مالیات باید به نحوی وضع شود که کمترین اثرات اختلالی را در سیستم اقتصادی بر جای بگذارد.

آدام اسمیت اقتصاد دان معروف مکتب کلاسیک چهار اصل عدالت، معین بودن مالیات، سهل الوصول بودن مالیات و صرف‌جوبی را به عنوان داده و چهار معیار توزیع عادلانه بار مالیات‌ها، ساخت دهی روشن مالیات ها، بهینه سازی مالیات و تبیین شرایط رضایت افراد در اخذ مالیات ها را به عنوان ستاده یک نظام مالیاتی مطلوب تلقی کرده است. همان‌طوری که ملاحظه می‌شود از نظر آدام اسمیت یکی از ویژگی‌های نظام مالیاتی مطلوب، تأمین رضایت افرادی است که اقدام به پرداخت مالیات می‌نمایند. در این میان یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با مقوله رضایت افراد در پرداخت مالیات ها، تمکین مالیاتی مؤدیان است.

تعیین سطح تمکین مؤدیان برای سازمان‌ امور مالیاتی همانند اندازه گیری سود خالص در بخش خصوصی است؛ زیرا هر دو، شاخص‌هایی خلاصه شده از کارایی و اثربخشی عملیات یک سازمان هستند. از سوی دیگر، تعیین حوزه‌هایی که در آن ها تمکین مالیاتی کم بوده و یا عدم تمکین وجود دارد در کنار رتبه‌بندی این حوزه ها، به عنوان بخشی از فرایند تخصیص منابع کمیاب به منظور دست‌یابی به بیشترین کارایی و اثربخشی محسوب می شود. به عبارت دیگر، میزان تمکین می‌تواند معیاری برای سلامتی نظام مالیاتی در سطح خرد  و حکومت در سطح کلان محسوب شود. هر تلاشی برای اندازه‌گیری میزان تمکین مالیاتی سه موضوع را بر می‌انگیزد.

منبع

حیدری، اردوان(1394)، راهکارها و چالش‌های تغییر رویکرد از مالیات ستانی سنتی به الکترونیکی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید