مفهوم سلامت عمومی

 ارائه آمار و تشخیص تعداد تقریبی افراد دارای سلامت عمومی و مشخص کردن معیارهایی برای سنجش سلامت عمومی به صورت تجربی کار بسیار پیچیده‌ای است . اصولاً کشیدن مرزی بین سلامتی و بیماری کار ساده‌ای نیست. با این وجود تعاریف و دیدگاههای متفاوتی در مورد سلامت ‏عمومی وجود دارد که به آنها می‌پردازیم. منظور از سلامت عمومی ، سلامت ابعاد خاصی از انسان مثل هوش ، ذهن، حالت و فکر می‌باشد. ازطرف دیگر سلامت عمومی بر روی سلامت فیزیکی هم تأثیر می‌گذارد. بسیاری از پژوهشهای اخیر مشخص    کرده‌اند که یک سری اختلالهای فیزیکی و جسمی به شرایط روانی مرتبط هستند .

سلامت عمومی دارای چهار خرده مقیاس است که عبارتند از :

• سلامت جسمانی
• اضطراب
• عملکرد اجتماعی
• افسردگی .

سلامت جسمانی به معنای نداشتن بیماری است . به عبارت دیگر افرادی که برای مدت طولانی دچار علائم بیماری مانند؛ تب، صرع و دردهای مختلف جسمانی مانند سردرد ، دل درد،کمردرد نشود و در صورت ابتلا در مدت زمان کوتاهی بهبود یابد. چنین افرادی دارای سلامت جسمانی مناسبی می‌باشند.یکی از خرده مقیاسهای دیگر سلامت عمومی، اضطراب است. فروید، اضطراب را درد روانی می‌داند . یعنی همانطور که اگر بدن دچار بیماری گردد، اولین نشانه آن به صورت تب ظاهر می‌گردد؛ زمانی که فرد دچار مشکل می‌شود، اولین نشانه آن به شکل اضطراب پدیدار می‌گردد.

عملکرد اجتماعی یکی دیگر از خرده مقیاسهای سلامت عمومی است که به موفقیت فرد در برقراری روابط بین فردی، انجام مسئولیتهای اجتماعی در قبال خودش و دیگران، احساس مفید بودن ، فعال و بارور بودن فرد می‌پردازد. یکی از خرده مقیاسهای دیگر سلامت عمومی، افسردگی است. از واژه افسردگی بسته به کاربردهای مختلف آن در جایگاه یک «نشانه»، «نشانگان» و یا یک «اختلال» تعاریف گوناگونی به عمل آمده است.

تعریف افسردگی به عنوان یک نشانه عبارت است از ظاهر شدن خلق غمگین در تجربه معمولی زندگی؛ مثلاً واکنش شخصی در برابر از دست دادن فرد مورد علاقه می‌تواند با حالت غمگینی ظاهر شود. وقتی افسردگی در جایگاه نشانگان به کار می‌رود اشاره دارد به اینکه نشانه خلق غمگین با نشانه‌های دیگر همراه است؛ مانند تغییرات شناختی و انگیزشی ، اختلال در اشتها و خواب و سایر نشانه‌های مرتبط. این نشانه‌ها بر حسب سن و سطح رشدی، متفاوت است .همه افرادگاهی احساس افسردگی می‌کنندوافسردگی پاسخ طبیعی انسان به فشارهای زندگی است. در افسردگی بهنجارحالات خلقی معمولاًبیش از دو هفته طول نمی‌کشدواشکال جدی درخواب واشتهابوجود نمی آورد.

تعاریف سلامت عمومی

سلامت عمومی و بهنجاری با توجه به موقعیت اجتماعی ، سن و فرهنگ به اشکال متفاوتی تعریف شده است. پزشکان و افرادی که با دید پزشکی به مسأله نگاه می‌کنند، بهنجاری یا سالم بودن را ‏‏نداشتن علائم بیماری تلقی می‌کنند؛ به عبارت دیگر سلامتی و بیماری را در دو قطب مخالف یکدیگر قرار می‌دهند و برای اینکه فرد سالم بیمار شود باید از قطب سالم به قطب مخالف برود .سازمان بهداشت جهانی(WHO) سلامت عمومی را به معنای توانایی دسترسی به اهداف ، ارضاء نیازهای شخصی، مقابله بهینه با مسائل و مشکلات زندگی شخصی ؛که فقط جنبه بیماری ندارند و تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی به شیوه منطقی تعریف کرده است .

سلیگمن، سلامت عمومی را شادابی روحی – روانی و ایجاد برنامه‌هایی برای رشد و ‏نگهداری سلامت فیزیکی می‌دانند. از این دیدگاه، مسئولیت بهداشت روانی، حفظ روحیه با نشاط و‏‏ شادابی وطرح برنامه‌های مناسب برای رشد و نگهداری سلامت فیزیکی به عهده خود فرد می‌باشد ‏‏: یعنی چنین مسئولیتی به هیچ وجه به صورت انحصاری به افراد دیگر از قبیل والدین ، معلمان ، مشاوران و یا جامعه محول نمی‌شود . هرچند که افراد و جامعه نیز در قبال سلامت عمومی فرد مسئولیت دارند.

بوتیلرو همکاران، سلامت عمومی را نداشتن بیماری جسمی و برخورداری از رفاه مادی ؛ مسکن، تغذیه، پوشاک و وسائل حمل و نقل مناسب و آرامش فکری می‌دانند که در نتیجه خودآگاهی، عزت نفس، خود پنداره مثبت، احساس کارآمدی، پذیرش خود و دیگران؛ به صورت ‏واقعی در روابط بین فردی  و غلبه بر ترس حاصل می‌شود.نوابی‌نژاد، سلامت عمومی را بیداری و رهایی ‏استعدادهای فرد برای از قوه به فعل رساندن، تحقق بخشیدن به تواناییهای خویش و یافتن معنای ‏ ژرفتری در زندگی می‌داند.

برخی سلامت عمومی را نشاط فردی ـ اجتماعی می‌داند که در نتیحه داشتن ادراک درست از واقعیت و پذیرش مسئولیت در قبال نشاط خود و جامعه بدست می‌آید؛ یعنی فرد علاوه بر این که ضامن سلامت جسمانی ، عاطفی و روانی خود می‌باشد باید در قبال سلامت جامعه نیز احساس مسئولیت کند؛ چرا که رعایت امور اجتماعی مثل تمیز نگه داشتن هوا و مکانهای عمومی ؛ مئل خیابانها ، کوچه‌ها ، پارکها، اتوبوسها و مکانهای کاری محل زندگی فرد از بروز بیماریهای مختلف روانی و جسمانی جلوگیری می‌کند و موجب نشاط و شادابی همگانی و برقراری روابط سالم ‏و انسانی افراد با یگدیگر می‌شود.

سلامت عمومی در هیچ یک از تعاریف فوق با فهرست یا ‏خصوصیات ثابت و ویژگیهای معینی تعریف نشده است و درهرکدام ازآنها به جنبه‌های خاصی از این مبحث گسترده پرداخته است. این امر ناشی از اینست که مبحث سلامت عمومی موضوع وسیع وگسترده‌ایست که عوامل گوناگون تحت شرایط متفاوت آنرا تحت تأثیر قرار می‌دهند.پرداختن به جنبه خاصی از سلامت عمومی ، نمی‌تواند دیدگاه کامل و روشنی از سلامت ‏عمومی ارائه دهد بلکه در نظرگرفتن عوامل و جنبه‌های مختلف که در تعاریف گوناگون به آنها اشاره شده جهت شناخت کامل و دقیق از سلامت عمومی ضروری است.

منبع

تقوی،سیدمجتبی(1387)، بررسی عوامل فشارزای روانی- اجتماعی و سلامت عمومی،پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه آموزشی مددکاری اجتماعی، دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید