معرفی خلاصه ای از آخرین پژوهش ها

1– بررسی راهکارهای توسعه فناوری اطلاعات در برنامه درسی مدارس متوسطه شهرفین

نمونه برداری خوشه ای ، و نتایج حاصل از ارزشیابی با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و اکسل ؛ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . در برنامه اس پی اس اس مقایسه میانگین ها با تی تست  انجام شد . لازم به توضیح است که در این تحقیق ارائه محتوای درسی در کارگاه کامپیوتر صورت می گرفت و دروس زیست شناسی ، شیمی و زمین شناسی پایه دوم ، سوم ، و پیش دانشگاهی رشته علوم تجربی را شامل می شد . ابزار و مواد آموزشی شامل کامپیوتر ، کتاب درسی که بصورت الکترونیکی توسط دبیران مربوطه که آشنایی کافی با کامپیوتر و آموزش الکترونیکی داشتند تهیه شد . بر اساس نتایج به دست آمده از مقایسه کارکنان آموزشی و اداری، فراوانی درصدی کارکنان اداری آموزشی دیده 50% ، متوسطه 45 % ، راهنمایی 1/39%  و ابتدایی 1/44% بود . می توان پتانسیل های قابل قبولی از نظر نیروی انسانی در بخش های اداری و آموزشی در منطقه وجود دارد که در صورت فراهم بودن سایر شرایط می توان امیدوار بود آموزش های مبتنی بر فناوری اطلاعات در برنامه آموزشی مدارس گنجانده شود . بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که در مجموع در بسیاری موارد کیفیت آموزشی بهبود یافته است . ولی در مواردی که موفق نبوده ایم می تواند از چند جنبه مورد بررسی قرار گیرد . اول این که روش های ارزشیابی در روش معمولی و روش جدید متفاوت است . بهعلاوه در این شیوه پیش زمینه هایی باید از طرف مدرسه و دانش آموز فراهم باشد . دانش آموز باید آشنایی کافی با رایانه داشته باشد و بتواند از اینترنت به جستجوی مطالب مورد نیازش بپردازد. این تحقیق نشان داد که برای توسعه آموزش های مبتنی بر فناوری اطلاعات مهارت های هفت گانه ال سی دی ال کافی نیست بلکه باید مدارس ما به ابزارهای لازم دسترسی داشته باشند ، ملاک های ارزشیابی به طور دقیق تر مورد توجه واقع شود و در محتوای کتاب درسی جایی برای استفاده از رایانه در نظر گرفته شود .

2- فناوری اطلاعات برای آموزش ، ابزاری فربه یا چالشی نو

نویسنده این مقاله راهکارهای زیر را برای مقابله با چالشهای ورود ابزار و فناوری ها به حیطه آموزش مطرح کرده است :

فرآیند بازسازی فرهنگی و مبانی اجتماعی ، ارائه ارزشها و شاخص های فرهنگی با زبانی تازه و شیوه های نو ، می باشد یا استفاده از خود این ابزار در غنی سازی اندیشه و دانش ملی و ایجاد یک فرهنگ پویا که قابلیت پذیرش این توسعه را بیش از پیش داشته باشد . در حقیقت سر چشمه این مشکلات را باید در بخش فرهنگی مربوط به این ابزار جستجو کرد نه محدودیت دسترسی به آنها، برای بهره گیری از قابلیت های بیشمار فناوری اطلاعات و ارتباطات در تعمیم آموزش و توسعه دانش و گسترش یادگیری ، نیاز به اصلاح سیاست های کلان آموزشی و رویکردهای آن به همراه بهبود زیر ساخت ها و سازماندهی مجدد محتوای آموزشی و حمایت در منابع مالی .

فضا و زمان آموزشی لازم آموزشی ؛ برنامه زمان بندی

معمولاً زمان مناسب برای فرآیند های یادگیری و آموزشی را با توجه به ویژگی های پیام گیران یا یادگیران انتخاب می کنند . این انتخاب بر اساس نظریه های مختلف روان شناسی رشد است.

سازمان دهی فضای آموزشی امری مهم است . تحقیقات نشان داده اند که فضاهای یادگیری عامل خنثی در فرآیندهای آموزشی و یادگیری نیستند. محیطی که در آن یادگیری صورت می گیرد حد و مرزی ندارد. کودک در خانه ، مدرسه ، خیابان، پارک ، کتابخانه عمومی مسجد و هر جا که بتواند حضور یابد یاد می گیرد . اما بخشی از محیطهایی که کودک در انها حضور می یابد عملاً برای آموزش و یاد گیری طراحی شده اند . مدرسه و کتابخانه از آن جمله اند . نام این مکانها را فضای آموزشی گذارده اند . فضاهای آموزشی در داخل محیط یادگیری قرار گرفته اند . طراحی مناسب فضای آموزشی بر میزان یادگیری اثر می گذارد . خواه این طراحی کل ساختمان مدرسه را در بر می گیرد . و خواه تنظیم فضای آموزشی به معنی نحوه قرار گرفتن دانش آموزان و ابزار در کلاس درس باشد . از تحقیقات اولیه ای که در رابطه با نحوۀ نشستن دانش اموزان در کلاس صورت گرفته تحیقی استینز ، است . او متوجه شد اگر افراد دایره وار دورهم بنشینند ، میزان تعامل بین افرادی که رو به روی هم نشسته اند بیش از تعامل بین افرادی است که کنار دست هم نشسته اند تحقیقات آدافر ، بیدل ،سمر، نشان دادند که در روال نشستن در کلاس درس به صورت ستون و ردیف ، افرادی در ردیف اول و ستون وسط می نشستند میزان تعاملشان بیشتر است چیزی که در این تحقیقات مشخص نبود این بود که آیا ستون و ردیف در میزان تعامل اثر دارد یا افرادی که معمولاً پر حرف هستند در این مکان می نشینند . در تحقیق دیگر کینا ، متوجه شد که افرادی که از نظر تعامل کلامی در سطح بالایی طبقه بندی شده بودند ( پر حرفها) به حد معنی داری بیش از افرادی که از نظر کلامی سطح پایینی طبقه بندی شده بود ( کم حرفها)  ردیف وسط را انتخاب می کردند . کینا، نتیجه گیری می کند که کم حرفها از اینکه وضعیت را بررسی می کنند معمولاًدنبال جاهایی می گردند که به طور بالقوه تعامل کمتری در ان ها جریان دارد . کینا، دریافت که در بین گروهی که از نظر حرف زدن در سطحی متوسط طبقه بندی شده بودند آنهایی که در ستون وسط کلاسی نشسته بودند بیش از افرادی که در طرفین نشسته بودند حرف می زدند.معلم می تواند از نتیجه این تحقیقات در تنظیم فضای آموزشی در اختیار استفاده کند و در تعیین محل نشستن برای دانش آموزان سعی کند شاگردان کم را در ستون وسط و در ردیفهای جلو کلاس بنشاند تا بیشتر در صحبتهای که در کلاس جریان دارد شرکت کنند.

استفاده از روشها و فنون مختلف آموزشی وابسته به حداقل امکان تنظیم فضاست . اگر صندلیها بر کف اتاق چسبیده باشند . معلم به سختی می تواند دانش اموزان را به گروههای کوچک تقسیم بندی کند . یا اگر کلاس دارای پرده نباشد معلم به سختی می تواند از پروژکتور فیلم یا اسلاید استفاده کند .موارد دیگری که در تنظیم فضای مناسب آموزشی باید در نظر گرفته شود میزان نور ، صدا، طریقه قرار گرفته اثاثیه شامل میز و صندلی، تخته ، پرده فیلم ، پارتیشن ؛ برای جدا کردن فضا  و کف اتاق است .نور کلاسهای درس باید قابل کنترل باشد . یعنی بهتر است کلاسهای دارای پرده باشند تا اگر معلم بخواهد از فیلم و اسلاید و فیلم استریپ یا پروژکتور اپک استفاده کند بتواند نور کلاس را کم و زیاد کند . سرو صدای بیرون کلاس نباید در کلاس شنیده شود . چون عامل پارازیت در ارتباط کلاسی خواهد بود و نخواهد گذاشت پیام به پیام گیرها برسد .

صندلی های ثابت بیشتر مناسب سالن های آصفی تئاتر است نه کلاس درس . برای کلاس درس میز و نیمکت های متحرک مناسب اند تا معلم به دلخواه و بر اساس فن آموزشی که به کار گیرد بتواند محل قرار گرفتن آنها را تغییر دهد . صندلی های دسته دار به علت اینکه معمولا جای کافی برای فعالیت نوشتنی دانش آموزان ندارند برای سنین دبستانی مناسب نیستند.کف اتاق برای سنین پیش دبستانی بهتر است با موکت مطروش باشد و برای سنین بالاتر بهتر است که از کفپوشها یی پوشیده شده باشد که تولید صدا نکند و نظافت آنها آسان باشد .

کانون ، معتقد است که در طراحی امکانات فیزیکی فضای یادگیری – آموزشی بهتر است به این سه سوال پاسخ داده شود ؟

1.اطلاعات چگونه در اختیار دانش آموزان قرار داده می شود ؟

2.چه نوع تعاملی بین معلم و دانش آموزان بر قرار خواهد بود ؟

3.در چه نوع فعالیتهای دانش آموزان شرکت خواهند داشت ؟

در پاسخ به سوال اول ، اگر اطلاعات از طریق معلم در اختیار دانش آموزان قرار داده می شود تنظیم فضا بستگی به فنی دارد که معلم از آن استفاده می کند فرض کنید معلم از فن سخنرانی استفاده می کند . در این صورت او مثل هنرپیشه ای است که بر صحنه قرار دارد . باید مکان قرار گرفتن خود را به دقت تعیین کند.

هیچخ و ملندا، اگر جلو کلاس را به شش قسمت تقسیم کنیم نحوه دسته بندی کردن این شش بخش بر اساس اهمیت تاثیری که محل قرار گرفتن معلم در آن بخش بر مستمعین دارد بدین قرار خواهد بود . اگر معلم در طرف چپ بالا و طرف راست بالا بایستد کمترین تاثیر را بر روی شاگردانش خواهد داشت ،  فسمت جلو بخش وسط دارای بیشترین تاثیر است و قرار گرفتن معلم در بخش جلو سمت چپ ( از نظر شاگردان) بیش از قرار گرفتن او در بخش جلو سمت راست موثر است . معلمی که از ابزار سمعی و بصری استفاده می کند نیز باید به اهمیت این مکانها دقت کند .

حالت بدنی معلم نیز مهم است . اگر معلم کاملاً رو به جلو کلاس بایستد بهتر از وقتی است که سه چهارم بدنش رو به مستمعین است این وضعیت بهتر از وقتی است که به صورت نیمرخ رو به مستمعین می ایستد . بدترین وضعیت بدن وقتی است که یک چهارم بدن روبه شاگردان است. استفاده از تخته سیاه و چارتها معلم را به سوب این وضعیت سوق می دهد مگر اینکه با آگاهی از ایستادن درمقابل کلاس بدین صورت احترازکند .

نحوه حرکت کردن معلم در جلو کلاس هم دارای اهمیت و بر مستمعین تاثیر زیاد دارد .

اگر اطلاعاتی که در اختیار دانش آموزان قرارمی گیرد از طریق ابزار دیداری – شنیداری باشد در مورد هر کدام باید نکاتی را در نظر گرفت .

انواع تابلوهای نمایشی ؛ مغناطیسی، گچی، پارچه ای، ماژیکی، جیب دار و پرده نمایش تابلوهای نمایشی باید در گوشه جلو کلاس قرار داده شوند. مزیت گذاشتن تابلو در گوشه کلاس این است که معلم به راحتی می تواند به مطالب اشاره کند ، نور کمتر از پنجره بر روی پرده می افتد و از انعکاس نور جلوگیری می شود و امکان استفاده از تخته سیاه در ضمن سایر فعالیتها وجود دارد .

تابلوها باید در وضعیتی قرار گیرند که تمام دانش آموزان قادر به دیدن مطالب روی تابلو باشند و هیچکس جلو دید دیگری را نگیرد.در مورد محل پرده نمایش دانش آموزان باید در فاصله 2 تا 6 برابر عرض پرده قرار گیرند تا مطالب روی پرده نمایش را به وضوح ببینند.

نقشه و چارت : برای نمایش این دو رسانه نیز باید جای مناسبی انتخاب کرد که همه دانش آموزان قادر به دیدن آنها باشند معمولا آنها را بر روی پایه ای نصب می کنند . این پارچه متحرک هستند وبعدازاستفاده میتوان آنها را کنار گذاشت روال یادگیری بعنوان عناصر اضافی دخالت نکنند.

پروژکت ور اوهد: در استفاده از پروژکتوراوهد باید :

• پرده نمایش به اندازه کافی بالاقرار داده شود .
• زاویه عدسی پروژکتور وپرده باید 90 درجه باشد تا ازکج و معوج شدن تصویرجلوگیری شود .
• جای پروژکتور اوهد باید نزدیک سطح میز سخنران باشد تا به راحتی بتواند مواد روی صفحه پروژکتور را عوض کند .

پروژکتور فیلم :

• جای پروژکتور باید در ته کلاس باشد تا جلوی دید بینندگان را نگیرد .
• فاصله افراد تا پرده نمایش با کمتر از دو برابر و بیش از 6 برابر عرض پرده نمایش نباشد .
• بلندگوهای پروژکتور باید بالاتر از سطح گوش شنودگان قرار گیرد .
• اتاقی که در آن از پروژکتور فیلم استفاده می شود دارای نور قابل کنترل باشد . یعنی بتوان آن را به دلخواه روشن و تاریک کرد.
• برای داشتن تصاویر بزرگتر می توان از لنزهای مختلف استفاده کرد، لنزهای با فاصله کانونی کم تصاویر را بزرگتر و لنزهای با فاصله کانونی زیاد تصاویر را کوچکتر نشان می دهند .

پروژکتور اسلاید :

بهترین فاصله پروژکتور اسلاید در یک کلاس معمولی حدود 7 متر از پرده است .در اینجابهتر است :

• از کنترل از راه دور استفاده کرد .
• با به کار گیری لنزهای مختلف می توان پروژکتور را در فاصله مناسب قرار داد.
• باید نور اتاق کنترل باشد .

پروژکتور اپک

الف : باید اتاق را بتوان کاملاً تاریک کرد .

• شنیدارها ( کاست ، صفحه ، رادیو )
• جای بلندگوها باید قدری بالاتر از سطح گوش شنوندگان باشد
• پخش صوتهاوگرامها رامیتوان جای ثابتی بروی میزسخنران قرار داد تا دسترسی به آن راحت باشد .

تلویزیون :

• جای تلویزیون بهتر است در ارتفاع دو متری از سطح زمین باشد تا خط دید تماشاگر با تلویزیون حداکثر زاویه ای حدود 30 درجه را تشکیل دهد.
• فاصله نزدیکترین بیننده تا تلویزیون نباید کمتر از 2 متر باشد .
• فاصله دورترین بیننده به تلویزیون نباید بیشتر از 12 برابر قطر صفحه تلویزیون باشد.

در رابطه با پاسخ به این سوال که بین معلم و شاگرد چه نوع تعاملی بر قرار خواهد بود باز به روشی که معلم برای روال آموزشی – یادگیری انتخاب می کند بستگی دارد . اگر معلم از روش گروههای کوچک یا بحث و گفتگو استفاده می کند باید تنظیم فضا به گونه ای باشد که دانش آموزان امکان روبه روی هم قرار گرفتن را داشته باشند در این گونه موارد اثاثیه ای که در کلاس درس قرارمی گیرد باید قابل جابه جا کردن باشند . گاه مفروش کردن کف اتاق کمک می کند . تا بتوان از کف اتاق به نحو مطلوبی استفاده کرد .

منبع

پاسلارزاده،لادن(1393)، نقش اعتیاد به فناوری اطلاعات بر راهبردهای خود تنظیمی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاداسلامی قشم

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید