مسیر ها و مناطق در معرض دزدی دریایی

شبه قاره هند و آسیای جنوب شرقی

الف ) اندونزی :

تائجونگ پروک – جاکارتا – دومایی – بلاوان – بلیک پاپان – تابوئنو – موآراجاوا – ساماریندا – آب های لنگرگاهی نیپا مناطق در معرض دزدی دریایی هستند.

ب ) تنگه مالاکا وتنگه سنگاپور :

حملات دزدان دریایی بدلیل تهاجم گشت ساحلی بر اساس اختیارات قانون ناحیه ساحلی از جولای 2005 به شدت کاهش یافته است.

ج) دریای چین جنوبی :

د) بنگلادش :اکثر حملات در چیتاگنگ گزارش شده است .

ه ) هند : کاندالا

آفریقا و دریای سرخ

آفریقا :

الف – جایگاه استراتژیکی منطقه شاخ آفریقا

منطقه شاخ آفریقا متشکل ازکشورهای سودان، اتیوپی، اریتره، جیبوتی و سومالی می باشد که به لحاظ موقعیت خاص جغرافیائی یکی از مهمترین مناطق ژئواستراتژیکی در جهان محسوب می شود. این اهمیت ناشی از برخورداری منطقه از پارامترهای مهمی نظیر: احاطه بر دریای سرخ و تنگه باب المندب ،به عنوان گلوگاه ارتباطی اقیانوس هند به دریای مدیترانه و قاره اروپا ، دروازه ورود آسیا و خاورمیانه به آفریقا، و محل تلاقی تمدن های خاورمیانه و آفریقا و خاستگاه رشد و گسترش فرهنگ اسلامی_آفریقائی درآفریقای زیر صحرا است.

ب- موقعیت استراتژیک دریایی منطقه شاخ آفریقا

بخش اعظمی از منطقه شاخ آفریقا با احاطه بر دریای سرخ و تنگه باب المندب ، گلوگاه ارتباطی اقیانوس هند به دریای مدیترانه و قاره اروپا و همچنین دروازه ورود آسیا و خاورمیانه به آفریقا محسوب می شود. دریای سرخ از 380 جزیره تشکیل شده است که 66 درصد آن متعلق به کشورهای عربی ،یمن، مصر، سودان، عربستان سعودی و مابقی آن متشکل از 126 جزیره متعلق به کشور اریتره و 6 جزیره نیز به کشور جیبوتی تعلق دارد. مساحت کل منطقه 438 هزار کیلومتر مربع و طول دریای سرخ از باب المندب تا کانال سوئز 1900 کیلومتر است.

پهنای این دریا در شمال 180 کیلومتر و در جنوب به 370 کیلومتر می رسد. طول سواحل آن 4938 کیلومتر است که 4244 کیلومتر آن در دست شش کشور عربی ، اردن، مصر، عربستان سعودی ، یمن، سودان و جیبوتی قرار دارد و کشور اریتره ساحلی در حدود 683 کیلومتر و رژیم اشغالگر صهیونیستی نیز 26/11 کیلومتر ساحل دارد.عرض تنگه باب المندب 32 تا 38 کیلومتر می باشد و حدود 17 نیز بندر مهم در سواحل دریای سرخ فعال هستند. موقعیت جغرافیایی کشورهای سودان، اریتره، جیبوتی در منطقه شاخ آفریقا سبب شده است تا دریای سرخ به تنها منفذ دریایی آن ها تبدیل شود. در دوران جنگ سرد، این منطقه بخشی از کمربند امنیتی شوروی سابق بود و اهداف راهبردی آمریکا و متحدان آن در این منطقه، محاصره شوروی، جلوگیری از پیشرفت نفوذ آن حمایت از امنیت اسرائیل و تامین راه های انتقال سوخت از این حوزه به اروپا بوده است.

نیجریه (لاگوس) : تمام آب های نیجریه (لاگوس) پرخطر هستند .دزدان دریایی در این منطقه معمولاً کاملاً مجهز هستند و با خشونت کامل اقدام به دزدی کشتی ها یا گروگان گیری خدمه کشتی ها در خلیج یا رودخانه ها یا لنگرگاه ها یا بنادر و آب های محدود می نمایند . دزدان دریایی تا حدود 170 مایلی ساحل پیش رفته اند در موارد بسیاری دزدان دریایی کشتی های حامل کالاها را دزدیده و سپس به غارت بخشی از کالاهای کشتی های ربوده شده ، عمدتاً حامل کالای گاز یا نفت ، می پردازند .

تعداد زیادی از خدمه در حملات گذشته مجروح و یا گروگان گرفته شده اند به طور کلی تمام آب های نیجریه (لاگوس) پرخطر هستند . کشتی ها توصیه می شود و در حال آماده باش از آبهای این منطقه عبور نمایند .بنین (کوتونوو) :منطقه پرخطر است ،حملات گذشته نشان داده است که دزدان در این منطقه به خوبی به تجهیزات نظامی مجهز و بسیار خشن و بی رحم هستند و در بعضی از مواقع حتی روی کشتی ها ربوده شده ، نیز آتش می گشایند .

دزدان دریایی فرماندهان کشتی را وادار می کنند تا به مکان های نا معلوم و نا مشخص مسیر سفر خود را تغییر دهند ، جایی که همه اموال و کالا های کشتی و گاهی اوقات بخشی از کالای کشتی مانند :نفت و گاز ربوده می شود . در گذشته خدمه های کشتی مجروح می شدند . گشت زنی های (پلیس های دریایی) توسط مقامات بنین و نیجریه سبب کاهش تعداد حملات شده است .

توگو (لوم) : حملات در این منطقه نگران کننده است . دزدان دریایی در این منطقه به دارای بهترین تجهیزات نظامی و بسیار خشن و خطرناک هستند . حملات می تواند در لنگرگاه و یا خارج خلیج و معمولاً در شب اتفاق افتد . بعضی از حملات دزدان دریایی منجر به دزدی کشتی برای چندین روز و غارت بخشی از محموله کشتی مانند :نفت و گازمی شود .

خلیج عدن و دریای سرخ :

خلیج عدن واقع در شمال کشور سومالی که دریای مدیترانه و دریای سرخ را به اقیانوس هند متصل می کند، یکی از خطرناک ترین راه های آبی جهان و عمده ترین مسیر قاچاق انسان از سومالی به یمن و دیگر نقاط جهان است.از لحاظ ژئواکونومیک این معبر راهبردی نقش موثری در تجارت جهانی دارد. سالانه 16 تا20 هزار کشتی سوخت و تجاری از تنگه باب المندب عبور می کنند و حدود 40 درصد صادرات گاز مایع قاره آسیا از این دریا می گذرد و عبور 65 درصد کل نفت صادراتی منطقه خلیج فارس به اروپا و 30 درصد صادرات نفتی به جهان از طریق این معبر است.

همچنین سالانه انتقال 325 میلیون تنکالاو نفت با کشتی از طریق خلیج عدن و باب المندب به مقصد اروپا و آمریکا انجام می پذیرد. از لحاظ ژئوپولیتیک حساس ترین نقاط این منطقه کانال سوئز و تنگه باب المندب است. حساس ترین جزیره منطقه جزیره “بریم” متعلق به کشور یمن است که در وسط تنگه قرار دارد و دریای سرخ را به دو قسمت تقسیم کرده و معبری به وجود آورده است که یک سوی آن قابل کشتیرانی و سوی دیگر آن پر از جزایر و غیر قابل دریانوردی است.

دریای سرخ و تنگه باب المندب به عنوان یکی از مهمترین آب راه های بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و عبور کشتی های حامل نفت از این منطقه که وارد اقیانوس هند می شوند بر اهمیت آن افزوده است. به همین نسبت، کشورهای پیرامونی این آب راه، به ویژه در منطقه شاخ آفریقا حائز اهمیت بوده که در مناسبات منطقه ای و بین المللی نقش مهمی را نیز ایفاء می کنند. سواحل شمالی سومالی در خلیج عدن و جنوب دریای سرخ در باب المندب بسیار پر خطر هستند .

سومالی :

کشور سومالی با مساحتی بالغ بر 657/637 کیلومتر مربع و نوار ساحلی به طول بیش از 3300 کیلومتر در اقیانوس هند و خلیج عدن بهترین شرایط طبیعی را برای پهلوگیری کشتی های نفت کش و تجاری در اکثر سواحل خود داشته و علاوه بر این، از بنادر متعددی نیز همچون موگادیشو، کیسمایو، بوساسو، بربرا و … برخوردار می باشد. کشور سومالی به عنوان یکی از استراتژیک ترین کشورهای قاره آفریقا و به تعبیری یکی از مهمترین کشورهای منطقه شاخ آفریقا می باشد که بر مسیر تردد کشتی های مختلف تجاری و نظامی از اقیانوس هند و خلیج عدن گرفته تا دریای سرخ و دریای مدیترانه نظارت کامل دارد.

مردم برخی مناطق محروم مجبور شدند تا همانند گروه های مسلح شبه نظامی که برای تامین مالی هزینه های خود دست به اقدامات غیر قانونی می زدند، برای به دست آوردن پول مورد نیاز خود وارد اقداماتی همچون آدم ربایی و راهزنی دریایی شوند. عدم وجود یک دولت قدرتمند مرکزی در سومالی برای کنترل این اقدامات و پول کلان ناشی از آن سبب تشویق سایرین شده است.

سوء استفاده از فقدان مداوم و مستمر دولت توانمند، و هم چنین حضور گروه های تروریستی و نیز مخاصمات مسلحانه و سیاسی در سومالی موجب شد دزدان دریایی شمار زیادی از مردم، از جمله صیادانی که در مسائل کشتی های حمل و نقل دارای متبحر بودند را جذب کنند. این اقدامات تهدیدی جدی برای عبور و مرور کشتی هایی که از کانال سوئز می آیند، و از طریق خلیج عدن به سمت منطقه ی کوچکی که میان شاخ آفریقا و شبه جزیره ی عربی قرار دارد، محسوب می شود.

الف – فعالترین دزدان دریایی در سومالی :

در سواحل سومالی 12 اردوگاه ویژه دزدان دریایی شناسایی شده که در آن ها بیش از 1000 نفر به سر می برند. در سال 2008 بیش از150 مظنون توسط گشتی های دریایی در خلیج عدن دستگیر شده اند. در عین حال به موازات افزوده شدن تعداد گشتی های بین المللی بر میزان دزدان دریایی افزوده می شود. گفته می شود بسیاری از دزدان امروز، از ماموران سابق پلیس ساحلی هستند.

پنج گروه سازماندهی شده بیشتر حملات دزدی دریایی را در سواحل سومالی هدایت می نمایند و با استخدام ماهیگیران محلی تلاش می نمایند ضمن انجام اقدامات مورد نظر، از ردیابی و دستگیری مصون باقی بمانند. براساس اطلاعات کسب شده از یک دزد دریایی دستگیر شده، برای هر شناور 1 الی 2 میلیون دلار دریافت می شود که این مبلغ به شرح ذیل تقسیم می گردد: 20 درصد به رییس گروه، 20 درصد برای سرمایه گذاری که شامل خرید سلاح، مهمات، سوخت، مواد غذایی، سیگار و دیگر لوازم مورد نیاز عملیات های آتی می باشد، 30 درصد به دزدان دریایی 30 درصد به عنوان رشوه به حکومت محلی پرداخت می شود.

ب- پنج گروه فعال دزد دریایی در سومالی به شرح ذیل می باشند :

ایل(Eyl)از زیر قبایل عیسی محمود و لیلکاس که از قبیله بزرگ دارود می باشد.
گاراد ،از زیر قبیله عمر محمود که از قبیله بزرگ دارود می باشد.
هوبیو ،از زیر قبیله هبرگدیر که خود از قبیله بزرگ هاویه می باشد.
هاردهیر،از قبیله هبرگدیر خود از قبیله بزرگ هاویه می باشد.
موگادیشو، از زیر قبیله هبرگدیر خود از قبیله بزرگ هاویه می باشد.

در وضعیت امروزی سومالی، دزدی دریایی یگانه محل “درآمد ملی” کشوری شده است که به دلیل از هم گسیختگی سیاسی و اقتصادی ناشی از جنگ های داخلی، تبدیل به ویرانه ای شده است که شاید دیگر نتوان آن را کشور خواند.بر اساس برآوردهای انجام شده یک دزد دریایی سالانه بین 10 تا 30 هزار دلار درآمد کسب می کند حال آن که درآمد سالانه یک سومالیایی کمتر از 6000 دلار برآورد شده است. منابع غربی معتقدند دزدان دریایی درآمد حاصل از دزدی خود را از طریق شبکه ای از حساب های بانکی در نایروبی، دبی و مومباسا، در بانک های دبی، کانادا، لندن و یا هنگ کنگ سرمایه گذاری می کنند و از آن برای خرید قایق های تندرو و تجهیزات نظامی پیشرفته تر و یا تقسیم میان شبه نظامیان داخلی استفاده می نماید. در حال حاضر با مجهز شدن دزدان دریایی به انواع تکنولوژی پیشرفته هیچ جای آب های سومالی با وجود وسعت زیادی که دارد امن محسوب نمی شود.دزدی دریایی برای سومالی به یک صنعت سودآور تبدیل شده تعداد افراد فعال در آن طی سه سال تا حال حاضر، از 100 نفر به 1000 نفر افزاش یافته است.

بر اساس گزارش دفتردریایی بین المللی IMBدر سال 2013 خلیج عدن که بین کشور یمن و سومالی واقع شده و اقیانوس هند را به دریای سرخ پیوند می دهد. بحرانی ترین مسیر از نظر دزدی دریایی و تعداد گزارشات دزدی دریایی می باشد.افزایش چشمگیر حملات راهزنان دریایی سومالیایی به کشتی های مختلف در سال 2008 میلادی، امنیت مسیرهای کشتیرانی را که هر ساله حدود بیست هزار کشتی در انواع مختلف از آن عبور
می کنند به شدت به خطر انداخته است.بجز تردد سالانه نزدیک به 20 هزار کشتی در آب های این منطقه ، تردد قایق های لوکس، تفریحی و ماهی گیری ازکشور های مختلف ویژه اروپایی نیز حائز اهمیت است ، 9 درصد از 7/7 میلیون تن کل کالای تجاری که در کشتی رانی جهانی جا به جا می شود از این آبراهه می گذرد. آب های سومالی کانال ترانزیتی حدود 20 درصد از نفت جهان را تشکیل می دهند.

حملات در شمال ، شرق و جنوب خلیج سومالی . تا نزدیکی کنیا و تانزانیا و سیشل و ماداگاسکار و کانال موزامبیک و تا اقیانوس هند و دریای عرب و نزدیکی عمان و خلیج عمان و غرب خلیج هند و شرق مالدیو دیده شده است .دزدان دریایی برای انجام عملیات دزدی دریایی دست به ربودن کشتی های حامل کالاهای تجاری می زدند .بسیاری از حملات با فاصله ای بیش از 1000 مایل دریایی از سواحل سومالی ،بین غرب هند و جنوب سواحل در اقیانوس هند انجام می شود و سواحل تانزانیا ، کنیا ، سومالی ، یمن و عمان در معرض چنین حملاتی بودند .

منبع

شرفی،سهیلا،(1393)، تاثیر دزدی دریایی در بیمه های باربری و راهکار های مقابله با آن،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت بازرگانی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید