مراکز پیش از دبستان

کودکستان

در تاریخ آموزش و پرورش دوران کودکی، کودکستان‌ها نسبت به مهدکودک‌ها ریشه‌های عمیق تری دارند. اگرچه آغاز رشد کودکستان‌ها در اروپا ثمره تفکر ونوشته‌های کمینیوس، رسو،پستالوزی وهربارت،می‏باشد در حقیقت فردریک فروبل،آلمانی بودکه اولین کودکستان رادربلانکنبرک آلمان، بنا نهاد.هدف ازایجاد کودکستان ازدیدگاه فروبل، ایجاد محیطی شاد بود که بازی درفضای آزادوفعالیت‌خودبه خودی را میسرمی‏ساخت .

مهد کودک

مهدکودک موسسه اجتماعی جدیدی است که در قرن بیستم شکل گرفته است. خواهران مک میلان که تا حدود زیادی تحت تاثیر عقاید فروبل قرار داشتند مهد کودک را به عنوان نامی مناسب برای نوع تازه آموزش و پرورش پیش دبستان در نظر گرفتند. آن‌ها مهدکودک را مکانی برای پیشگیری بیماریهای فکری و جسمی کودکان می‏دانستند و به همین جهت فلسفه اصلی آموزش و پرورش در مهدکودک را بر پایه مراقبت غذایی و پرورشی فرد به فرد کودکان استوار نموده‌اند .

مهدکودک به مرکزی اطلاق می‌شود که برای نگه داری، مراقبت و آموزش و پرورش قبل از دبستان کودکان سالم از 3 ماهگی تا پایان 5 سالگی در 3 بخش شیرخوار(3 ماهگی تا 18 ماهگی) نوپا (18 ماهگی تا 3 سالگی) و نوباوه (3 سال تا پایان 5 سالگی) تشکیل و اداره می‌شود.در این قرن در بسیاری از کشورها که مهدکودک‌ها از وجود مربیان و متخصصان آگاه و مدیریت و برنامه ریزی جداگانه‌ای برخوردارند، کیفیت مطلوبی را در آموزش خردسالان سبب گردیده‌اند و خدمات آنان برای کودکان، والدین و مراکز اجتماعی دیگر به طور مستقیم و غیر مستقیم آشکار گردیده است. نقش مهدکودک‌ها به عنوان عنصر وابسته به خانواده‌ها به نحو بارزی شناخته شده‌اند و وجودشان در پاره‌ای از موارد بسیار حیاتی می‏باشد.

در کشور ما سازمان بهزیستی کشور مسئولیت نظارت و رسیدگی به امور مراکز پبش از دبستان را به عهده دارد. برای بررسی شرایط فیزیکی و تجهیزات آیین نامه‌ای با نام طرح ارزشیابی و ارتقای کیفیت مهدهای کودک توسط سازمان بهزیستی تهیه شده است. برای هر مورد که در مهدکودک مطابق با آیین نامه رعایت شود امتیازی به آن تعلق می‏گیرد و ارزشیابی این مراکز با توجه به جمع امتیازاتی است که به دست می‏آورند. دستور العمل‌های مربوط به شرایط فیزیکی در صفحات 13 تا 19 آن وجود داردکه در قسمت پیوست آمده است. دامنه امتیاز قابل قبول برای شرایط فیزیکی و تجهیزات مراکز پیش از دبستان برای مراکز فاقد گروه سنی شیرخوار بین 21 تا 41 نمره است و برای مهدکودک‌های دارای گروه سنی شیرخوار بین 25 تا45 نمره است.

به عنوان مثال در سوال شماره 3 در قسمت شرایط فیزیکی و تجهیزات آمده است:آیا:

مهدکودک دارای درب ورودی مطابق استاندارد بزرگ و دو لنگه می‏باشد.(1 امتیاز)
درب ورودی مهدکودک از ورودی پارکینگ مجزا می‏باشد. (1 امتیاز)
درب‌های بادبزنی در داخل مهدکودک استفاده شده است. (1 امتیاز)

در شماره 19 در همان قسمت

آیا در رنگ آمیزی دیوارها………….. استفاده شده است؟
از رنگ‌های ملایم با رعایت هارمونی مناسب برای داخل مهدکودک(2 امتیاز)
از رنگ‌های شاد و تصاویر مناسب برای فضای بیرون مهدکودک(2 امتیاز)

دراین قسمت به بررسی عناصر زیبایی شناختی و عواملی که باعث زیبایی هر چه بیشتر محیط اطراف کودک می‌شود پرداختیم. زیبایی محیط علاوه بر لذت آنی کودک و تحریک حواس او باعث علاقه مند شدن و رغبت بیشتر او به فضای آموزشی می‌شود. بنابراین می‌توان با رعایت نکاتی ساده و کم هزینه در طراحی فضای آموزشی درک زیبایی شناسی کودک را ارتقا داد. همان طور که برودی گفته است زیبایی شناسی به جهات متعدد نیرومندترین عامل در تجربه ارزشی ماست.دوران کودکی در شکل گیری شخصیت کودک نقش بسزایی دارد و یکی از عواملی که در این رشد و پرورش بسیار مهم و تاثیرگذار است محیط کودک و فضای آموزشی مراکزی است که در آن نگه داری می‏شود. منظور از فضای آموزشی تنها یک محدوده هندسی نیست بلکه منظور فضایی فعال و تاثیرگذار است که در شکل گیری شخصیت فرد نقش مهمی ایفا می‏کند.در بیان اهمیت زیبایی همین بس که خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد و خداوند حسن و زیبایی را بر همه چیز نوشته است. انسان تنها موجودی است که می‌تواند این درک حس زیبایی را در خود پرورش دهد.

درطراحی فضای آموزشی کودکان موارد بسیار زیادی هستند که بایستی رعایت شوند. با توجه به تاکید فراوان اسلام و قرآن، فلاسفه، روانشناسان و طراحان و معماران فضای داخلی وجود زیبایی و عناصر زیبایی شناختی در محیط انسان مخصوصا کودکان لازم و ضروری است.زیبایی باید در محیط کودک وجود داشته باشد تا حواس او را تقویت کند. زیبایی‌های محیط، پاسخ‌های مثبت و خودجوش کودک را به زندگی تحریک می‌کند. تربیت کودکان همان طور که از نظر عقلی و علمی لازم است از لحاظ عاطفی مخصوصا علاقه به زیبایی لازم است. کودک باید یاد بگیرد که ارزش زیبایی را دریابد و از آن لذت ببرد تا ذوق هنری سالم در او تکوین یابد. زیبایی است که فرد را از عالم مادیات به جهان معنوی و عالی متوجه می‌سازد. زیبایی خود انگیزه پیشرفت اجتماعی است زیرا از جمله عواملی است که میان افراد گوناگون ارتباط‌های عاطفی برقرار می‌کند و احساس همدلی را میانشان افزایش می‌دهد. به همین دلیل باید برای پرورش کودک محیطی انتخاب شود که از تمام جهت زیبا باشد.

منبع

محمدی،لیلا(1393)، بررسی عناصر زیبایی شناختی در طراحی فضای آموزشی مراکز پیش از دبستان،پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته آموزش وپرورش پیش دبستانی، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید