مراحل تدریس در الگوی دریافت مفهوم
الگوی دریافت مفهوم دارای سه مرحله ی اساسی است که در ادامه به معرفی این سه مرحله پرداخته می شود:
مرحله اول: شناسایی مفهوم
در این مرحله، مفهوم مورد نظر در قالب نمونه های مثبت یا منفی عرضه می شود. نمونه های مثبت زیر هم و نمونه های منفی زیر هم نشان داده می شود. بدانش آموزان می گوییم در نمونه ها و مثال های مثبت خواص و ویژگیهای مشترکی وجود دارد که باید کشف و شناسایی شوند.دانش آموزان به مقایسه و توجیه ویژگی های نمونه ها می پردازند، درنهایت ، مفاهیم دریافت شده رانام گذاری و فرضیه های خودرابیان می کنند.تأیید یا عدم تأیید این فرضیه ها در مرحله ی دوم انجام می شود.
مرحله دوم: آزمون دریافت مفهوم
در این مرحله دانش آموزان با تشخیص و تمیز مثال ها و نمونه های بدون نام از مفهوم تازه و ارائه مثال های دیگر از خود، میزان دریافت خویش را از مفهوم ارزیابی می کنند. در این مرحله معلم و دانش آموزان به تأیید یا رد فرضیه ها می پردازند.
مرحله سوم: تحلیل راهبردهای تفکر
در این مرحله، نحوه ی دریافت مفهوم را تحلیل و بررسی می کنند. برخی از دانش آموزان ممکن است فرضیه های خود را از زمینه های کلی شروع کنند و به تدریج به اجزا بپردازند و مفهوم را کشف و دریافت کنند (اشخاص کل نگر). برخی دیگر نیز با ساخت های محدود و جزئی شروع می کنند و در نهایت به نتیجه گیری کلی دست می یابند،اشخاص جزئی نگریا دارای تفکراستقرایی.در هر دو حال، آنان شیوه ی تفکر خود را شرح می دهند .
جدول مراحل تدریس در الگوی دریافت مفهوم | ||
مرحله اول | مرحله دوم | مرحله سوم |
شناسایی مفهوم | آزمون دریافت مفهوم | تحلیل راهبردهای تفکر |
* معلم نمونه ها و مثال هایی برای مفهوم تازه ارائه می دهد. *دانش آموزان به مقایسه ویژگی های و خواص در نمونه های مثبت و منفی می پردازند. *دانش آموزان فرضیه هایی درباره ی مفهوم تازه طرح می کنند. *دانش آموزان بر اساس ویژگی ها و خواص حدسی به بیان قواعد یا تعاریف می پردازند. | *دانش آموزان مثال ها و نمونه های دیگری را بدون طرح نام و مفهوم با عنوان «بلی و خیر» تشخیص و تمیز می دهند. *معلم بر اساس ویژگی های مفهوم تازه، فرضیه ها را تأیید، مفهوم را نامگذاری و تعاریف لازم را بیان می کنند. *دانش آموزان مثال های دیگری را بیان می کنند. | *دانش آموزان نحوه ی تفکر خود را توضیح می دهند. *دانش آموزان درباره ی نحوه ی کشف مفهوم تازه بحث می کنند. *دانش آموزان درباره ی ویژگی های مفهوم، گفتگو می کنند. *دانش آموزان درباره ی نوع و تعداد فرضیه ها بحث می کنند. |
اینک باید دو بعد را در نظر داشت و موضوعات حواشی این دو بعد را مورد جمع بندی قرار داد:
در ابتدا به آموزش های مبتنی بر متن های دیجیتال و در قالب درس افزارها و نرم افزارها توجه کرد و در ادامه الگوهای مورد استفاده در تدریس به شکل کلی و الگوی دریافت مفهوم در شکل خاص آن و چگونگی تلفیق دو حوزه ی فناوری اطلاعات و الگوهای مبتنی بر نظریه های روان شناسی به منظور اثربخشی آموزشی، مورد بررسی قرار داد. آموزش الکترونیکی و آموزش مبتنی بر چندرسانه ای های آموزشی در قالب نرم افزار و درس افزار، اگر چه دارای عمر کوتاهی است اما بخوبی در تمام جوانب سیستم آموزشی وارد گردیده و همه گیر شده است و بخاطر ویژگی های خاص خود بخوبی جایگاه خود را در میان متخصصین آموزشی یافته و مورد توجه نظام های آموزشی بی شماری واقع گردیده است. ویژگی عمده و خوب این چندرسانه ها در قیاس با آموزش های سنتی، بهره گیری از رسانه های چندحسی و ممکن نمودن آنچه که در دنیای واقعی امکانش، یا نیست یا بسیار هزینه بر است. اما واقعیت این است که رسانه ها به صرف رسانه بودنشان نمی توانند سبب یادگیری شوند بلکه شیوه ی طراحی و ایجاد این رسانه ها باید منطبق بر اصول علمی و متناسب با ویژگی های دانش آموزان جامعه ی هدف باشد و بمنظور کاربرد آنها نیز باید شرایط محیطی مناسبی از تمام جوانب مهیا گردد. الگوی دریافت مفهوم بعنوان یکی ازتکنیکهای یادگیری مشارکتی، ازشرایطی برخوردارست که براحتی می توان آنرا در ساخت چندرسانه ای ها مورد استفاده قرار داد. این الگو از طریق مقایسه و مقابله ی مثال ها و غیر مثال ها شرایطی را ایجاد می نماید که دانش آموزان بتوانند مفهوم مورد نظر را کشف و دریافت نمایند. ایجاد شرایط برای مثال ها و غیر مثال در چند رسانه ای هم با استفاده از متن و هم با استفاده از تصویر براحتی می تواند صورت گیردوتهیه و تکثیر تصاویر در چند رسانه ای بسیار راحت تر و ارزان تر از شیوه ی سنتی است. از این رو الگوی دریافت مفهوم از جمله ی الگوهایی است که می تواند به سادگی در تهیه چندرسانه ای بمنظور ارتقاء سطح اثربخشی آنها مورد استفاده قرار گیرد.
منبع
رحمت پور،یاسمن(1393)، ارائه درس افزار مبتنی بر الگوی دریافت مفهوم و تأثیر آن، پایان نامه کارشناسی ارشد ،تکنولوژی آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی کرمانشاه
ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید