مدل های زنجیره تامین

ارائه یک مدل مناسب برای یک زنجیره تامین بطوری که بتواند تمام جنبه های آن را در بر گیرد کار دشواری است و برای ارائه یک مدل، معیارها و دستور العمل های متفاوتی وجود دارد، در ادامه به توضیح برخی ازآن ها خواهیم پرداخت.

• مدل های قطعی

این مدل ها با در نظر گرفتن پارامتر ها بصورت ثابت، به بررسی سیستم می پردازند. یکی از اولین کارها در این زمینه در سال 1972 و درزمینه برنامه ریزی کامپیوتری موجودی، توزیع و تولید بوده است. این الگو سه قسمت زنجیره یعنی تامین کننده، ذخیره (انبار) و تقاضای مشتری را در بر گرفته است. که برای مینیمم کردن هزینه ومدت زمان پاسخگویی به مشتری با توجه به تولید و موجودی حمل و نقل  به کار می رود و زنجیره تامین را بصورت چند طبقه ای  و در سطح  بین المللی در نظر می گیرد. یکی دیگر از مسائلی که درسال  2000 مطرح شد مربوط به تعیین مکان مناسب برای یک زنجیره بود. این مدل که بصورت یک برنامه ریزی عدد صحیح مختلط است، دارای تابع هدف چند گانه و برای چند دوره می باشد. در یکی دیگر از مدل هایی که در سال 2001 مورد بررسی قرار گرفته است، محقق تلاش می کند توابع مربوط به مکان، حمل و نقل و موجودی را بصورت یکپارچه در نظر بگیرد. او برای انجام این کار یک تابع هدف هزینه موجودی تقریبی بدست آورده و سپس آن را در مدلی مربوط به مکان تسهیلات وارد می کند.

• مدل های احتمالی

در دنیای رقابتی بسیاری ازعوامل ازجمله تقاضای مشتری، غیر قطعی و غیرقابل پیش بینی است. یک مدل احتمالی با در نظر گرفتن عوامل بصورت غیر قطعی، تلاش می کند تا در زنجیره مقادیر بهینه متغیرهای مختلف را بدست آورد. یکی از مدل ها که در سال 1969 نوشته  شده است،  یک مدل برنامه ریزی دینامیک بر اساس تئوری کنترل بهینه است که می خواهد انتخاب بهینه ترکیب حمل ونقل، جریان محصول و مسیراز مشتری تا تامین کننده را بدست آورد. پس ازآن در سال 1972 نیز یک مدل بر اساس تئوری کنترل بهینه با در نظر گرفتن حمل و نقل محصولات مختلف، تولید مناطق مختلف و مسائل مربوط  به برنامه ریزی موجودی در زمان تقاضای نامعین نوشته شده است.

• مدل های مختلط

موجودی یکی از بخش های اساسی در هزینه یک زنجیره تامین است که تقریباَ نیمی از هزینه لجستیک را به خود اختصاص می دهد به همین دلیل مدل های زیادی به این بخش اختصاص دارد، در سال 1970 برای تغییر پذیری تقاضا، الگویی طراحی گردید که می توان آن را مبنای تهیه مدل های دیگر نیز دانست، بطور کلی این مدل ها تلاش می کنند تا با ترکیب سطح خدمات رسانی، مکان های انبار و تولید، حمل و نقل بین انبار و مشتری، میزان موجودی در انبار و… و با در نظر گرفتن تقاضای احتمالی و میزان سرمایه از طرق مختلف از جمله شبیه سازی به حل مسائل بپردازند. مثلاَ مدلی در سال 1999 نوشته شده است که در آن با بکار گیری نظریه بازی ها به مسائل مربوط به تقاضای احتمالی و غیر قطعی و میزان تولید و موجودی مواد اولیه و محصولات، رسیدگی شده و از خروجی آن برای شبیه سازی و تعیین میزان عملکرد سیستم استفاده شده است.

• مدل های کیفی

مدل های مانند مهندسی مجدد فرآیندها و بهبود مستمراز روش هایی هستند که در این حوزه مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین با بکار گیری الگو برداری و مطالعه نمونه های موفق، می توان ساختار مناسب برای شناسایی روش های تغییر و پیاده سازی آن ها را شناسایی کرد. روش دیگر مورد توجه در این حوزه، لجستیک ناب است که با حذف فعالیت های فاقد ارزش افزوده در طول زنجیره، جریانی روان و قابل مشاهده پدید می آورد.

• مدل هایی بر اساس IT

برای تسریع فعالیت ها، افزایش دقت، ساده سازی نظارت و… در یک زنجیره تامین استفاده از مدل ها و ابزارهای آی تی بسیار مؤثر هستند. مسائلی که در این قسمت مورد بحث قرار می گیرد، یکی مربوط به جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل و استفاده از آن ها در تصمیم گیری ها ، و دیگری مربوط به مدل های ریاضی برای مسائل تقسیم و اشتراک گذاری اطلاعات است. مثلاَ سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری بسیارمورد توجه است واز آن برای تعیین مسیرها و مکان های بهینه استفاده می شود.  بدون شک تکنولوژی  اطلاعات یکی از ارکان اصلی سامانه مدیریت زنجیره تامین می باشد و در افزایش ضریب عملکردی یک زنجیره نقش منحصر به فردی را بازی می نماید.

طرح کلی زنجیره تامین

به طور کلی زنجیره تامین زنجیره ای است که همه ی فعالیت های مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد، از مرحله تهیه ماده اولیه تا مرحله تحویل کالای نهایی به مصرف کننده را شامل می شود. در ارتباط با جریان کالا دو جریان دیگر که یکی جریان اطلاعات و دیگری جریان منابع مالی و اعتبارات است نیز حضور دارد. محققان و نویسنده های مختلف نگرش ها و تعاریف متفاوتی را از زنجیره تامین ارائه کرده اند. برخی زنجیره تامین را در روابط میان خریدار و فروشنده محدود کرده اند که چنین نگرشی تنها بر عملیات خرید رده اول در یک سازمان تمرکز دارد.

گروه دیگری به زنجیره تامین دید وسیع تری داده و آن را شامل همه ی سرچشمه های تامین (پایگاه های تامین ) برای سازمان می دانند. با این تعریف، زنجیره تامین شامل تامین کننده های رده اول، دوم، سوم و… خواهد بود. چنین نگرشی به زنجیره تامین،  تنها به تحلیل شبکه تامین خواهد پرداخت.

دید سوم، نگرش زنجیره ارزش پورتر است که در آن زنجیره تامین شامل تمام فعالیت های مورد نیاز برای ارائه یک محصول یا خدمت به مشتری نهایی است. با نگرش یاد شده به زنجیره تامین، توابع ساخت و توزیع به عنوان بخشی از جریان کالا وخدمات به زنجیره اضافه می شود؛ درواقع با این دید، زنجیره تامین شامل سه حوزه تدارک، تولید و توزیع است.

 منبع

 عباسی، نشاط(1394)، تأثیر مدیریت کیفیت زنجیره تأمین با استفاده از سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید