كارت امتيازی متوازن مدلهای ارزيابی متوازن عملكرد

در سال 1992 در مجله هاروارد بیزنس ریویو؛ توسط رابرت كاپلان و ديويد نورتون ارائه گرديد. اين مدل با ابعاد چهارگانه حياتی مالی، فرايندهای داخلی، مشتری، و يادگيری و رشد، در پی کنترل عمليات کوتاه مدت سازمان با چشم انداز و استراتژيهای بلند مدت آن است. لذا سازمان تاکيد خود را بر نسبتهای کليدی عملکرد در محدوده اهداف متمرکز مي سازد. ابعاد اصلی اين مدل عبارتند از:

بعد مالی
بعد فرايندهای داخلی
بعد مشتری
بعد يادگيری و رشد.

ارزيابی متوازن بر سه بعد زمانی

گذشته
حال
آينده

در ارزيابی ها تاكيد می نمايد چرا که ممکن است عملكرد گذشته ای منجر به نتيجه ای در امروز شده يا فردا گردد، همچنين در اين مدل، شاخصها به دو نوع شاخص های محرك عملكردی و پيامد دسته بندی می گردند. اين مدل می کوشد استراتژي های سازمانی را از طريق تعيين عوامل بحرانی موفقيت و شاخص های استراتژيک با عمليات سازمانی مرتبط نموده و ميان آنها پيوند برقرار نمايد .

بیشتر مدیران کارت امتیازی متوازن را به سه علت انتخاب می‌کنند:

تصمیم گیری و تبیین آن
هماهنگی
خود کنترلی یا خود ارزیابی

بررسی سیستم های ارزیابی عملکرد و انتخاب مناسب ترین سیستم

نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که 25 در صد شرکت های موجود در بازار بورس تایوان به طور قابل توجهی ساختار سازمانی خود را با سیستم های ارزیابی عملکرد مرتبط نموده اند. در همین راستا یکی از مسائلی که در مسیر پیاده سازی سیستم های ارزیابی عملکرد،گریبان‌گیر بسیاری از سازمان‌ها شده است مشکل مقایسه تفاوت ساختار سازمانی آن ها است و این موضوع موجب بروز اشکالاتی در اجرای ارزیابی عملکرد شده است. لذا مهم ترین سوالی که پاسخ به آن در این بخش حائز اهمیت می‌نماید این است که کدام یک از سیستم ها و مدل های ذکر شده، جهت ارزیابی عملکرد بانک ملت استان گیلان بهترین می‌باشد؟ با توجه به بررسي هاي صورت گرفته روی مدل هاي مختلف ارزیابی عملکرد و ماهیت ساختار سازمانی بانک ملت استان گیلان، پاسخ این سوال منجر به انتخاب؛ مدل کارت امتیازی متوازن گردید.

دلايل انتخاب کارت امتيازی متوازن

به دلايل ذيل مدل کارت امتيازی متوازن به عنوان مناسب ترین مدل ارزيابي عملكرد انتخاب می‌گردد.دليل اول : کارت امتيازی متوازن يك مفهوم دو بعدي در سيستم هاي مديريت القاء مي كند كه هم می‌تواند سيستمي براي مديريت بر استراتژي سازمان باشد بطوريكه موارد ذيل را منتج شود:

استراتژي را شفاف نمايد و فهم و ديدگاه‌هاي مديران و افراد مختلف سازمان را به يكديگر نزديك نموده بطوري‌كه افراد سازمان همگي تعريف و درك يكساني از استراتژي و اهداف سازمان كسب نمايند
انتقال چشم انداز و استراتژي سازمان به سطوح مختلف مديريت را تسهيل نمايد ؛ از طريق تعيين معيارها و اهدافي كه براي فرآيندهاي كليدي و در راستاي استراتژي تعيين مي‌شود.
برنامه هاي عملياتي و استراتژيك را هم راستا و هدفمند نمايد ؛ از طريق تعريف اهداف كمي براي معيارهاي چهارگانه و برنامه ريزي مديريتي در راستاي اين اهداف جهت بهبود در استراتژي و اجراي آن، بازخوردهاي مناسب ارائه نمايد .از طريق كنترل مداوم كارايي و اثربخشي استراتژي و هم مي‌تواند به عنوان يك سيستم اندازه گيري بكار رود بطوريكه موارد ذيل را منتج شود:
در ارزيابي سازمان به فرآيندها و نتايج مالي به عنوان كليد رشد و بقاء سازماني در قالب وجه مالي توجه ميكند.
با تدوين شاخص هاي مناسب در وجه مشتريان، به پارامترهايي از قبيل رضايت، وفاداري، حفظ و نگهداري و سودآوري مشتريان توجه مي كند و ارزش هاي اقتصادي و غير اقتصادي ارائه شده به مشتريان را اندازه گيري مي نمايد.
با تدوين شاخص هاي مناسب براي فرآيندهاي كليدي سازمان، در سه بعد هزينه، كيفيت و زمان به اندازه گيري آنها مي پردازد.
به مفاهيم قابليت كاركنان، زيرساخت هاي اطلاعاتي، انگيزش، اختيارات، هم جهتي اهداف كاركنان و اهداف سازمان، رضايت و نگهداري كاركنان در وجه رشد و يادگيري توجه نموده و آنها را ارزيابي مي نمايد.

دليل دوم : کارت امتيازی متوازن با تمامی مدل های ارزيابی عملكرد ارتباط برقرار نموده و به نوعی از تجربه های همه آن روش ها در خود استفاده می نمايد و می‌تواند دغدغه های مديريتی سازمان های صنعتی را در انتخاب و استفاده از مناسب ترين روش، كم كند و بين اهداف و فرآيندهای سازمان در راستای اهداف و برنامه های استراتژيك سازمان همگرایی ايجاد نمايد. از شاخص های آينده نگر و گذشته نگر به طور موازی استفاده نمايد. به رشد و يادگيری سازمان به عنوان كليدي ترين عنصر موثر بر عملكرد سازمان توجه نمايد و نسبت به كاهش و يا افزايش منظرها با توجه به شرايط هر سازمان انعطاف پذير باشد.

دليل سوم: استفاده از مدل کارت امتيازی متوازن ساده بوده و برای تك تك افراد سازمان قابل درك می‌باشد و نگهداری و ابقاء آن برای سازمان‌های صنعتی، اقتصادی است. از طرفي بر مشتريان و مشتری مداری متمركز است و به صاحبان فرآيندها برای بهبود عملكردشان قدرت و اختيار می دهد و تسهيل كننده ارتباطات و همچنين تسريع كننده تغييرات فرهنگی در يك سازمان است .

دليل چهارم : تحقيقی است كه در آن سیستم‌های مختلف اندازه گیری عملکرد ؛ سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت، ارزیابی متوازن و… بررسی و شاخص‌های مقایسه این سیستم‌ها نیز مشخص گردید. سپس امتیاز هر سیستم در شاخص‌های مختلف با استفاده از نظرات خبرگان و برای شرایط موجود در سازمان‌های ایرانی تعیین شده است. چون این امتیازات توسط خبرگان بیان می‌شود دارای عدم اطمینان است و از این برای نشان دادن رو برای نشان دادن آن از متغیرهای زبانی فازی استفاده شده است. نهایتاً سیستم‌ها با استفاده از روش تاپسیس فازی ، رتبه بندی و بهترین سیستم اندازه گیری عملکرد انتخاب شده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که بهترین سیستم اندازه گیری عملکرد کارت امتیازی متوازن می‌باشد.

دلیل پنجم : آخرين دليل، پایان نامه ای است که اخیراً دفاع شده است و در آن به مقایسه سیستم های ارزیابی عملکرد پرداخته و ثابت نموده است که این مدل بهترین سیستم ارزیابی عملکرد می‌باشد .

برای مدت های طولانی ارزیابی عملکرد تنها با اتکا بر معیارهای مالی نظیر سود هر سهم نرخ بازده داراییها ارزش افزوده اقتصادی و…..که گذشته نگر و مبتنی بر اطلاعات و اعداد و ارقام حسابداری بودند انجام می پذیرفت. هرگونه بهبود در روش های ارزیابی نیز بدون تغییر در نگرش مالی و تنها از طریق بهبود در معیارها حاصل می شد.شناسایی معیار (ROI)به عنوان یک معیار نسبت به هر دو معیار قبلی به جهت لحاظ کردن نرخ هزینه سرمایه در ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی نمونه ای از این قبیل بهبود ها به شمار می آید. اما این نگرش معیارهای کیفی موثر بر آینده بنگاه اقتصادی نظیر رضایت مشتریان آموزش و یادگیری مستمر کارکنان و….را درنظر نمی گرفت. برای ارزیابی عملکرد به روش سنتی دو مانع اساسی وجود دارد:

اولین مانع فقدان پایه های اساسی و حدود کنترل است. در صورتی که مدیریت صرفاً بر اساس شاخص های مالی باشد. زیرا عملکرد مالی جاری بیش از خروجی های ارقام فعالیت های تجاری گذشت نیست.
مانع دیگر این است که عموم کارمندان دانسته های کمی در مورد مفاهیمی همچون هزینه، سرمایه و ارزش شرکت دارند.

منبع

سادات مظلومی،سیدمحمد(1393)، تاثیر اجرای تکنیک ارزیابی متوازن “BSC”بر سنجش عملکرد بانک،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت بازرگانی،دانشگاه آزاد اسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید