قضاوت وقضاوت اخلاقی چیست؟
در فرهنگ آکسفورد قضاوت این گونه تعریف شده است: توانایی گرفتن تصمیم حساس و معقول و یا ارائه نظری در مورد چیزی که اغلب بر اساس استدلال دقیق صورت می گیرد.فرآیند حل مسائل با یک ساختار فردی و برداشت ذهنی از مسائل آغاز می شود. بر این اساس هر فرد، یک استراتزی برای حل مسائل یا تصمیم گیری به کار می گیرد(قضاوت).لایبی در کتاب خود به نام حسابداری، ردازش اطلاعات توسط افراد، تئوری و کاربرد در خصوص قضاوت و تصمیم گیری عنوان می کند در فرآیند تصمیم گیری، چگونگی شکل گیری تصمیم ها و تشریح فرآیند تصمیم گیری از اهمیت به سزایی برخوردار است .
قضاوت اخلاقی استدلالی درباره فعالیت های ممکن در شرایط کنونی است، و قضاوت در مورد این که کدام عمل اخلاقی ترین است. شخصی که قضاوتی اخلاقی را اخذ می کند، برای تصمیم گیری در مورد این که بهترین تصمیم یا راه حل برای یک مساله پیش رو کدام است، از استدلال استفاده می کند. وی پرسش های نظیر موارد زیر را در نظر می گیرد:بهترین عمل کدام است؟و در شرایط کنونی چرا این عمل بخصوص، بهترین راه حل است؟
درفرآیند تصمیم گیری، قضاوت اخلاقی مولفه ای مهم و ححیاتی است. برای اخذ یک تصمیم خوب یا حل یک مساله به صورت کارآمد، شخص باید دارای مهارت های شناختی1 باشد که وی را به طور سیستماتیک و کامل به تکمیل فرایندتصمیم گیری اخلاقی قادر سازد. این مهارت های شناختی شامل درک این که چه مساله ای اخلاقی است، چه قوانینی در این شرایط قابل به کارگیری است، استفاده از دلیل وبرهان برای آن چه بهترین تصمیم است، انعکاس وضعیت برای اطمینان از این که بهترین تصمیم گرفته شده است، و برنامه ریزی در مورد این که چگونه تصمیم را اعمال کرد، می باشد.
تصمیم گیری اخلاقی و قضاوت اخلاقی
فرآیندتصمیم گیری اخلاقی می تواند بسیار سریع رخ دهدو به حل موضوعی اخلاقی منجر شود. این مفهوم منحصرا در ارتباط با موضوعاتی مصداق می یابد که برای آن ها رهنمودها یا استاندارهای صریح و روشن موجود باشد و تعارضی بین اصول وجود نداشته باشد. به عبارت دیگر، برخی موضوعات اخلاقی(مشخصا موضوعاتی که زمینه ساز تعارض اصول اخلاقی اند) که به آسانی قابل حل نیستند، می توانند منجر به آشفتگی خاطر شوند و ممکن است نیازمند تبادل نظرهای زمان بر باشند. به منظور درک فرآیند تصمیم گیری اخلاقی افراد ، بررس اول قضاوت آن ها در ارتباط با موضوعات اخلاقی متفاوت ، حیاتی است.
فرآیندتصمیم گیری اخلاقی زمانی آغاز می شود که شخص با وضعیت بغرنج اخلاقی مواج می گردد. در پی آن شخص قضاوت می کند و نیات رفتاری خود را شکل می دهد(که نیات رفتاری بر این فرض استوار است که پیش بینی کننده رفتار واقعی باشد). این فرآیند متاثر از فاکتورهای فردی، موقعیتی و احتمالی است.
منبع
جوکار ، جواد (1394) ،رابطه رشد قاوت اخلاقی باخلاقیت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه اول ارسنجان ،پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی ،دانشگاه آزاداسلامی واحد ارسنجان
دیدگاهی بنویسید