فناوری اطلاعات وآموزش الکترونیکی
تغییرات سریع اقتصادی، اجتماعی و فناورانه، ماهیت زندگی و مشاغل افراد را تحت تأثیر قرار داده است. هر فردی برای رویارویی با این تغییرات باید به طور مداوم در حال یادگیری و بازآموزی باشد. این ویژگیها در عصر حاضر موجب شده است تا به طور مداوم بر تعداد داوطلبان ورود به آموزش عالی افزوده شود که در اغلب کشورها تعداد داوطلبان ورود به دانشگاهها بیش از ظرفیت آنهاست .
با توجه به این که از یک طرف تعداد متقاضیان ورود به تحصیلات تکمیلی زیاد شده است و دورههای حضوری موجود پاسخگوی این نیازهای فزاینده نیستند، از طرف دیگر بخش عمدهای از متقاضیان تحصیلات تکمیلی را کارشناسان شاغل و دارای مسئولیتهای اجتماعی و خانوادگی تشکیل میدهند که شرکت در دورههای حضوری به صورت تمام وقت برای آنان امکانپذیر نیست و روشهای سنتی آموزش دیگر پاسخگوی حجم عظیم تقاضا برای آموزش نمیباشد.
آموزش عالی به عنوان مهمترین نهاد آموزشی، یادگیری الکترونیکی و دانشگاه مجازی را بعنوان جایگزین یا مکملی برای یادگیری سنتی پیشنهاد کرده است. دورههای یادگیری الکترونیکی، بخش مهمی از آموزش عالی را تشکیل میدهند،بسیاری از دانشگاهها، مؤسسات و سازمانهای آموزشی، به سرعت در حال توسعه و پیادهسازی این شیوهی آموزشی هستند.
فناوری اطلاعات و ارتباطات
فناوری اطلاعات و ارتباطات واژهای است که در سال 1970 پدید آمد و برگیرنده دو موضوع محاسبات ریاضی و ارتباطات منطقی اعداد بود. مفاهیم مختلفی با برخوردهای متفاوتی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات عنوان شده است. فناوری اطلاعات و ارتباطات عبارتست از، فناوری که سیستمهای پردازش اطلاعات بازرگانی و اداری و غیره را در بردارد. کامپیوترها و شبکه های ارتباطی و معلومات خاص فناوری اطلاعات و ارتباطات اجزای فناوری اطلاعات میباشند . فناوری اطلاعات و ارتباطات زیربنای حرکت جوامع و نسل آینده در اغلب زمینههاست و به عنوان بستر و ابزاری مهم برای رشد و توسعه به شمار میرود. عمق تأثیرات این فناوری به گونهای است که نادیده گرفتن آن منجر به از دست دادن جایگاه جهانی در عرصههای جدید خواهد شد. این فناوریها واسطهای هستند که امکان بیان طیف گستردهای از اطلاعات، اندیشهها، مفاهیم و پیامها را فراهم میکند و تبحر در فناوری اطلاعات و ارتباطات به معنی توانایی به کارگیری مؤثر آن میباشد.
تبحر در آن شخص را قادر میسازد که انواع مختلف کارها را انجام دهد و برای انجام هر کار راههای مختلفی را بیابد. کلارک، وسایل و امکانات ارتباط رسانهای و فناوری را در مباحث آموزشی حتمی و اجتناب ناپذیر میداند. اما باید توجه کرد که میزان استفاده از فناوریها و تجهیزات به نگرش کاربران نسبت به این ابزار بستگی دارد و هرچه نگرش آنها مثبت باشد، استفاده از این آموزشها بهبود خواهد یافت . با توجه به اینکه فناوریهای ارتباطات در تعلیم و تربیت مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاند تا تعامل میان تمامی شرکت کنندگان در فعالیتهای آموزشی را توسعه دهند، بنابراین تعامل جزئی ضروری در فرآیند آموزشی محسوب میشود. از نظر واگنر ، تعامل وقایع دوسویهای است که حداقل به دو شی و به دو عمل نیاز دارد. تعامل زمانی اتفاق میافتد که این اشیاء و وقایع بصورت متقابل یکدیگر را تحت تاثیر قرار دهند. تعامل امکان انجام دادن کارها و وظایف گوناگون در فعالیتهای آموزشی را فراهم میکند.
تعامل در آموزش از راه دور
مور، سه نوع تعامل را در آموزش از راه دور توصیف کرده است که این سه شکل شامل: تعامل میان دانشجو و اساتید، تعامل میان دانشجویان با همدیگر و تعامل میان دانشجویان با محتوا میباشد. اما تعامل در یادگیری میتواند از اینها نیز فراتر باشد که به شش دسته تقسیمبندی میشوند: تعامل استاد با دانشجو، تعامل دانشجو با محتوا، تعامل دانشجو با دانشجو، تعامل استاد با محتوا، تعامل استاد با استاد و تعامل محتوا با محتوا . برای نشان دادن راههای گوناگون پشتیبانی شبکه از تعامل آموزشی شش رابطه تعاملی ممکن در بین سه عنصر اصلی محیط آموزش رسمی دانشجویان، اساتید و محتوا ارائه میشود:
تعامل استاد – دانشجو
در یادگیری الکترونیکی تعامل دانشجو با استاد، به روش و شکلهای گوناگون از جمله: ارتباطات غیرهمزمان و همزمان متنی، یا با استفاده از محتوای شنیداری و دیداری امکانپذیر میشود. تعامل بین دانشجویان و اساتید در حیطههای آموزشی، شناختی و اجتماعی محیط یادگیری الکترونیکی در نظر گرفته میشود.
تعامل دانشجو – دانشجو
برخی از دانشجویان فعالانه قالبهای آموزش از راه دور، مانند یادگیری الکترونیکی را انتخاب میکنند و این به آنها اجازه میدهد تا ضمن مطالعهای مستقل به ارتباط فشرده و محدودیتهای زمانی که در قالبهای تنظیم شده زمانی و تعاملی آموزش وجود دارد، وابسته نباشند.
تعامل دانشجو – محتوا
بخش اعظم وقت دانشجو در تمامی قالبهای آموزش صرف تعامل با محتوای آموزشی میگردد. در آموزش سنتی کلاس درس به معنای مطالعه متون و منابع کتابخانهای است. در محیط یادگیری الکترونیکی، محتوا میتواند به صورت متن بر روی کاغذ یا صفحه نمایش ارائه و خوانده شود، اما محتوا غالباً با گسترهای غنی از آموزشهایی به کمک رایانه، شبیه سازیها، جهانهای خرد، ابزار تولید نمایش و بازنمایی تکمیل میشود.
تعامل استاد – محتوا
تعامل استاد با محتوی در یادگیری الکترونیکی، بر تولید و تعیین فعالیتهای یادگیری به وسیله اساتید تمرکز دارد و به آنان این امکان را میدهد که بطور مداوم بر فعالیتها و منابع محتوایی که برای یادگیری دانشجویان تولید شده است، نظارت داشته باشند و آنها را روزآمد کنند.
تعامل استاد – استاد
تعامل استاد با استاد فرصتهایی را برای حمایت کردن و پیشرفت حرفهای اساتید از طریق ارتباط با همکاران فراهم میآورد، همچنین این تعاملها اساتید را تشویق میکند تا از پیشرفت و اکتشاف دانش در موضوع موردنظرشان درباره جامعه علمی اساتید منفعتهایی به دست آورند.
تعامل محتوا – محتوا
تعامل محتوا با محتوا نوع جدید و در حال توسعه از تعامل آموزشی است که در آن محتوا طوری برنامهریزی شده است تا با دیگر منابع اطلاعاتی رایانهای تعامل برقرار کند و با کسب قابلیتهای جدید بطور مداوم روزآمد شود. یادگیری الکترونیکی روشهای تدریس و یادگیری سنتی را متحول کرده و در تکمیل و توسعۀ آن نقش بسزایی داشته است. چناچه بپذیریم که «تعامل» نقش اساسی و مهمی در فرایند تدریس و یادگیری دارد، یادگیری الکترونیکی به بهرهگیری از فناوریهای نوظهور، تعاملات گستردهای را جهت دسترسی به اطلاعات وسیع و نیز برقراری انواع ارتباط فراهم میسازد. امکانی که در فرایند یادگیری سنتی به صورت بسیار محدود و ناچیزی وجود داشته است.
مراکز آموزش عالی آغاز مسیر استفاده از اشکال مختلف فناوری اطلاعات برای بهبود آموزش، پژوهش و خدمات اجتماعی ر ا طی میکنند و این ابزار به عنوان یک منبع قوی وارد آموزش عالی شده است. اینترنت شیوههای آموزش و یادگیری را در سراسر جهان تغییر داده و توانسته خدماتی را به طور شبانهروزی و در هفت روز هفته با سرعت نور ارائه دهد. فناوری اطلاعات با استفاده از شبکه اینترنت میتواند از دانشجویان فراگیرانی فعال و متفکرانی نقاد به جای حاملان اطلاعات بسازد .اینترنت و شبکه گستره جهانی فرصتهایی را برای گسترش سامانه یادگیری الکترونیکی فراهم آورده است. توسعه سامانههای یادگیری الکترونیکی آغاز یک انقلاب برای ارائه محتوای آموزشی، فعالیتهای یادگیری و ارتباطات اجتماعی است .
منبع
سیفی،آتنا(1393)، بررسی میزان برخورداری دانشجویان مراکز آموزش مجازی ایران از مهارتهای یادگیری الکترونیکی، پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی وبرنامه ریزی درسی،دانشگاه ادبیات وعلوم انسانی بوعلی سینا
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید