فراشناخت  ویادگیری اجتماعی چیست ؟

از روزگار «کورت لوین»روان‏شناسان اجتماعی بر این باور بوده‏اند که شیوه بهتر برای شناخت رفتار اجتماعی، آن است که رفتار اجتماعی را کارکرد و پیامد «دریافت­های‏ ذهنی” مردم از پدیده‏های جهان پیرامون­شان بدانیم، نه پیامد «بررسیهای عینی” آنها از آن پدیده‏ها. برای نمونه، چنانچه دریافت یک پاداش عینی مانند پول یا ستایش را باج یا خودشیرینی بدانیم، واکنش دیگری در برابر آن خواهیم داشت تا چنانچه آن را باج یا خودشیرینی ندانیم. از این‏رو، واکنش ما گذشته از خود محرک، بستگی به برداشت و دریافت ما از آن محرک هم دارد.اسکرا و مشمن از جمله عوامل زمینه ساز در ایجاد و پایه گذاری مهارت فراشناختی را در یادگیری فرهنگی می داند. آنها معتقدند که سه عامل : یادگیری­های فرهنگی، ساخت فردی و تعامل همگنان در ایجاد و پایه گذاری فراشناخت فرد دخالت دارند. دیدگاه فراشناختی فرد از درونی شدن فرهنگ از طریق یادگیری اجتماعی، ساخته می­شوند. مفاهیم مشترک اجتماعی از طریق تجربه غیر رسمی و آموزش رسمی به فرا گیران انتقال داده می­شود. بارزترین نوع یادگیری فرهنگی آموزش مستقیم طرز استفاده از مهارت­های فراشناختی و هماهنگ سازی این مهارت­ها در فراگیران است. یادگیری اجتماعی بصورت رسمی و غیررسمی همواره در حال انجام و پیگیری­ست و یکی از مقولات آن انتقال فرهنگی می­باشد .اینکه این فرایند در راستای صرف انتقال و یا در سمت و سوی بازسازی و توسعه فرهنگ قدم بردارد و یا خیر، تحت تاثیر رویکردهای آموزش متاثر از سیاست­های حاکم بر آموزش می­باشد. بنابراین نقش پیاده سازی دانش و تجربه فراشناخت در  شناخت صحیح از فرایند یادگیری اجتماعی برای فرد مهم می­باشد .به عبارت دیگر آگاهی و کسب تجربه فرد نسبت به نحوه مواجهه با تکلیف اجتماعی ارائه شده از منبع رسمی و غیررسمی و راهبردهای حل مسئله نسبت به این فرایند در جهت ارزیابی و رشد قضاوت صحیح در فرد در راستای تشخیص صحت و سقم و حتی حرکت در مسیر اصلاح و تغییر اجتماعی می­تواند نقش موثری و اساسی را ایفا نماید . دیدگاه ساخت­گرایی اجتماعی از یادگیری و آموزش، بر ایجاد محیط­های یادگیری کلاسی با جهت­گیری فراشناختی تأکید دارد. در یک محیط یادگیری فراشناختی، هدف پیشرفت یا افزایش دانش جمعی و از این طریق حمایت از رشد دانش فردی است. طبق این دیدگاه تئوری­های یادگیری فردی که در بیشتر مدارس غالب است کارایی چندانی ندارد و افراد زمانی بهتر یاد می­گیرند که در فرایند ساختن دانش نقش داشته باشند.در رویکرد محیط­های یادگیری هدف این است که فرهنگ یاد گرفتن را پرورش دهند. هم افراد و هم اجتماع بعنوان یک کل، یادگیری آموزی را بدانند.طبق این دیدگاه مباحثه، زبان و تعامل اجتماعی در بسط و افزایش و بهبود مهارت­های فراشناختی یادگیرندگان از اهمیت ویژه­ای برخوردار است . ماهیت یا ساختار محیط­های یادگیری فراشناختی اغلب بوسیله بحث­هایی که در آنها انجام می­شود شناخته می­شود و بعنوان یک عامل کلیدی در ارتباط با توسعه فراشناخت دانش آموزان پدیدار می­شود. محققان بر اهمیت مباحثه در محیط های یادگیری تأکید نموده اند. اما بررسی­ها نشان داده­اند که معلمان و دانش آموزان از چنین شیوه­ای استفاده نمی­کنند . بحث کردن در کلاس درس بایستی بر تبادل آزادانه و فعالانه ایده­ها و اندیشه­ها در باره یادگیری بین معلم و دانش آموزان و بین دانش آموزان با یکدیگر باشد، این نحوه تبادل اندیشه­ها می­تواند باعث بهبود و توسعه مهارت­های فراشناختی دانش آموزان باشد.روش بحث و گفتگو در کلاس درس نسبت به کلاس­های سخنرانی در کمک به دانش آموزان در کسب مفاهیم پایه و اساسی مؤثرتر است و باعث می­شود که دانش آموزان بصورت فعال تری در یادگیری مشارکت داشته باشند و همچنین وقت بیشتری را روی مسائل بگذارند. دانش آموزان در اینگونه کلاس­ها حافظه بهتری در موارد یادگیری داشته اند . استفاده از مهارت­های تبادل اطلاعات و اندیشه­ها درباره یادگیری و فرایندهای یادگیری در بین دانش­آموزان لازم است. از سوی دیگر معلمان نیز لازم است که از چنین مهارتی آگاهی داشته باشند و از آن استفاده کنند.محققان معتقدند که استفاده از چنین مهارتی می­تواند به افزایش مهارت­های فراشناختی دانش آموزان منجر شود.  بحث با سایر دانش آموزان در کلاس نقش مرکزی در افزایش فهم آنان از مفاهیم و ایده ها بازی می کنند. همچنین گزارش داده­اند که بحث کردن با همسالان فرصت­هایی را برای فکر کردن درباره مسائل با جزئیات بیشتر، کشف دیدگاه­های جایگزین و رویکرد­های حل مسئله و کمک به ایجاد چهارچوب فهم یا دانش شخصی  فراهم می­کند.

منابع

مفاخری ،عبدالله (1393) ،اثربخشی آموزش فراشناخت وذهن آگاهی بر نگرش های زیست محیطی ،رفتار شهروندی سازمانی و بهزیستی اجتماعی ، پایان نامه  دکترای تخصصی روانشناسی عمومی ، دانشگاه پیام نور

ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید