عوامل وشاخص اصلی آزمون آیزنک

این آزمون دارای 5عامل یا شاخص اصلی است که عبارتند از:

1. عصبیت یا شاخص بی ثباتی هیجانی(N)
2. برون گرایی(E)
3. باز بودن(O)
4. توافق(A)
5. وجدانی بودن(C)

عصبیت یا شاخص بی ثباتی هیجانی

از جمله ابعاد گسترده شخصیت،مقایسه سازگاری،ثبات عاطفی فرد، ناسازگاری و عصبیت یا روانژندی است. داشتن احساسات منفی هم چون ترس، برانگیختگی، خشم، احساس گناه و احساس کلافگی دائمی وفراگیر،مبنای مقیاس عصبیت(N)راتشکیل می دهد.در هر صورتN در برگیرنده عناصری بیش از آسیب پذیری به ناخوش احوالی روانشناختی  است.ازآن جا که هیجان مخرب در سازگاری فرد و محیط تاثیر دارند، در زن ومردی که دارای نمره های بالا در N باشنداحتمال بیشتری وجود دارد که دارای باورهای غیر منطقی با شند، قدرت کمتری در کنترل تکانه ها  داشته با شد ودرجه های انطباق ضعیف تری با دیگران و شرایط فشار روانی را نشان دهند. افراد دارای نمره بالا در این شاخص ممکن است در خطر ابتلا به برخی از اختلالات روان پزشکی باشند.افرادی که نمره پایینی در شاخص عصبیت یا روان نژندی دارند از نظر عاطفی افراد با ثباتی به شمار می روند،این افراد معمولاً آرام، دارای خلقی یکنواخت و راحت بوده وبه آسانی می توانند بدون برآشفتگی ومشکل رفتاری با موقعیت های بغرنج وفشار روانی روبه رو شوند.

برون گرایی(E)

برون گراها افرادی اجتماعی هستند،اما اجتماعی بودن فقط یکی از ویژگی های این افراد است علاوه برآن دوستدار دیگران هستند،تمایل به شر کت در اجتماعات و میهمانی ها دارند ودر عمل قاطع، فعال و حراف یا اهل گفتگو هستند.این افراد هیجان و تحرک را دوست دارند و برآنند که به موقعیت درآینده امیدوار باشند. مقیاس های شاخصEنشان دهنده علاقه افراد به توسعه صنعت و کار خود است. در برابر برون گرایان که به روشنی قابل توصیف هستند، درون گرایان را به آسانی نمی توان تعریف کرد. در برخی از جنبه ها درونگرایی را می توان به نبود ویژگی های برون گرایی توصیف کرد. درون گرایان افرادی محافظه کارند،اما نه اینکه دوست داشتنی نباشند مستقلند، نه اینکه در جمع شاخص باشند، تکرو هستند، اما تنبل و کند نیستند. این افراد معمولاً خجالتی و در جایی که ترجیح بدهند، تنها هستند. اما این نکته بدان معنی نیست که آنها دارای اضطراب اجتماعی هستند. از ویژگی بر جسته این افراد، کنجکاوی است و آنها علاقه زیادی به پژوهش دارند.

باز بودن(O)

به عنوان یکی از ابعاد شخصیت، باز بودن به تجربه ها بسیار کمتر از عصبیت و برون گرایی در نزد اهل فن، شناخته شده است. عناصر تشکیل دهنده باز بودن: تصورات فعال،حساسیت به زیبایی ،توجه به تجربه های عاطفی درونی  و داوری مستقل ، افراد باز، انسان هایی هستند که در باروری تجربه های درونی و دنیای پیرامون کنجکاو بوده و زندگی آنها سرشار از تجربه است. این افراد طالب لذت بردن از نظریه های جدید و ارزش های غیر متعارف هستند و در مقایسه با افراد بسته احساسات مثبت و منفی فراوانی دارند. افراد باز افرادی غیر متعارف، مایل به زیر سوال بردن منبع قدرت و علاقه مند به آزادی در اخلاقیات، امور اجتماعی و دیدگاه های سیاسی هستند. افرادی که در این شاخص نمره پایینی به دست  می آورند، افراد متعارف و در ظاهر محافظه کار به نظر می رسند. آنها موضوع های رایج را بهتر از موضوع های نادر می پسندند و پاسخ های هیجانی آنها نسبتاً آرام و نهفته است.

توافق (A)

همانندبرون گرایی، شاخص توافق بر گرایش های ارتباط بین فردی تاکید دارد. فرد موافق اساساً نوع دوست است، با دیگران احساس همدردی می کند و مشتاق به کمک به آنان است و اعتقاد دارد که دیگران نیز با او همین رابطه را دارند.درمقایسه ،شخص ناموافق یا مخالف، خود محور، به قصد ونیت دیگران مظنون است وبیشتر اهل رقابت است تا همکاری.

نمره پایین در توافق معمولاً با ویژگی های اختلال شخصیت خود شیفته،ضد اجتماعی وپارانویید همراه است،در حالی که نمره بالا در توافق معمولاًبا اختلال شخصیت وابسته همراهی دارد .

وجدانی بودن(C)

فرد وجدانی دارای هدف وخواسته های قوی واز پیش تعیین شده است.افراد دارای نمره های بالا در وجدانی بودن،افرادی دقیق و وسواسی،وقت شناس وقابل اعتماد هستند.افراد دارای نمره پا یین را نباید افرادی فاقد پایبندی به اصول اخلاقی دانست،بلکه این افراد معمولاً دقت کافی را برای انجام کارها از خود نشان نمی دهند.همچنین،در جهت رسیدن به اهداف خود نیز چندان مصر وپی گیر نیستند.

دیگمن وتیک موتو چوک،این شاخص را تمایل به موفقیت نامیده اند.در جنبه های مثبت این شاخص،افراد دارای نمره های بالا در زمینه های حر فه ای ودانشگاهی،افراد موافقی هستند ودر جنبه های منفی،نمره های بالا همراه با ویژگی ایرادگیری های کسل کننده، وسواس اجباری به پاکیزگی ویا فشار فوق العاده به خود در امور کاری وحر فه ای دیده می شود.

منبع

زرین مو،مریم(1392)، ویژگی های روان سنجی پرسشنامه سرشت و منش در گروهی از همرا هان مراجعه کننده به درمانگاه‌ها،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی ارسنجان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید