عوامل موثر بر شکل گیری هویت

مجموع این نظریه پردازان با دیدگاههای مختلفی که دارند در عواملی دارای اشترا ک اند و در فرآیند هویتیابی نوجوان، علاوه بر فرهنگ عمومی جامعه، نهادهای خانواده و مدرسه را به عنوان تعیین کننده ترین نهادهای تشکیل هویت به حساب می آورند. برخی دیگر از اشتراکات آنها را که ازعوامل مؤثردرهویتیابی فرد است، می توان به شرح زیر خلاصه نمود:

عوامل شناختی: رشدشناختی تأثیر مهمی بر شکل گیری هویت دارد. وقتی که فرد در دوره ی نوجوانی به مرحله ی تفکر عملیات صوری می رسد امکان بسیار بهتری به دست می آورد که هویت آتی خود را ترسیم کند و به مسائل آن بیاندیشد.

 عوامل مربوط به والدین: نوع ارتباط نوجوان با والدین در چگونگی شکل گیری هویت آنان مؤثر است. نوجوانان در حال پراکندگی هویت غالباً کسانی هستند که از جانب والدین خود به فراموشی سپرده و یا طرد شد ه اند. در تحقیقی که توسط آدامز و جونز در سال 1983 انجام شد معلوم گردید که جوانانی که در مراحل بالای هویتی قرار داشتند، والدینشان استقلال را تشویق و کنترل کمی بر آنان اعمال می کردند، والدین جوانانی با هویت سردرگم شیوه های فرزندپروری غیرثابتی را اعمال می کردند و جوانانی با هویت دنباله رو، والدینشان کنترل زیادی بر آ نها اعمال می کردند و استقلال را کمتر تشویق می نمودند.

عوامل اقتصادی: تحقیقاتی که توسط بایرن 26 در سال 1994 انجام شد، نشان داد که شرایط بد اقتصادی در ارتباط غیرمستقیم با کاهش فاکتورهای روانشناختی مثبت و کاهش سطوح رشد هویت بوده است. تنگنای اقتصادی در ارتباط منفی با رشد هویت و رشد هویت در ارتباط مثبت با سازگاری مثبت روا نشناختی است. این نکته معین می کندکه ارتباط غیرمستقیمی بین فقروسلامت روانی وجود دارد که به واسطه ی رشدهویت است.

عوامل مربوط به مدرسه: موفقیت های تحصیلی در طول سالهای مدرسه و ورود نوجوان در دانشگاه معمولاً عامل مؤثری در شکل گیری هویت است. زیرا راههای زندگی آینده ی او را هموارتر می سازد و از نظر حرفه ای نیز اطمینان بیشتری برای او ایجاد می کند. نیز اطمینان بیشتری برای او ایجاد می کند.

نقش مذهب: عقاید مذهبی جوانان، معمولاً در سنین 12 تا 18 سالگی، شکل مجرد و مجزایی به خود می گیرد. مثلاً خداوند بیشتربه عنوان قدرت انتزاعی تصورمی شود تا همچون موجودی انسان گونه وپدرمانند. نظرات مذهبی نیز سهلگیرانه تر میشود. اریکسون مذهب را به عنوان نهاد ارزشمندی می داند که در طول تاریخ نقش مهمی را در نیازهای روانشناختی و خصوصا در ارضای  اعتماد بشر ایفا کرده است. از نظر وی استحکام، اعتماد در دوران کودکی پایه ی ظرفیت ، ایمان در بزرگسالی را فراهم می آورد و عضویت در گروههای اجتماعی، مذهبی و تعلق به اعتقادات، مسالک وایمان مذهبی، مانند سپری درمقابل ازخود بیگانگی عمل می کند.

عوامل اجتماعی فرهنگی: شاید بتوان گفت تأثیر زمینه های اجتماعی فرهنگی و چگونگی شکل گیری هویت نوجوانان از سایر عوامل بیشتراست. عوامل اجتماعی و فرهنگی به عنوان معیارهایی برای هنجارها و ارزشها، اساسی ترین نقش را در هویتیابی غیرشخصی فرد ایفا می کنند.

عامل تفاو تهای جنسیتی: انتظارات بزر گسالان از نقش اجتماعی برای دختران و پسران متفاوت است. این مسئله بر ماهیت و رشدهویت آ نها در هنگام نوجوانی تأثیر می گذارد. برای پسران مستقل شدن در زندگیِ خانوادگی و انتخاب یک شغل در دستیابی به هویت ضروری است و در دختران سه الگوی سنی و نقش قالبی (منتظر ازدواج میماند)، کسب نقش و موفقیت در آن و دوبعدی ؛ نسبت به خانواده و کار متعهد است. رایج ترین انتظارات اند.

عامل سن: عامل ديگري که در شکل گیری هویت تأثیر می گذارد سن نوجوان است. هرچه به طرف سا لهای آخر دبیرستان و سپس دانشگاه نزدیک می شویم تعداد افرادی که به کسب هویت میرسند افزایش می یابد.

هریک از این عوامل منجر به دستیابی نوعی از هویت : هویت فردی، هویت اجتماعی، هویت فرهنگی، هویت ملی یا قومی وهویت دینی یا مذهبی میشوند که هرکدام کارکرد و خاصیت ویژه ای رادرزندگی فردایفا می نمایند.

منبع

آرمنده،امیر(1394)، اثربخشی درمان شناختی –هیجانی معنوی  SCET))بر روی بحران هویت زندانیان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید