عوامل مؤثر بر تابآوری
عوامل موًثر بر تابآوری در حالت کلی شامل عوامل درونی و عوامل بیرونی است. فاکتورهای درونی، فاکتورهایی هستند که از مکانیسمهای درونی فرد سرچشمه میگیرد و در واقع شامل مشخصات درونی افراد مانند هوش، ویژگیهای شخصیتی، عزت نفس، خود کارآمدی و مهارت های حل مسئله ميباشد. فاکتورهای بیرونی آن دسته از عواملی است که از مکانیسم های بیرونی فرد سرچشمه میگیرد . خانواده، دوستان، مدرسه، دولت از اين نوع عوامل محسوب ميشوند.
در مجموع میتوان تابآوری را به صورت سه عامل مورد بررسی قرار داد:
- آمادگیهای فردی (عوامل فردی) که شامل منابعی است که در خود فرد وجود دارد مانند: هوش، مهارتهای کنارآمدن، سرسختی، مهارتهای ارتباطی و ديد مثبت نسبت به خود، اعتماد و حس معناداري زندگي که میتواند در شکلگیری تابآوری نقش داشته باشد.
- انسجام خانوادگی (عوامل خانوادگی) اشاره به وجود منابع خانوادگی قوی مانند جو خانوادگي مثبت، روابط نزديك در خانواده، تحصيلات والدين و محيط سازمان يافته، برای افراد دارد، به طوری که فرد از درون خانواده به خوبی مورد حمایت قرار گیرد و در مواقع بروز مشکل، این فاکتور حمایتی بتواند به او کمک کند تا بهتر با مشکل مواجه شود.
- حمایت اجتماعی (عوامل اجتماعی) آن دسته عواملی است که از طرف اجتماع در اختیار فرد قرار میگیرد. منابع حمایت اجتماعی میتواندشامل نقش دولتها، نقش آموزش و پرورش در ايجاد مهارتهاي رهبري و كار گروهي و حتی روابط فرد با بزرگسالان در مدرسه و غيره باشد.
عواملی که باعث میشود فرد تابآور شود همان فاکتورهای حمایتی هستند. مفهوم تابآوری با عوامل حمایتی رابطهای بسیار نزدیک دارد. فاکتورهای حمایتی، عوامل برگرفته از فرد و یا محیط در جهت مقاومکردن فرد در برابر شرایط تهدیدآمیز میباشد. در مقابل فاکتورهای حمایتی، فاکتورهای خطر قرار دارند. فاکتورهای خطر وقایع پر استرس و محرکهای تنشزا در زندگی میباشند. فاکتورهای خطر میتواند فرد را از رسیدن به حالت تعادل باز دارد.
راتر ، تابآوری را یک فرآیند پویا میداند که شامل تعامل بین عوامل خطرزا و عوامل حمایتی (محافظتی) درونی و بیرونی، برای بهبود آثار رویدادهای ناگوار زندگی میباشد. در این راستا گارمزی ، نیز به سه عامل حمایتی مذکور اشاره دارد. در مجموع براساس ادبیات پژوهش تابآوری آشکار است که اغلب فعالیتهای تحقیقی برفرآیندهای حمايتي تأکید کردهاند،فرآیندهایی که در سه سطح فردی،خانوادگی واجتماعی قراردارند.
سه پیامد عمده فاکتورهای حمایتی شامل کاهش تأثیر رویدادهای منفی، مقاومت در برابر مشکل و ترویج گذرگاههای موفق و مثبت میباشد. هم چنین پیامدهای تابآوری شامل رفتارهای اجتماعی مطلوب، پیشرفت تحصیلی، رضایت از زندگی، شادکامی و عدم رفتارهای نامطلوب مانند بیماری های روانی و عدم ثبات عاطفی و هیجانی را میتوان نام برد.
منبع
شیبانی،ندا(1393)، پيشبيني بهزيستي روانشناختي بر اساس تابآوري و اميد به زندگي دربیماران دیابتی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی ارسنجان
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید