عدم اطمینان محیطی

در دنیای کنونی نمی توان نقش اطلاعات را نادیده گرفت و شاید بتوان گفت امروزه مهمترین کالایی که نقش اساسی را در تخصیص منابع اقتصادی را ایفا می نماید، اطلاعات مالی است. این اطلاعات با توجه به نیازهای استفاده کنندگان، راهنمای مفیدی برای تصمیم گیری های اقتصادی است. در مورد هر تصمیم اقتصادی که در یک واحد تجاری ؛ بنگاه اقتصادی ، گرفته می شود، اگر چنانچه شرایط محیطی حاکم بر آن بنگاه را نادیده بگیریم، در این صورت ما باید انتظار رخ دادن خطا در آن تصمیم را داشته باشیم. تصمیمات صحیح اقتصادی موجب بهینه نمودن تخصیص منابع می گردند، یعنی یک تصمیم صحیح اقتصادی با حفظ اثربخشی، موجب می گردد در حداقل زمان حداکثر بازده را از یک منبع به دست آوریم. بنابراین، نادیده گرفتن عامل مهمی تحت عنوان محیط، می تواند منجر به هدر رفتن منابع گردد .

یکی از ویژگی های بارز هر محیط اقتصادی، عدم اطمینان محیطی می باشد و تصمیمات درست و عقلایی بر مبنای اطلاعاتی گرفته می شود که ریسک و شرایط اطمینان را تشریح کند و یا حداقل به شناخت آن کمک نماید و در واقع آن چه که در محیط واقعی امروزی ما وجود دارد این است که ما شاید فقط در خلاء، یک محیط با اطمینان کامل داشته باشیم و محیط پیرامون ما یک محیط همراه با عدم اطمینان است. بنابراین، لازم است که ما واژه عدم اطمینان و تاثیر آن را بر اطلاعاتی که بر اساس آن ها تصمیم گیری می کنیم را بیشتر بشناسیم .

از آنجا که سیستم حسابداری یک سیستم اطلاعاتی باز است یعنی هم از محیط تأثیر می پذیرد و هم بر محیط تأثیر می گذارد بنابراین، نوسانات محیطی ممکن است داده ها و اطلاعاتی که از واحدهای تجاری منتشر می شود، را تحت تأثیر قرار دهد. مدیران برای اینکه اثر این نوسانات را خنثی نمایند و گزارشات را در راستای اهداف خود به بیرون منتشر نمایند، از اختیار خود استفاده می نمایند و در تعاملی که بین فرایندگزارشگری مالی و محیط خارج از سازمان وجود دارد، مدیران ممکن است برای دستیابی به اهداف خاص سازمانی یا منافع شخصی روش های حسابداری خاصی را برای گزارشگری مالی انتخاب نمایند و از این طریق بعضی از اقلام صورت های مالی را در راستای اهداف خود گزارش نمایند. چنگ وکسنر،  بیان داشتند چون مدیران انعطاف پذیری و اختیار برای پاسخگویی به محیط سازمانی شان را دارند بنابراین، وقتی با عدم اطمینان محیطی مواجه می شوند آن ها می توانند استراتژی های مختلفی را به کارگیرند. بنابراین انتخاب استراتژی توسط مدیران زمینه ای را که سازمان در آن فعالیت می کند را در بر می گیرد.

اگرچه سازمان با توجه به ماهیت محیطی خود محدود می گردد ولی مدیران فرصت هایی را برای پاسخ به اندازه عدم اطمینان محیطی اطراف خود ایجاد می نمایند. واکنش های مدیریت به نوسانات محیطی در راستای جلب نظر سرمایه گذاران می باشد. سرمایه گذاران برای تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری های خود، توجه خاصی به عملکرد مدیریت دارند و صورت سود و زیان از طریق گزارش سود دوره، مبنای مناسبی را برای ارزیابی عملکرد مدیریت فراهم می نماید. ساختار سود حسابداری منتج شده از صورت سود و زیان از دو قسمت تشکیل شده است؛ قسمت نقدی و قسمت تعهدی سود. قسمت نقدی سود، آن قسمت از درآمدها و هزینه هاست که همزمان با دریافت یا پرداخت وجه نقد در سودها شناسایی می شوند و قسمت تعهدی سود، درآمدها یا هزینه هایی هستند که قبل از دریافت یا پرداخت وجه نقد در سودها شناسایی می شوند.

اقلام تعهدی قابل تفکیک به دو جزء اختیاری و غیراختیاری می باشد. اقلام تعهدی غیراختیاری بوسیله  مقررات، سازمان ها و دیگر عوامل خارجی محدود هستند و اقلام تعهدی اختیاری، قابل اعمال نظر توسط مدیریت هستند . عدم اطمینان نقطه مقابل اطمینان است. وقتی که گفته می شود ؛ اطمینان داریم  به این معناست که شرایط برای یک حادثه معین کاملاً قابل پیش بینی است. اما وقتی که یک تصمیم گیرنده دانش و اطلاعات کامل و یا فهم دقیقی از تصمیم پیشنهادی و یا نتایج احتمالی آن ندارد، گفته می شود در شرایط ؛ عدم اطمینان  به سر می برد .دو نوع اصلی عدم اطمینان وجود دارد:

• عدم اطمینانی که حاصل شانس است مثل پرتاب سکه
• عدم اطمینانی که ناشی از شرایط یک مشکل و قضاوت در مورد آنست. وقتی که از عدم اطمینان در تصمیمات استراتژیک سخن به میان می آید، منظور نوع دوم آنست .

تعاریف مختلفی در زمینه عدم اطمینان محیطی ارائه شده است مثلاً، اسلوکام، بیان می کند، عدم اطمینان محیطی یعنی نوعی ناتوانی در پیش بینی نتایج احتمالی یک تصمیم. چندلر بیان می کند، عدم اطمینان محیطی شرایطی است که سازمان ها بر اساس آن چارچوب خود را تنطیم می نمایند و ناشی از فاکتورهای محیطی سازمان است که مربوط به درجه ی تغییری است که فعالیت های محیطی مربوط به عملیات سازمان شامل، عدم پیش بینی مربوط به فعالیت های مشتریان، عرضه کنندگان، رقیبان و نهادهای قانونی را مشخص می نماید .عدم اطمینان محیطی به مثابه منشأ حوادث و روند های متغیری تعریف می شود که فرصت ها و تهدید هایی را برای سازمان خلق می کند . عدم اطمینان محیطی عاملی تصادفی است که انتخاب شیوه عملکرد را تحت تاثیرقرار می دهد. عدم اطمینان به احساس افزایش تردید اشاره دارد . این تردید از طریق تغییر پذیری پیش بینی نشدنی ذاتی ایجاد می شود.

استراتژی های کاهش عدم اطمینان

از دید واقع گرایان عدم اطمینان ویژگی جداناپذیر زندگی روزمره سازمان هاست که باید بطور ساده یاد بگیرند که چگونه با آن زندگی کنند. بنابراین بسیاری از صاحبنظران پیشنهاد می کنند که سازمان ها از تئوری بازی ها برای کاهش عدم اطمینان استفاده کنند. برخی از سازمان ها نیز از طرق مختلف از جمله خلاقیت و نوآوری اقدام به تولید اطمینان می کنند. این اقدامات معمولاً مطلوبیت ها و یا ارزشهای مورد انتظار نامیده  می شوند. برخی دیگر از صاحبنظران نیز پیشنهاد می کنند که سازمان ها بر اخذ تصمیمات کوتاه مدت تمرکز کنند.با شکستن سناریوهای آینده به یک سری گام های کوچکتر، تصمیم گیرندگان می توانند تعداد تصمیمات بلندمدت را که دارای عدم اطمینان زیادی هستند، کم کنند .

یکی دیگر از استراتژی های کاهش عدم اطمینان تحمیل کردن رویه های استاندارد و قوانین خاص بر محیط سازمان هاست به این امید که با کنترل حداقل یک بخش از محیط بتوانند عدم اطمینان را کاهش دهند. در این روش مدیران برای ایجاد ثبات در سازمان در گذر زمان، از مجموعه قوانین و استانداردهای عملیاتی استفاده می کنند. این قوانین و رویه ها تجربه یادگرفته شده سازمان از حوادث قبلی است که اولین مرجع در هنگام بروز مشکل هستند. هرچقدر که در سازمان تمرکزگرایی کمتر و تفویض اختیار به اعضای سازمان بیشتر باشد، بقای سازمان تا حد زیادی به پایبندی اعضا به این قوانین و استانداردها بستگی دارد .

عوامل اثرگذار بر میزان عدم اطمینان

• اطلاعات ناکافی: کیفیت و کمیت اطلاعات در دسترس در مسأله مورد تصمیم گیری بر کاهش یا افزایش عدم اطمینان اثرگذار است.
• عدم وضوح ساختار مشکل: اگر تصمیم گیرنده نتواند به آسانی اجزای مشکل را از هم شکافته و آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد، عدم اطمینان افزایش خواهد یافت.
• عدم توانایی در تعریف راه حل های جایگزین برای حل مشکل.
• ماهیت آینده نگری تصمیم.
• عدم دسترسی به منابع اطلاعاتی عدم اطمینان را افزایش می دهد.
• تعدد اهدافی که باید با تصمیم گیری به آن ها دست یافت.
• اجرای تصمیمات که در مرحله بعد از تصمیم گیری قرار دارد.
• ویژگی های شخصی تصمیم گیرنده مانند تجربه، مهارت، آموزش و توانایی های شناختی .

منبع

الهی،نسرین(1393)، تاثیر تبادل اطلاعات و تورش های رفتاری در توضیح رفتار توده ای،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت مالی، مؤسسه آموزش عالی کار

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید