شباهت بین مفهوم کیفیت زندگی و تاب آوری

لافورد و ایسر، بر این باورند که بین کیفیت زندگی و تاب آوری رابطه وجود دارد و شباهت بین این دو مفهوم تاب آوری و کیفیت را شامل موارد زیر می دانند:

اول اینکه هر دو این مفاهیم سازه هایی چند بعدی هستند و ابعاد مختلفی را در بر می گیرند. در ضمن هر دو آنها سازه هایی پنهان در نظر گرفته می شوند، برای تعریف و اندازه گیری آنها با مشکل مواجه هستند.

دوم اینکه در حوزه های این دو سازه تغییرپذیری درونی زیادی مشاهده می شود. برای مثال کسانی که در یک حوزه کیفیت زندگی تاب آوری نمره بالایی دریافت می کنند لزوماً در حوزه های دیگر کیفیت زندگی نمره شان بالا نیست.کودکان در معرض خطری که در یک حیطه تاب آوری بالایی از خود نشان می دهند، لزوماً در حیطه های دیگر تاب آوری بالایی ندارند.

از طرفی تاب آوری نوعی مصون سازی در برابر مشکلات روانی اجتماعی بوده و کارکرد مثبت زندگی را افزایش می دهد.

بنارد، تاب­آوری می تواند سطوح استرس و ناتوانی را در شرایط استرس زا تعدیل کند و افزایش رضایت از زندگی را باعث شود. تاب­آوری روانشناختی به فرایند پویای انطباق و سازگاری مثبت با تجارب تلخ و ناگوار در زندگی گفته می شود. از طرفی وانک و همکاران ، تاب­آوری را در محیط آموزشی به عنوان احتمال موفقیت بسیار بالا در مدرسه و سایر موقعیت­های زندگی به رغم مصائب و دشواری­های زندگی می­دانند. کابررا و پادیلا، در محیط آموزشی دانش آموزان دارای تاب آوری، به رغم موانع و مشکلات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در سطح بالایی موفق می شوند.

تاب آوری و آسیب پذیری

مدی و خوشابا، اشاره کرد که تاب آوری نقطه مقابل آسیب پذیری است و بیانگر فرآیند توانایی و سازگاری موفقیت آمیز افراد علی رغم وجود استرس و موقعیت های تهدید کننده می باشد.

تاب آوری و آسیب پذیری بعنوان الگوی مفهومی ، طی دهه گذشته توجه پژوهشگران و طراحان برنامه درمانی را به خود جلب کرده است . این مفهوم فرض می کند که تنیدگی تجربه فراگیر است؛ چگونه در طول زندگی فرد کمتر با محرک های تنش زا ی تجربه شده شناسایی می شود و مقابله با محرک های تنش زا بیشتر مرتبط با منابع موجود است. علاوه بر این، بر این فرض است که رویدادهای منفی زندگی نه تجربیات بعیدی هستند و نه اجتناب ناپذیر که منجر به بی بهره گی زندگی می شوند. البته پژوهش تاب آوری این سئوال را مطرح می کند که چرا برخی افراد که تحت شرایط ناسازگاری  پرورش پیدا می کنند ، به نظر زندگی سالم و مولدی دارند. در حالی که برخی دیگر نمی توانند بر ناسازگاری های تجربه شده زندگی معمول خود فایق آیند، البته گارمزی تاب آوری را توانایی بازیافت و نگهداشت رفتار سازگارانه پس از آسیب تعریف می کند. ورنر و اسمیت ، تاب آوری را توانایی تعدیل هم آسیب پذیری درونی(جسمی؛ مثلاً تنیدگی) و هم محرک های تنش زای یرونی تعریف می کنند؛ مثلاَ ناسازگاری خانوادگی

در ابتدا تاب آوری بعنوان شکست ناپذیر بودن و آسیب پذیری  تعریف شده است ، ولی راتر ، بر این باور است که افراد تاب آور علاوه بر ویژگی های فوق مشخصه های دیگری را نیز دارند. از سوی دیگر او معتقد است با وجود اینکه تاب آوری بطور ضمنی نشان دهنده تغییر است، ولی   می تواند یک عامل تدریجی نیز باشد. علاوه بر این ، راتر، نشان داد که باور غلط اینست که تصور شود تاب در هر شرایط مخاطره آمیزی به یک میزان قابل کاربرد است و اینکه ویژگی درونی فرد بوده یا اینکه تغییرناپذیر است.

در واقع مفهوم تاب آوری بعنوان یک ویژگی شخصیتی ، مولد تقابلی است و راتر ، چهار ویژگی برای  تاب آوری نام می برد که به قرار زیر است:

• تاب آوری ، مواجه سازی با خطر است ، نه اجتناب از آن
• خطر پذیری یا عوامل موثر حفاظتی ممکن است از تجربیات مرحله ابتدایی نشات گرفته باشد
• عوامل خطرپذیری ممکن است به روش های مختلف و در سنین مختلف به کار گرفته شود,مثلاَ :کمبود وزنی در نوزادان عامل خطر ساز است، در حالی که اضافه وزنی در نوجوانان خطرساز است.

لازم است که بیشتر به مکانیسم های خطر توجه شود تا به عوامل خطر برای خطر پذیری ؛ ممکن است یک موقعت نسبت به موقعیت دیگر ، حفاظتی باشد؛ مثلاَ بیماری کم خونی داسی شکل ، پرخاشگری.

منبع

کشاورز،بهنام(1393)، تاب‌آوری بر اساس سبک‌های فرزندپروری و هوش هیجانی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی ارسنجان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید