سودمندی ادراکشده چیست؟
سودمندی ادراکشده به معنی درجهای است که یک فرد تصور میکند که استفاده از یک تکنولوژی خاص موجب بهبود عملکرد او میشود.
با نفوذ اینترنت در دوران مدرن بهطور فزایندهای خرید آنلاین جذابیت یافته است. این نوع خرید منجر به سهولت خرید و صرفهجویی در زمان میشود، هزینههایی را کاهش میدهد که در صورت عدم وجود خرید آنلاین و در بازار سنتی به سبب جستجوی محصولات تحمیل میشد، قیمتها را ارزانتر از فروشگاههای فیزیکی ارائه میدهد و علاوه بر هزینه کاهشیافته اینترنت به دلیل توزیع و نفوذ عمدهاش، بهطور مداوم برای تراکنشهای آنلاین امن شناخته میشود.
راجرز پنج ویژگی نوآوری را در ادراک از سودمند بودن و پذیرش یک فناوری جدید مؤثر میداند. مزیت نسبی (برداشت از میزان برتری نوآوری نسبت به ایدهی نوآوری جدید)، سازگاری (برداشت از میزان هماهنگی نوآوری با تجربههای پیشین و نیازهای گیرنده نوآوری)، پیچیدگی (برداشت از میزان دشواری کاربرد نوآوری)، آزمونپذیری (برداشت از میزان آزمونپذیری نوآوری)، مشاهدهپذیری (میزان آشکاری و ملموس بودن نتایج نوآوری) و در همین حال دیویس و همکاران دو متغیر برداشت مفید بودن و برداشت از سهولت کاربرد را مستقیماً در گرایش به استفاده، قصد استفاده و استفاده واقعی از فناوری اطلاعات مؤثر میدانند که بعد در اصلاح مدلش، دیویس ، گرایش به استفاده حذف شده است.
همچنین مالهوترا ، به جهت ارزیابی بعد سودمندی درک شده، متغیرهای هزینه استفاده، سرعت و کارایی و سهولت استفاده را در نظر گرفته است.سهولت استفاده و سودمندی ادراکشده بر نگرش نسبت به قابلاستفاده بودن سیستمهای خرید آنلاین تأثیرگذار است؛ و نگرش مثبت نسبت به قابلاستفاده بودن بر تمایل به استفاده اثر میگذارد و این واقعیت وجود وارد که تمایلات انسان رفتار واقعی او را شکل میدهند .جمال و شریف الدین ، در پژوهش خود در کشور انگلستان، سودمندی ادراکشده و ارزش درک شده را از عوامل مؤثر بر قصد خرید محصولات با بستهبندی حلال و تمایل به مشتری شدن فروشگاههای با برچسب حلال میدانند.
ریسک و احتمال خطر ادراکشده عبارت است از عدم اطمینان در محیط خرید؛ جایی که مصرفکننده ممکن است در نظر بگیرد که یک اشتباه و تصمیم نامناسب است. ریسک درک شده توسط مشتری پدیده نامعلومی است که مشتری در روند خرید با آن مواجه میشود. این پدیده در اثر تصمیمات غلط یا نامناسب که ناشی از فرضیات ذهنی مشتری است، ایجاد میشود. عقیده مشتری در مورد نتایج منفی بالقوه معاملات الکترونیکی تعریف سادهتری از ریسک درک شده است.
این ریسکها معمولاً در فرایند تصمیمگیری خرید، صرفنظر از ماهیت اتفاقات خرید، نقش مهمی را بازی میکنند و هر خرید شامل درجهای از ریسک است. بایور عقیده دارد مصرفکنندگانی که به فکر خرید مخصوصی هستند دچار اشتباه میشوند و درنتیجه ممکن است از خرید خود ناراحت و ناراضی شوند. او دریافت که رفتار مصرفکنندگان ریسک آفرین است و شاید آنها قادر نباشند مقصود خرید خود را بیابند، درحالیکه ریسک درک شده ممکن است خرید آنها را تحت تأثیر قرار دهد . تیلور اطلاعات گذشته را با ساختار ریسک در رفتار مصرفکننده ترکیب کرد و بیان نمود که اتهامات محیطی خطرهایی را در فرایند تصمیمگیری خرید ایجاد میکند که بنا بر سطح اعتمادبهنفس افراد متفاوت است .
خردهفروشی الکترونیکی به دلیل فقدان تماس شخصی، ناممکن بودن ارزیابی محصولات فیزیکی، عدم عقد قرارداد یا خدمات پس از فروش، امنیت نامطمئن در مبادلات و محفوظ نبودن حریم خصوصی، ماهیتاً محیط پرمخاطرهای است . نتایج مطالعات و پژوهشهای تجربی نشان میدهد که ریسک و احتمال خطر ادراکشده تمایل مصرفکنندگان را به خرید کالا و خدمات از طریق اینترنت کاهش میدهد . در مقابل سودمندی ادراکشده میتواند تمایل به خرید از طریق اینترنت را در مشتریان تقویت کنند و باعث ایجاد رفتار خرید و همچنین تکرار رفتار خرید در مصرفکنندگان شود.
سودمندی ادراکشده در محیطهای آنلاین باور مصرفکننده به اینکه منفعت بیشتری از طریق معامله آنلاین با یک وبسایت خاص به دست میآورد تعریف میشود. مصرفکنندگان اینترنتی از طریق وبسایت خرید میکنند، زیرا آنها منفعت بیشتری از خرید اینترنتی، نسبت به خرید سنتی، درک میکنند (بهعنوانمثال، افزایش سهولت، صرفهجویی در هزینهها، صرفهجویی در وقت، افزایش تنوع محصولات انتخابی)؛ بنابراین در مقایسه با ریسک ادراکشده که مانعی بالقوه برای خرید آنلاین ایجاد میکند، سودمندی ادراکشدهی مصرفکنندگان اینترنتی، انگیزه اصلی را برای خرید اینترنتی فراهم میکند؛ بنابراین، درصورتیکه مصرفکننده در معاملات آنلاین، از طریق وبسایت خاصی، منفعت بیشتری درک کند، احتمال معاملات آنلاین بیشتر میشود.
منبع
هاشمی، سید مسلم (1394)، تأثیر گرایش بازار ادراک شده و گرایش نوآوری ادراک شده بر وفاداری الکترونیکی، پایاننامه کارشناسی ارشد ،ه مدیریت بازرگانی بینالملل، دانشگاه تربیت مدرس
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید