سواد فناوري اطلاعات
افراد براي کسب قابليت هاي لازم براي زندگي در قرن بيست و يکم که مملو از فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي است بايد علاوه بر يادگيري موضوعات نظري و تخصصي يعني کسب سواد عمومي و علمي به سواد اطلاعاتي و سواد فناوري نيز مجهز شوند. پيشرفت هاي مختلف فني و اجتماعي بسياري از جنبه هاي زندگي انساني را دوباره شکل مي دهند و ميسازند.
برخي از اين علوم، مهارتها و شايستگيها و ويژگيهاي شخصيتي که براي زندگي بشردرطول قرون گذشته ضروري بودند، اکنون اين اهميت خودرا ازدست دادهاند وبرخي ديگر برعکس، بسيارمهم و حياتي ترازقبل به نظر ميآيند. اکثريت اين تغييرات به ازدياد فناوريهاي جديد مخصوصا فناوريهاي اطلاعات و ارتباطات اختصاص دارد. امکان عرضه و کاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات شناخته ميشود به عنوان عامل ياري دهنده رفاه و آسايش در اجتماع است. بهبود و افزايش بهرهگيري و ارايه سواد فناوري اطلاعات و ارتباطات، اولويت برترومهم جامعه، اقتصاد وسياست هاي آموزشي درسازمانهاي بينالمللي است .
سواد اطلاعاتي با مهارتهاي فناوري اطلاعات رابطه دارد، اما متضمن مفاهيم گستردهتري در رابطه با فرد، نظام آموزشي، و جامعه است. مهارتهاي فناوري اطلاعات، فرد را قادر ميسازند از رايانه، نرمافزارهاي کاربردي، پايگاه دادهها، و فناوريهاي ديگر براي رسيدن به اهداف گوناگون آکادميک، کاري، و شخصي استفاده کند. افراد باسواد اطلاعاتي لزوماً داراي برخي از مهارتهاي فناورانه هستند. سواد اطلاعاتي، در عين آن که همپوشاني قابل توجهي را با مهارتهاي فناوري اطلاعات نشان ميدهد، قلمرو کاملاً مجزا و گستردهتري از قابليتها است. مهارتهاي سواد اطلاعاتي بيش از پيش با سواد اطلاعاتي درهم تنيده ميشوند و آن را پشتيباني ميکنند . ازنظرلانزديل و مک کوري ، سواد فناوري اطلاعات و ارتباطات ميتواند به عنوان مجموعهاي ازظرفيتها و تواناييهاي قابل انتقال، درارتباط با استفاده ازفناوري اطلاعات و ارتباطات باشد.
گزارش سال ۱۹۹۹ انجمن ملي اطلاعات در مورد تفاوت دو واژه فوق الذکر به شرح زير است. سواد اطلاعاتي شامل محتوا، ارتباطات، تجزيه و تحليل، جستجوي اطلاعات و ارزشيابي آن است در صورتي که فناوري اطلاعات بسيار فراتر از مفهوم سواد رايانهاي است و به فهم عميق و رو به افزايش فناوري و استفاده ماهرانه از آن مي پردازد. سواد اطلاعاتي آغازگر، حافظ و توسعه دهنده يادگيري مادام العمراست از طريق قابليتهايي که فناوريها فراهم کردهاند .براي آنکه فناوري اطلاعات بتواند به بهترين وجه ايفاي نقش کند نبايد بطور مستقل و درخلاء مورد توجه قرار گيرد بلکه بايد در تمام گستره محيط آموزشي وجود داشته باشد.
امروزه براي کسب مهارتهاي سطح بالا و مجهز شدن به قابليتهاي فني و تخصصي در موضوعات مورد نياز ازابزار چند رسانه اي استفاده ميشود. کاربرد فناوري اطلاعات نه تنها به تثبيت و تقويت مهارت هاي پايه محدود نميشود، بلکه در گسترهاي وسيع از فنون گوناگون ياد دهي و يادگيري چون کار و کارگاه و انجام پروژههاي پژوهشي مورد استفاده قرار ميگيرد. ياد گيرندهها براي يادگيري موضوعات خاص و کسب مهارتهاي لازم از اينترنت بصورت انجام کارهاي پژوهشي و برقراري ارتباط با ديگرعوامل و نيروهاي انساني متخصص بهره ميجويند. در حقيقت دانش پژوهان خود به دنبال اطلاعات و دانش نو هستند و بعنوان همکاري با کتابداران در گردآوري اطلاعات لازم براي آموختن شرکت ميکنند. فناوري اطلاعات بر الگوهاي زندگي، شيوههاي کار، روشهاي پژوهش، آموزش و يادگيري، مديريت و بسياري از زمينههاي ديگر زندگي انساني تاثير ميگذارند و داراي سودمنديهاي بسيار است.
از ويژگيهاي ديگري که فناوري اطلاعات و ارتباطات را به عنوان ابزارمهم سواداطلاعاتي شناخته شده است ميتوان به موارد زير اشاره کرد:
- سرعت بسيار زياد در مراحل مختلف کاراطلاعاتي مثل ذخيره پردازش، انتقال و بازيابي.
- حجم بسيار بالا و ظرفيت فوق العاده در ذخيره اطلاعات.
- افزايش توان استفاده کنندگان در بازيابي اطلاعات ازطريق ايجاد راههايگوناگون دسترسي به اطلاعات.
- قابليت بازيابي اطلاعات از زوايا و جنبههاي مختلف واستفاده از منطق بولي دربازيابي موضوعي اطلاعات.
- توانايي انتقال اطلاعات به شکلهاي گوناگون اطلاعات متني، صوتي، تصويري و مانند آن.
- توانايي انتقال اطلاعات از طريق شبکههاي مخابراتي ميان کتابخانهها درسطح ملي و بينالمللي.
بنابراين مهارتهاي فناوري اطلاعات شخص را قادر ميكند از كامپيوتر، برنامههاي كاربردي نرمافزاري، پايگاههاي داده و ساير فناوريها به منظور حصول به انواع گسترده از اهداف علمي، كاري و شخصي استفاده كند. بر فهم مفاهيم اساسي فناوري و كاربرد حل مشکل و تفكر نقادانه در استفاده از فناوري تكيه دارد اشخاص داراي سواد اطلاعاتي ضرورتاَ برخي از مهارتهاي فناوري را ميآموزند. سواد اطلاعات برمحتوا، ارتباط، تجزيه و تحليل، كاوش اطلاعات و ارزيابي تکيه دارد. سواد اطلاعاتي با ايجاد تواناييهايي كه شايد از فناوريها بهره بگيرد، اما نهايتاَ مستقل از آنهاست، جرقه اوليه يادگيري در تمام طول عمر را ميزند، آن را حفظ ميكند و پايدار ميگرداند.
منبع
برجیان بروجنی،مهشید(1390)، سواد اطلاعاتي کتابداران شاغل در سازمان اسناد و کتابخانه، پایان نامه کارشناسی ارشد،کتابداری واطلاع رسانی، دانشکده ادبيات و علوم انساني تهران
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید