سنجش مذهب در بافت ديگر روشهاي مقابله

گاهي مراجعان مذهبي در يک مشکل يا شيوه مقابله با آن فقط از اصطلاحات مذهبي استفاده مي کنند، گويي که تنها ديدگاه رويکرد مقابله شيوه مذهبي است. در واقع، براي اغلب اين مراجعان، مذهب تنها راه مقابله نيست. واضح است که درمانگران بايستي نه فقط شيوه هاي مقابله مذهبي، بلکه روش هاي موجود را مورد بررسي قرار دهند. همان طور که پارگامنت ، بيان مي کند: مقابله­ي مذهبي بايد در بافت شيوه ها واهداف مقابله ي غير مذهبي مورد سنجش قرار گيرد. براي مثال، مراجعي که يک بيماري را خواست خداوند مي داند لزوماً اهميت ديگر عوامل علّي را ناديده مي گيرد. در نظر او خداوند همراه با ديگر نيرو هاي شخصي، اجتماعي و زيستي و يا جدا از آنها در حال اِعمال اراده خود است. تنها از طريق بررسي الگوهاي اسناد مذهبي و غير مذهبي مي توان تعيين کرد که آيا شخص در مورد توضيح خود دچار اشتباه است يا نه. به طور خلاصه، سنجش مذهب از ديدگاه مقابله اي مستلزم ارزيابي و مقايسه سنجيده تمام نيرو هاي محيطي، اجتماعي و شخصي مي باشد. هنگامي که درمانگر اطلاعات کلي را در مورد منابع مقابله اي مراجعان مانند منابع مذهبي به دست مي­آورد، مي تواند به طور معناداري از آنها در فرايند درمان استفاده کند.

مقابلة مذهبي مثبت و منفي

درمانگر بايد چه نوع مقابلة مذهبي را مورد توجه قرار دهد؟ پارگامنت ، تأكيد مي كند كه مقابلة مذهبي مي تواند تأثيري مثبت يا منفي در فرايند مقابله داشته باشد. پارگامنت روشهاي معمول مثبت مقابلة مذهبي را توصيف مي كند. محتواي كلي تمام  اين شيوه ها اين است كه مذهب مي تواند به عنوان يك حامي نيرومند به شمارآيد: خدا، رهبران، و ديگر همراهان مذهبي همگي حامياني هستند كه فرد را در غلبه برمشكلات  ياري مي دهند. مطالعات تجربي نشان مي دهد كه استفاده از اين گونه مكانيسم هاي مقابلة مذهبي توسط افرادي كه با استرس مواجه مي شوند نتايج بهتري را برسلامت جسم و روان آنها مي گذارد. هنگامي كه مراجع اين شيوه هاي مقابله مثبت را توصيف مي كند، درمانگر مي تواند از او بپرسد كه چگونه و با چه شيوه هايي مي تواند وي را در حل مشكلات ياري كرد. از طرف ديگر، پارگامنت همچنين شيوه هاي منفي مقابله مذهبي را پرچم هاي قرمز مذهبي مي­نامد. برخي از مطالعات تجربي نشان داده است كه استفاده از اين مكانيسم هاي مقابلة مذهبي منفي توسط افرادي كه با استرس مواجه ميشوند، نتايج بدي رادر سلامت جسم و روان به همراه دارد .

نكته قابل توجه آنكه مطالعات مربوط به ابزارهاي مثبت ومنفي مقابله ماهيت مقطعي دارند؛به عبارت دقيق تر ،پس از اينكه يك رويداد تنش زا اتفاق مي افتد پژوهشگران چگونگي انطباق افراد باشيوه های مقابله و اينكه كدام يك از اين شيوه ها نتايج بهتري را براي سلامت جسم و روان در پي دارند،مورد بررسي قرار مي دهند. اين دسته از مطالعات مشخص نمي كنند كه كداميك از شيوه هاي مقابله باعث بهتر شدن يا بدتر شدن نتايج مي شوند، بلكه تنها نشانگر نوعي رابطه ميان آنها هستند. ماهيت نشانگر اين مطالعات اهميت اتخاذ رويكرد مراجع-محور را براي سنجش تأثير  شيوه هاي مقابله بر روي هر مراجع مشخص مي كند. همانطور كه پارگامنت،  اظهار مي كند؛ برخي از مسائل دربارة مذهب ممكن است، پرچم هاي قرمزي باشد كه هشدار دهنده وجود مشكلي بزرگ است. در عين حال پرچم هاي  زردي نيز وجود دارند كه نيازمند توجه يا سنجش بيشتر هستند. همچنين پرچم هاي سبز رنگي نيز وجود دارند كه بيانگر تأثير مثبت مذهب در فرايند مقابله با مشكل  مي باشند.

منبع

جمشیدیان،شیما(1390)، پیش بینی امیدواری بر اساس مولفه­های معنویت با واسطه­ گری سلامت ­روان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه بین الملل شیراز

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید