سنجش فرآيند و فرآورده يادگيري

آزمون هاي عملكردي با فرآيند يا شيوه اجرا، فرآورده يا محصول كار و يا تركيبي از اين دو سروكار دارند. ماهيت عملكرد مورد سنجش، مشخص مي كند كه تاكيد بر چه قسمتي بايد باشد.  بعضي از عملكردها به محصولات يا فرآورده هاي ملموس و عيني نمي انجامد؛ مانند سخنراني كردن، نواختن آلات موسيقي يا ورزش پرتاب توپ. اين گونه فعاليت ها را بايد ضمن انجام دادن سنجش كنيم و لذا با شيوه اجرا يا فرآيند عمل سروكار داريم. در بعضي زمينه هاي عملكردي ديگر، محصول يا فرآورده مورد تاكيد است و توجه چنداني به فرآيند يا شيوه اجرا نمي شود.  در ارزشيابي از مقاله تحقيقي، انشاء، نقاشي، شعر و امثالهم بيشتر فرآورده مورد توجه و ارزشيابي قرار مي گيرد.  در اين مثال ها و مثال هاي مانند آن ها، با شيوه اي اجرا و روش هاي مختلفي مي توان به نتيجه واحدي دست يافت و لذا آنچه توليد مي شود بيشتر اهميت دارد تا فر آيند توليد آن. در بسياري موارد، هم فرآيند و هم فرآورده هر دو به عنوان جنبه هاي مهم عملكرد سنجش مي شوند. براي مثال، مهارت در عيب يابي و تعمير يك تلويزيون يا اتومبيل كه شامل استفاده از يك شيوه اجرا و توليد يك تلويزيون يا اتومبيل سالم است. در آغاز دوره يادگيري بيشتر شيوه اجرا يا فرآيند كار مورد تاكيد قرار مي گيرد و در مراحل معمولاً پيشرفته تر يادگيري، بر فرآورده يا محصول كار تاكيد مي شود.

از ديدگاه جانسون ، دو جنبه مهم اساس سنجش عملكردي را تشكيل مي دهند:

 فرآورده: يك شكل فرآورده در سنجش عملكردي، نوشتار يا توصيف، تحليل يا خلاصه اي انشاء مانند در يك يا چند پاراگراف مي باشد، ديگر فرآورده هاي گسترده پاسخ، شامل مقاله ها، گزارشات آزمايشگاهي، نقاشي ها و فعاليت هاي رقص را شامل مي شود.  فرآورده ها همچنين مي تواند سوالات كوتاه پاسخي باشند كه آزمودني پاسخهايي در زمينه متن خوانده شده يا حل مسئله رياضي يا كامل كردن نمودار به طور خلاصه بنويسد. عملكردها: عملكردها شامل بخش شفاهي و نمايش هاست. اين بخش بر روي فرآيند تمركز دارد.، مانند زماني كه يك معلم سيالي خواندن و مهارت هاي صحبت كردن دانش آموزان را مي سنجد.

عملكردها و فرآورده ها :

در بعضي مواقع، سنجش عملكردي تركيبي از عملكرد و فرآورده مي باشد.  به عنوان مثال، از دانش آموزان انتظار مي رود كه در يك پروژه علمي، با پرورش فرضيه ها، برنامه ريزي، اجراي آزمايش و خلاصه كردن يافته ها عمل نمايند.  تمركز سنجش مي تواند بر اجراي آزمايش (عملکرد)، گزارش آزمايشگاهي كه نتايج را توصيف مي كند (فرآورده) يا هر دو آن ها باشد.  به طور مشابه، كار پوشه نوشتاري ممكن است به عنوان يك فرآورده مفهوم بندي شود، بشرطی که وروديها، فرآورده هاي نهايي را منعكس نمايد.  از طرف ديگر مي تواند شامل چك نويس هايي باشد كه اطلاعات را در مورد عملكردهاي نوشتن شامل مي شوند كه در اينصورت تمركز كار پوشه را به دربرگرفتن عملكرد و فرآورده تغيير مي دهد.

جانسون ،بيان مي كنند كه ما از اصطلاح سنجش عملكردي به عنوان ارزشيابي عملكرد و فرآورده استفاده مي كنيم.  دسته بندي سنجش فرآورده و عملكرد توسط فيتزپاتريك و مورسيون، اولين بار  پيشنهاد شد كه انواع متفاوتي از سنجش عملكردي را در آزمودن هاي آموزشي، پژوهش و ارزشيابي برنامه ها در  بر مي گرفت.

ويژگي هاي سنجش عملكردي:

هرمن  و همكاران، ویژگي هاي سنجش عملكردي را اين گونه عنوان مي كنند:

• درخواست از دانش آموزان جهت عمل كردن، توليد كردن، خلق كردن يا انجام دادن مهارت هاي

 حل مسأله و استفاده از سطوح بالاي تفكر

• استفاده از آزمون هايي كه فعاليت هاي آموزشي معني دار را شامل مي شوند. مانند: انجام

             فعاليت هاي مشابه با فعاليت هاي دنياي واقعي

• نمره گذاري پاسخ ها توسط فرد تصحيح كننده و استفاده از قضاوت كل نگر در نمره دادن
• دادن نقش هاي جديد به معلمان در آموزش و سنجش

نیتکو،  نيز ويژگي هاي سنجش عملكردي را در چهار دسته زير خلاصه كرده است:

• تاكيد بركاربست، يعني سنجش اينكه آيا دانش آموزعلاوه بدانستن دانش، مي تواند آن را به كار بندد.
• تاكيد بر سنجش مستقيم، يعني سنجش هدف آموزشي به صورت مستقيم، به عوض غيرمستقيم
• استفاده از مسائل واقعي، يعني استفاده از مسائل وموقعيتهايي كه در زندگي واقعي يافت مي شوند یاشبيه به آن ها هستند.

• ترغيب و تشويق تفكر باز، يعني هدايت دانش آموزان به پيداكردن راه حلهاي مختلف براي مسائل و تشويق آنان به درگيرشدن با مسائل به طور گروهي و كاركردن برروي آن ها براي مدتي طولاني.

جايگر و همكاران ،در مورد سنجشهاي عملكردي، تحت عنوان سنجش هاي اصيل، اين گونه عنوان مي كنند: اگر پتانسيل عملكردي دانش آموزان شناخته شود،چنين سنجشهايي بايدبه اندازه گيري هايي منجرشود كه:

• بطوررضايت بخشي براي حمايت از انتخاب يا طبقه بندي افراد، يا ارزشيابي انبوهي ازدانش آموزان در سطوح محلي، ايالتي يا ملي پايا باشد.
• بطور روا يي استنباطهاي مرتبط باپيشرفت تحصيلي، استعدادوقابليت هاي عملكردي راكه مورد سنجش قرارمي دهند، حمايت نمايند
• به شيوه اي عادلانه وبدون سوگيري تواناييهاي دانش آموزان رابدون توجه به جنسيت، نژاد، قوميت و يا شرايط اقتصادي مورد سنجش، منعكس نمايند.
• هنگاميكه استانداردهاي عملكردي تعيين شد، از طبقه بندي آزمودني ها به طبقات معطوف به تصميم گيري ، مانند اعطاي گواهينامه وارتقا و يا برچسب زدن به عنوان پايه، شايسته، پيشرفته، حمايت نمايد.

منبع

نوروزی مصیر،حافظ(1393)، تاثیرآزمون های عملکرد سازنده گرایی بر پیشرفت ریاضی دانش آموزان ابتدایی،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید