« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »مفاهیم ومبانی سایبرلوفینگ
لیم، لیم و تئو ، بلانچارد ، و هنله ، سایبرلوفینگ را سوء استفاده کارمندان از اینترنت تعریف کرده‌اند. سایبراسلکینگ ، سایبرلوفیگ و سایبربلدینگ، اصطلاحات مورد استفاده برای توصیف فعالیتهایی است که در زمانی که افراد به ظاهر در محل کار هستند، وقت خود را در اینترنت تلف می‌کنند. سایبرلوفینگ به کارمندانی اشاره دارد که از دسترسی سازمانی به اینترنت و ایمیل، در ساعات کاری برای مقاصد غیرکاری استفاده می‌کنند ، که می‌تواند شامل جوک، ایمیل، گشت و گذار در سایت های اینترنتی غیرکاری، خرید آنلاین، پیام های فوری، ارسال به گروه های خبری و دانلود موسیقی باشد.زوقبی و الیوارس ، معتقدند که رفتارهای غیر اخلاقی و غیر‌قانونی از استفاده نادرست از تکنولوژی نشات میگیرد که می‌تواند هم به کارفرما و هم به کارمند آسیب برساند.
بلانچارد و هنله ، سایبرلوفینگ را در دو سطح تعریف کرده‌اند:
- سایبرلوفینگ جدی
- سایبرلوفینگ جزئی.
سایبرلوفینگ جزئی شامل : ارسال و دریافت ایمیل خصوصی در محل کار و همچنین گشت و گذار در وب سایت های اخبار و وب سایت های مالی و خرید آنلاین.
سایبرلوفینگ جدی شامل: بازدید از وب سایت های هرزه‌نگاری، نگهداری از یک وب سایت خاص و تعامل آنلاین با دیگران از طریق اتاق های چت، وبلاگ ها، و عوامل تبلیغات، قمار آنلاین و دانلود موسیقی میباشد.این تمایل برای کارکنان به خودداری از انجام فعالیت کاری و انجام امور شخصی مانند مزایده در eBay، به عنوان یک نوع از غفلت شغلی طبقه بندی می‌شود.
در تعریف دیگر سایبرلوفینگ، به عنوان یک رفتار منحرف در زمینه گشت و گذار در اینترنت از سوی کارکنان در زمانی که باید کار کنند معرفی شده است.سایبرلوفینگ پدیده مرتبط با انحراف در محل کار است، که به یک مسئله اصلی برای شرکت‌های بزرگ تبدیل شده است. انحراف در محل کار اقداماتی داوطلبانه توسط اعضای سازمان است که باعث نقض قابل توجه هنجارهای سازمانی می‌شود به طوری که رفاه سازمان و یا اعضای آن تحت تاثیر قرار میگیرد.در واقع بسیاری از محققانی که در مورد سیاستهای سازمانی مربوط به سایبرلوفینگ بحث می‌کنند، معتقدند که سایبرلوفینگ یک رفتار انحرافی است زیرا نقض کننده هنجارهای سازمانی میباشد.
فعالیتهای سایبرلوفینگ
از آنجا که سوءاستفاده کارمندان از اینترنت مستلزم هزینههای زیادی برای سازمانها است و باعث پایین آمدن بهرهوری کارمندان می‌شود، لذا به نظر می‌رسد یافتن عامل محرک کارمندان جهت انجام چنین رفتاری بسیار مهم است و بنابراین میتوان سیاستها و برنامههای موثری در قبال این موضوع به سازمانها ارائه کرد. بنابراین، این امر برای محققان ضروری است که به بررسی تأثیرات مثبت سایبر لوفینگ در کار بپردازند. به همین دلیل این پژوهش در مورد نوعی رفتار مخرب در سازمان است که در رابطه با کامپیوتر و اینترنت بوده و روانشناسان صنعتی ؛ سازمانی آن را سایبر لوفینگ نامیده‌اند.
ون دورن ، با بیان اینکه سایبرلوفینگ یک مبحث جدید در ادبیات علمی است و مطالعات گذشته سایبرلوفینگ عموماً تنها به یک جنبه از سایبرلوفینگ میپرداختند، به ابعاد مختلف سایبرلوفینگ پرداخته و آن را به عنوان یک ساختار چند بعدی مطرح کرده است که شامل چهار فعالیت سایبرلوفینگ، چهار رفتار از سایبرلوفینگ و مکانهای سایبرلوفینگ می‌شود. نتایج به دست آمده توسط او حاکی از اعتبار این ساختار چندبعدی است. همچنین یافتههای این تحقیق مورد شیوع سایبرلوفینگ نشان داد که همه فعالیتها و رفتارهای ناشی از سایبرلوفینگ در بین محیطهای کاری وجود دارد.در نهایت، سایبرلوفینگ زمانی که کارکنان از نظر احساسی و فیزیکی خسته اند، با شرط هوشیار بودن در این مورد، می‌تواند نتایج مثبتی برای کارکنان و سازمان به همراه داشته باشد.
چهار فعالیت سایبرلوفینگ در نظر گرفته شده در این مطالعه عبارتند از فعالیتهای اجتماعی، اطلاعاتی، اوقات فراغت و فعالیتهای عاطفی مجازی:
- فعالیتهای اجتماعی نظیر، ابراز خود و یا به اشتراک گذاری اطلاعات از طریق وبلاگها مانند: فیس بوک .
- فعالیت اطلاعاتی مثل جستجوی اطلاعاتو اخباربه عنوان مثال : سی ان ان
- فعالیتهای اوقات فراغت، مثل فعالیتهای مربوطبهبازی هایآنلاین و یادانلودموسیقیبه عنوان مثال: یوتیوب
- فعالیت عواطفمجازیشامل : تمامفعالیت‌هایاینترنتی، کهدر سهفعالیت دیگرطبقه بندی نشده است به عنوانمثال : فروشگاه آنلاین .
چهار رفتار سایبر لوفینگ شامل:
- رفتارهای توسعه،
- بهبود،
- رفتار انحرافی
- رفتاراعتیاداست.
رفتار توسعه قابلیت های یادگیری از سایبرلوفینگ را در نظر گرفته است.
- رفتار بهبود سایبر لوفینگ را راهی برای بهبود یافتن از فعالیتهای کاری، قلمداد می‌کند.
- رفتار منحرف،سایبرلوفینگ را مانعی بر سر راه فعالیتهای کاری میداند.
- آخرین رفتار، رفتار اعتیادی است که با استفاده اجباریازسایبرلوفینگ در ارتباط است.
- در انتها این محقق فعالیت عواطف مجازی سایبر لوفینگ را غیر معتبر شناخته و از فعالیتهای سایبرلوفینگ حذف شده است.
قبل از اینکه سایبرلوفینگ در عمل نقشی ایفا کند، فعالیتهای دیگری غیر از اینترنت با پیامدهای واگرا ذکر شده است . مثالها عبارتند از: چت، آب خنک و یا وقت استراحت و یا سیگار. همچنین در آن زمان، سوال در مورد پیامدهای ناشی از این فعالیتها مانند فعالیتهای سایبرلوفینگ مطرح شد. کاهش بهرهوری از یکسو و احتمال بالقوهی توسعه و بهبود از سویی دیگر، از پیامدهای چنین رفتارهایی بود.
نگرش های منفی نسبت به سایبرلوفینگ
پژوهشگران با توجه به سایبرلوفینگ به عنوان یک رفتار ناکارآمد، بر کاهش بهرهوری، مسائل مربوط به آزار و اذیت و به طور کلی سوء استفاده از اینترنت تمرکز کردند و ادعا می‌کنند که استفاده از اینترنت می‌تواند نتایج نامطلوبی مانند از دست دادن مالکیت معنوی، پرونده های حقوقی آزار و اذیت جنسی، کاهش‌های بهرهوری به دلیل گشت و گذار بیش از حد در وب، تهدیدات امنیتی و احتیاج به پهنای باند بیشتر برای شرکتها را پدید آورد. رفتار زیانبار هر گونه رفتاری عمدی است که توسط سازمان برای اجرای منافع مشروع خود مخالف تلقی می‌شود. برخی مطالعات بر جنبه های منفی سایبرلوفینگ توجه داشته‌اند و از آن بعنوان اعتیاد به اینترنت یاد کرده‌اند.
مطالعات موجود در انحراف در محل کار رفتار اعم از کیفر تخطی از قانون از قبیل نادرستی و شایعه اذهان عمومی به عنوان مثال، به غیبت به عنوان مثال و دیگر تخلفات جدی تر مانند تجاوز در محل کار به عنوان مثال,و سرقت کارمند به عنوان مثال, تخلفات جدی تر مانند پرخاشگری در محل کار بعنوان مثال، و سرقت کارمندان بعنوان مثال . یک بررسی نیز نشان داد که سایبرلوفینگ شایع ترین دلیل حواس پرتی در کار بوده است.اگر کارمندان درگیر فعالیتهای غیر قانونی شوند، سایبرلوفینگ می‌تواند سازمان را در معرض خطر قرار دهد ، به عنوان مثال: دانلود موسیقی و یا اینکه اگر یک محیط اذیت و آزار را از طریق مشاهده یا ارسال مطالب توهین آمیز ایجاد کند.
تخمین زده می‌شود که در 20٪ تا 30٪ از شرکتها یک کارمند به دلیل سایبرلوفینگ از جمله دسترسی به سایت های هرزه‌نگاری، قمار آنلاین و خرید آنلاین از کار اخراج شده است. برخی از این سایبرلوفینگ‌ها می‌تواند بی ضرر در نظر گرفته شود، به خصوص اگر در مدت زمان محدود به عنوان مثال: ارسال و دریافت ایمیل شخصی و یا چک کردن تیترهای خبری در (CNN.com) باشد.
تاثیرات سایبرلوفینگ بر احساسات کارکنان
اگر چه سایبرلوفینگ ممکن است تاثیر مثبتی بر کارکنان داشته باشد، تمام فعالیتهای سایبرلوفینگ همان نتایج عملکرد مثبت را در پی نخواهد داشت.تحقیق در مورد ایمیل، تاثیرات منفی که بر روی کار و احساسات کارکنان بر جای می گذارد را نشان می‌دهد.دلیل این است که منابع شخصی مانند انرژی و توجه، در پاسخ به ایمیل مورد نیاز است که بخشی از منابع در دسترس را برای مطالبات دیگر کاری کاهش می‌دهد. این کاهش از منابع شخصی احتمالا منجر به تاثیر منفی خواهد شد. علاوه بر این ایمیل، یکی از دلایل اصلی منحرف کردن اذهان کارمندان از کار خود است.
مطالعات نشان داده اند که 28٪ از کارکنان بعد از بررسی ایمیل ها از کار خود منحرف می شوند و 40٪ به وظیفه اصلی خود را بعد از ارسال ایمیل بر نمی گردند. لیم و چن ، همگام با این یافته ها، استدلال می‌کنند که انحراف در مورد ایمیل باعث به ایجاد تاثیر منفی می‌شود.این فعالیتها ؛ فعالیتهای آنلاین مثل : ارسال ایمیل، خواندن خبر، خرید، فعالیتهای بانکی، شبکه های اجتماعی و . . . به طور بالقوه منجر به اتلاف وقت، از دست دادن بهرهوری، مشکلات امنیتی و مسئولیت کارفرما می‌شود.
نگرش مثبت به سایبرلوفینگ
سایبرلوفینگ هنگامی مخرب است که دارای تبعات منفی برای سازمان، مانند از دست دادن بهرهوری و یا هزینههای بالاتر برای شرکت باشد. هنگامی که قصد کارمند شانه خالی کردن از کار و یا تلافی علیه شرکت به وسیله کاهش کارایی خود و یا آورده های خود باشد، پس از آن سایبرلوفینگ رفتار زیانباری خواهد بود. اما مواردی وجود دارد که سایبرلوفینگ می‌تواند باعث به وجود آمدن شرایطی شود که در نهایت به نفع سازمان تمام شود، به نحوی که بتوان در شرایط خاص و با قرار دادن اطلاعات کافی در مورد این پدیده تا حدودی به کارمندان آزادی عمل داد. در ادامه به تحقیقاتی که با دیدی مثبت به سایبرلوفینگ، به بررسی آن پرداخته اند اشاره می‌شود.
امروزه بسیاری از جوانان در مطالعات کالج خود اولین موردی که می آموزند استفاده از بازی های ویدئویی و معافیت های آنلاین است . پس این امر که سایبرلوفینگ بتواند پیامدهای مثبتی برای سازمان داشته باشد دست نایافتنی نخواهد بود و میتوان با آموزش کارکنان و لحاظ کردن اوقاتی برای فعالیتهای آنلاین کارمندان این رفتار مخرب را به رفتار مثبتی تبدیل کرد که باعث به ارمغان آمدن فوایدی نیز برای سازمان شود.
اگر چه سایبرلوفینگ به عنوان یک رفتار مخرب مشاهده شده، اما تحت برخی شرایط ممکن است آن را عملی مثبت تلقی نمود. لیم و همکاران ، در سال 2002 با انجام یک مطالعه تجربی در سنگاپور که برای ارزیابی استفاده کارمندان از اینترنت طراحی شده بود، دریافتند که اکثر پاسخ دهندگان با این امر موافق بودند که استفاده از اینترنت برای فعالیتهای غیرکاری برای آنها قابل قبول است. بازی های رایانه ای ممکن است همیشه اثرات مضر بر بهرهوری کارکنان نداشته باشد. آنها می‌توانند برای کاهش اضطراب و تشویق مورد استفاده قرار گیرند. علاوه بر این محققانی مانند کیم و بویر و لیم و چن ، بر هر دو جنبه مثبت و منفی سایبر لوفینگ اشاره کرده‌اند.
کیم و بویر ، استدلال کرده‌اند که تحت برخی شرایط سایبرلوفینگ می‌تواند منجر به رفتارهای مخرب و در نتیجه ضرر شود، درعین حال به عنوان منفعت هم سایبرلوفینگ می‌تواند با استفاده از فرصتهای تفریحی سازنده به یادگیری بهتر توسط این فناوری به کارکنان کمک کند.
با وجود اینکه امکان سوء استفاده از اینترنت در محل کار وجود دارد، اما در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است اغلب کارکنان از اینترنت برای کارهای شخصی کوتاه مدت یا در حین استراحت استفاده می‌کنند که برای سازمان مخل نیست و این زمانها، اگر اینترنت هم در دسترس نباشد با سایر فعالیتهای غیرکاری تلف می‌شود. لیم و چن ، با تحقیق بر روی ارسال و دریافت ایمیل توسط کارکنان و مرور وب در بین دانش آموختگان مدرسه کسب و کار محلی به این نتیجه رسیدند که اگر چه ارسال و دریافت ایمیل هاي غير كاري در واقع ممكن است براي فعاليت هاي كاركنان مضر باشد اما مرور اينترنت ممكن است در حقيقت فعاليت مثبتي باشد. چن معتقد است که مدیران نباید بیش از حد شتابزده در رد تمام فعالیتهای غير مولد سایبرلوفینگ عمل كنند.
برخی بر این باورند که کارمندانی که از اینترنت استفاده می‌کنند، کمتر احتمال دارد که برای انجام ماموریت ها دفتر کار را ترک کنند، کمتر با تلفن صحبت می‌کنند، و وقت کمتری برای خواندن کتاب، مجلات و روزنامه ها در طول روز کاری اختصاص می‌دهند. آنها همچنین استدلال می‌کنند که اینترنت به کارمندان برای دست یافتن به تعادل در زندگی خود، اجازه می‌دهد برای مثال، زمانی که افراد مجاز به انجام کسب و کار شخصی در اینترنت در ساعات ناهار خود هستند، در واقع بهرهوری کارمند افزایش می یابد.
تأثیر سایبرلوفینگ بر خلاقیت و دانش کارمندان سازمان
کارمندانی که در تجربه استفاده از اینترنت در محل کار را دارند، ممکن است این تجربه به توسعه مهارت های مهم و دانشی که می‌تواند آنها را برای سازمان با ارزش تر کند، کمک نماید . همچنین سایبرلوفینگ می‌تواند اثرات مثبت دیگری، مثل افزایش خلاقیت را نیز در پی داشته باشد.محققان پیشنهاد کرده‌اند که سایبرلوفینگ ممکن است یک راه موثر برای فرار از مشکلات کار باشد . همچنین سایبرلوفینگ می‌تواند نتایج مثبت، از جمله تحریک خلاقیت و حل مسأله تولید، ساعات کار طولانی قابل تحمل و افزایش رفاه کارکنان را در پی داشته باشد. تفریح و سرگرمی آنلاین زمانی سازنده است که با مسئولیت های کاری در حال بررسی همگام باشد و به افراد اجازه دهد از زمان های غیر قابل استفاده در محل کار، در راه‌هایی که آنها را به رویارویی با وظایف آینده با انرژی بیشتر و چشم انداز گسترده تر مجهز کند، استفاده کنند. مقدار مشخصی از استفاده اهل تفریح و بازی برنامه های کاربردی کامپیوتر در شرایط مناسب می‌تواند به یادگیری منجر شود که ممکن است موجب ایجاد ارزش برای سازمان نیز شود.هنگامی که افراد در وب گردی درگیر تفریح و بازی هستند، ممکن است از طریق درک بهتر از دانش موجود در سازمان و یا افزایش میزان دقت و صحت، به دانش آنها افزوده شود.
تأثیر مثبت سایبرلوفینگ بر استرس در محیط کار
با وجود پیامدهای منفی، سایبرلوفینگ نمی‌تواند همیشه اثرات مضر بر سازمان داشته باشد. محققان در تحقیقات خود به نتایجی مبنی بر سازنده بودن سایبرلوفینگ نیز دست یافته اند. مطالعات کمی فرصت ارائه استفاده تفریحی از اینترنت در محل کار را به رسمیت شناخته اند. وقتی که قصد کارمند از استفاده از اینترنت برای فرار از انجام کارهای روزمره و تخلیه اضطراب است، سایبرلوفینگ به رفتاری سازنده تبدیل می‌شود. استانتون ؛ در انجام پژوهشی، نشان داد که کاربران مکرر اینترنت از کاربرانی که کمتر به صورت متوالی از اینترنت استفاده می‌کنند، به سطوح بالاتری از رضایت شغلی دست می یابند. از سوی دیگر، در حال حاضر وب گردی ؛ گشتوگذار در وب ، تاثیر مثبتی ایجاد می‌کند. تحقیقات نشان داده است که گشت و گذار در شبکه وب در حین کار، به طور کلی یک فعالیت لذت بخش است.
دلیل این است که گشت و گذار در شبکه اجازه می‌دهد تا کارکنان به طور موقت ذهن خود را از کار خارج کنند.در این مفهوم، بازدید از صفحات وب یک استراتژی تسکین دهنده به کارکنان به وسیله مجوز استفاده از اینترنت در اوقات بیکاری آنها برای مقابله با تجارب منفی به وجود آمده در محل کار میباشد.سایبرلوفینگ رفتاری است که کارکنان را قادر می‌سازد که به طور موقت از عوامل استرس زای کار فرار کنند و در نتیجه، موجب کاهش احساسات پریشان مرتبط با آنها است.
تفریح و سرگرمی سازنده ممکن است به کارکنان اجازه دهد برای لحظه ای از وظایف خود که به طور منظم ارائه می‌دهند فرار کنند، این امر مانند سوپاپ اطمینان برای کسانی که با موقعیت های سخت و استوار مواجه هستند و یا ساعت های طولانی کار می‌کنند، زمانهایی جهت تجدید قوا ایجاد می نماید.اگر چه سایبرلوفینگ با خود مشکلات بالقوه برای سازمانها به همراه دارد ، به عنوان مثال : کاهش پهنای باند، مسئولیت حقوقی ، ولی اگر آن را یک ابزار مفید مدیریت تنش کارمندان بدانیم، این مشکلات ممکن است جبران شود.
همان طور که گزارش شده تعداد زیادی در حدود 82 درصد از کارکنان در محل کار احساس استرس دارند و گزارش موسسه برآورد استرس آمریکا که هزینههای استرس سازمان‌های ایالات متحده بیش از 300 میلیارد دلار در سال در کاهش بهرهوری و افزایش غیبت، گردش مالی، حوادث و هزینههای پزشکی و حقوقی است.
بنابراین، سازمان نیاز به در نظر گرفتن تعاملی بین اثرات مثبت و منفی سایبرلوفینگ، که ممکن است در کارکنان رفاه و بهرهوری و تعهدات جدی به همراه داشته باشد ایجاد کند. اگر تحقیقات در آینده نشان می‌دهد که سایبرلوفینگ یک ابزار موثر مقابله با استرس در محل کاراست، کارفرمایان با شغل هایی با استرس بالا ممکن است مقداری از سایبرلوفینگ را به منظور خنثی کردن اثرات عوامل استرس زا تحمل کنند. نتایج تحقیقات محققان دانشگاه ملی سنگاپور با عنوان ؛ تاثیر وب‌گردی بر تعاملات روانی ، نشان می‌دهد که اختصاص مدت کوتاهی برای وب‌گردی از سوی کارمندان تاثیر بهتری نسبت به سایر فعالیتها مانند ارسال ایمیل و یا فعالیت بدون وقفه دارد.
در نتایج این تحقیقات آمده است: جست‌وجو در اینترنت برای کارمندان نقش ترمیمی و تجدید قوا دارد و افرادی که در طول زمان فعالیت کاری خود از وب‌گردی اجتناب می کنند، نسبت به افرادی که این کار را انجام می‌دهند از بازدهی کاری کمتری برخوردارند.در تحقیقی مشخص شد که 56٪ از کارمندانی که از اینترنت به دلایل شخصی استفاده می‌کنند، گزارش می‌دهند که این امر به آنها کمک می‌کند تا بهتر شغل خود را انجام دهد و یا به سادگی باعث می‌شود آنها شادتر شوند و یا استرس کمتری داشته باشند.
علل گرایش کارکنان به سایبرلوفینگ
تحقیقات قبلی نشان داده است، زمانی افراد درگیر در رفتارهای انحرافی محل کار می شوند، که درک آنها از پیامدهایی که برای سازمان در پی دارند در کمترین حد است. در تحقیق دیگری که لیبرمن و همکاران ، انجام دادند نگرشهای شغلی کارکنان، ویژگیهای سازمانی، نگرش نسبت به سایبرلوفینگ و بقیه رفتارهای بیهوده غیر اینترنتی که به عنوان سابقهای برای رفتارهای سایبرلوفینگی وجود دارد، از علل این پدیده معرفی شده است. در این تحقیق درک از رفتار همکاران و پشتیبانیهای مدیریت برای استفاده از اینترنت سوال هایی است که محقق به عنوان پیش زمینههایی استفاده از سایبرلوفینگ معرفی نموده است. همچنین عنوان شده است که جهت کاهش رفتارهای سایبرلوفینگی بررسی هر دو عامل فردی و سازمانی در محل کار لازم است.
شایان ذکر است که تحقیقات اخیر در مورد سوء استفاده از اینترنت نیز نشان داده است که مردان به ویژه مردان جوان با احتمال بیشتری نسبت به زنان در محل کار، از اینترنت سوء استفاده می‌کنند.همچنین تحقیقات میان افرادی که کم انگیزه هستند نیز نشان داد که در میان آنها احتمال بیشتری برای سوء استفاده از اینترنت در محل کار وجود دارد.پیرسون و آدام ، دریافتند که مدیران و افراد جوان تا به حال بالاترین گرایش به سایبرلوفینگ را داشته‌اند در حالی که جنسیت، فرهنگ، سال خدمت و وضعیت پرداخت به طور قابل توجهی به این رفتار مربوط نیست.همانطور که پیش تر نیز ذکر شد هنله و بلانچارد ، دو عامل استرس و حجم کار را با سایبرلوفینگ مرتبط میدانند و معتقدند که با اجازه دادن به کارکنان به استفاده از اینترنت در محل کار میتوان این دو عامل را بخوبی کنترل کرد.
ارتباط گرایش به سایبرلوفینگ و عدالت در سازمان
تحقیقات اولیه مدارکی را یافتند که عدالت رویهای ، مقدمه گشت زنی اینترنتی در محیط کار میباشد. درک عدالت رویهای بر گشت زنی اینترنتی تاثیر گذار است؛ زیرا رویه غیرمنصفانه، کارمند را در تضاد با قوانین سازمان قرار می‌دهند. زوقبی ، در تحقیقات خود پیش بینی می‌کند که این تضاد هنجار با قوانینی است که باعث می‌شود کارمندان با مشغول شدن به گشت زنی اینترنتی به انتقامجویی از سازمان بپردازند.علاوه بر این، زوقبی ، نشان داد که بی عدالتی تعاملی تحت تاثیر سایبرلوفینگ است بدین صورت که سایبرلوفینگ با تهدید و ارعاب باعث برانگیخته شدن احساس بی عدالتی در سازمان می‌شود.
یکی از دلایل استفاده از پدیده گشت زنی تفریحی اینترنتی در محیطهای کاری استنباط کارکنان از عدالت سازمانی میباشد. در این راستا تحقیقات موجود در زمینه رفتار سازمانی مباحث نظری و نیز شواهد تجربی جدیدی را بنیان گذاشته، که حاکی است بی عدالتی سازمانی اغلب منجر به وقوع انحراف در محل کار می‌شود.
در تحقیق دیگر که زوقبی در سال 2006 انجام داد، عدالت سازمانی و رابطه آن با گشت زنی اینترنتی از جنبه رفتار کارکنان جهت مقابله به مثل با قوانین و مجازاتهای رسمی سازمانها مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه به بررسی میان عدالت تعاملی ، که نوع خاصی از درک عدالت سازمانی است و منعکس کننده چگونگی ارتباطات فرد با قدرت در سازمان است با انحرافات اینترنتی محل کار به عنوان یک دسته رفتار منحرف، میپردازد و نشان می‌دهد که کارکنان جهت مقابله به مثل در مقابل اینگونه رفتار سازمانها از سایبرلوفینگ استفاده می کنند.
در لیم ، با استفاده از چارچوب نظری ارائه شده توسط تبادلات اجتماعی، عدالت سازمانی و خنثی سازی، توجهها به سمت قسمت های رفتاری نامناسب اینترنتی و استفاده از تکنیکهای خاص جهت اصلاح این سوءرفتارها در محیطهای کاری جلب شده است. در این تحقیق مدلی ارائه شده که وقتی اشخاص سازمان خود را به صورت ناعادلانه در زمینه های توزیعی، رویهای و تعاملی درک کنند، به احتمال زیاد از گشتزنی اینترنتی استفاده خواهند کرد. نتایج قابل توجهی که در تحقیقات لیم و ویوون، به دست آمده است نشان داد که اصولی بر روابط و تبادل درک مشکلات مطرح شده توسط فن آوری جدید حاکم است. آنها معتقدند کارمندانی که ناراضی هستند در کارشان بی عدالتی احساس می‌کنند، دلیل تمایل به سایبرلوفینگ در این کارمندان برای درمان این ناعدالتی ها و برگشت به رابطه عادلانه بوده است.
لیند و تایلر، معتقدند که عدالت رویه ای زمانی وجود دارد که روشی مجسم از انواع خاصی از اصول هنجاری گسترده پذیرفته شده باشد. تایلر ، بر تاثیر قوی و مثبت عدالت رویه ای در کاهش تضاد در درون سازمان معتقد است. در واقع، مطالعات قبلی عدالت سازمانی نشان داده اند که قضاوت بی عدالتی مانع از همکاری و افزایش درگیری های سازمانی می‌شود. یافته های آنها نشان می‌دهد که کارمندان با استفاده از این استعاره احساس گناه ناشی از این کار خود را خنثی می‌کنند.
ارتباط گرایش به سایبرلوفینگ و وظایف سازمانی
هنله و بلانچارد ، همچنین اذعان کردند که برای کارکنانی که دائما مشغول انجام کار هستند، احتمال کمتری وجود دارد که به اتلاف زمان و گشت و گذار در اینترنت بپردازند. اما، آنها در برابر افزایش حجم کار هشدار دادند: از آنجا که داشتن کار بیش از حد به احتمال زیاد می‌تواند بسیار استرس زا باشد.آنها در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده اند که زمانی که کارکنان کاری برای انجام دادن ندارند از سایبرلوفینگ به نوبه خود به عنوان وسیله ای برای گذشت زمان استفاده می‌کنند.در واقع، شارما و گوپتا ، اشاره کردند که افزایش وظایف کاری کارکنان می‌تواند به مدیریت سایبرلوفینگ منجر شود.
برای مثال، یک نظرسنجی که توسط لیم و همکاران در سال 2002 انجام شد نشان داد که 37٪ از شرکت کنندگان معتقد بودند که سایبرلوف بودن آنها متناسب است با درخواست های متضاد در محل کار از آنها ؛ تعارض نقش بالا . علاوه بر این، اکثریت پاسخ دهندگان ؛ 52 درصد اذعان کردند که برای سایبرلوفینگ بودند احساس گناه خواهند کرد اگر وظایف شغلی آنها را به وضوح تعریف کنند ؛ ابهام در نقش پایین .
برعکس، انتظار می رود به احتمال زیاد کارکنانی که تجربه نقش بیش از حد را دارند کمتر سایبرلوف باشند زیرا آنها به راحتی زمان کافی در اختیار ندارند. پشتیبانی از این ادعا را میتوان از مطالعه انجام شده توسط استرانگمن و برت ؛ مهلت گرفتن ، استنتاج نمود. این نویسندگان نشان دادند که شایع ترین دلایل برای در نظر گرفتن یک استراحت یا ادامه کار، فقدان زمان، حجم کار و مهلت بوده است. سازمانها می‌توانند ابهام نقش را به وسیله مشخص ساختن انتظارات شغلی و وظایف از طریق تجزیه و تحلیل شغل، طراحی شغل، برنامه های آموزشی و سیستم‌های ارزیابی عملکرد کاهش دهند.
چاو ، بیان می‌کند با توجه به اینکه بخشی از ارزشهای کاری بر نگرشهای کاری کارکنان مثل رضایت شغلی، تعهد سازمانی و وفاداری تاثیرگذار است، درک شفاف ارزشهای کاری کارکنان به مدیران کمک می‌کند تا سیاستهای اثربخش منابع انسانی را برای برآوردن نیازهای کارکنان و دست‌یابی به پیامدهای کاری رضایت بخش متناسب با ارزشهای آنان تدوین کند.
در دیگر پژوهشی که توسط ویوون و تمپسون ، انجام شد، مشخص شد با توجه به اینکه اینترنت تاثیر قابل توجهی در زندگی مردم جهان داشته است و منجر به توسعه فرصتهای قابل توجهی برای کسب و کار و ارتقا بهرهوری شده است، و در عین حال شانس سایبرلوفینگ را نیز بیشتر کرده است، یکی از پیامدهای این پدیده، کم رنگ کردن مرز میان کارهای اداری و خانه است؛ به این معنا که به دلیل وجود اینترنت در منازل، کارهای اداره به خانه و بالعکس کارهای خانه به اداره منتقل گردیده است.
اریک و همکاران، معتقدند نمونه هایی از گشت زنی تفریحی اینترنتی در سازمانها افزایش قابل ملاحظه استفاده از پهنای باند اینترنت در محلهای کار میباشد. کارکنان از انواع توجیهات عقلانی در جهت توضیح این عمل استفاده می‌کنند، اما تنها دو توجیه خستگی و راحتی است که از پیش بینی آماری قابل اعتماد برای توضیح این فعالیتها در زمان کاری، برخوردار هستند. بهبود در محیط کار به منظور کاهش خستگی ممکن است کاهش قابل توجهی در این رفتارها داشته باشد و در نتیجه آن توسعه سیاستهای رسمی برای مقابله با این امر، در سازمانها کاهش دهد.
راهکارهای کاهش سایبرلوفینگ
برخی از شرکتها تمایل به؛ تشخیص و تحمل ، درجه خاصی از استفاده شخصی از اینترنت دارند، در حالی که برخی دیگر سیاستهای سازمانی با درجات مختلف انضباطی را توسعه داده اند.کارفرمایان عموما از طیف گسترده‌ای از اقدامات که می‌توانند برای کاهش مشکلاتی از قبیل سوء استفاده از اینترنت، انجام دهند غافل هستند. آنها نظریه بازدارندگی به طور کلی که رویکردی قانونی است و تحریم ها و اقدامات بازدارنده اعمال می دارد را ارائه داده اند.آنها استدلال می‌کنند که میتوان سیستم‌هایی را که توسط متجاوزین بالقوه آگاه که رفتارهای مخل و غیر اخلاقی را به نفع خود انجام می‌دهند ساخته شده، کاهش داد.با توجه به نظریه بازدارندگی، چهار استراتژی به منظور کاهش سیستم به تصویب رسید:
- بازدارندگی
- پیشگیری
- تشخیص
- راه حل
اقدامات بازدارنده: در رابطه با سوء استفاده از اینترنت، این اقدامات اساسا برابر است با سیاستها و دستورالعمل ها در مورد سوء استفاده از اینترنت در محل کار. چنین اقداماتی منفعل هستند و در آنها هیچ گونه پیش بینی ذاتی برای اجرا وجود ندارد و به طور کامل به تمایل کاربران به پیروی از سیستم، بستگی دارد.
پیشگیری: در رابطه با سوء استفاده از اینترنت، این اقدامات می‌تواند شامل قفل بر روی درب اتاق کامپیوتر و کنترل دسترسی به رمز عبور باشد. چنین اقداماتی فعال تر از اقدامات بازدارنده هستند و ترکیبی است از نوعی از اجرای قانون که ممکن است استفاده نامشروع و/یا غیر قانونی از اینترنت را معتدل کند.
اقدامات تشخیص: این اقدامات هنگامی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد که اقدامات بازدارنده و اقدامات پیشگیرانه با شکست مواجه شوند. در رابطه با سوء استفاده از اینترنت، چنین اقداماتی می‌تواند پاسخ های امنیتی فعال مانند گزارش فعالیتهای مشکوک، ممیزی سیستم و گزارش اسکن ویروس و یا پاسخ های واکنشی مانند یک کار کارآگاهی پس از نقض مستند در امنیت باشد. اقدامات تشخیص شواهدی از سوء استفاده از اینترنت جمع آوری و مجرمان را شناسایی می‌کند.
اقدامات درمانی: در رابطه به سوء استفاده از اینترنت، این اقدامات برای اصلاح اثر های مضر سوء استفاده از اینترنت و مجازات عاملان، استفاده می‌شود. اقدامات داخلی ممکن است شامل اخطار، توبیخ و فسخ اشتغال باشد، اقدامات قانونی شامل درخواست های کیفری و مدنی است.
قوانین قابل قبول استفاده از اینترنت
اجزای معمول یکAUP عبارتند از:
- توضیح دامنه AUP، به عنوان مثال روی چه کسی و چه چیزی اعمال می‌شود.
- بیانیه تعریفاستفاده مناسب
- نمونه هایی از استفاده مناسبدر برابر استفادهنامناسب
- بیانیه تعیینمجازاتبرای استفادهنامناسب
- بیانیه ای در مورد میزاننظارت
- امضایی از اذعان خواننده به دریافت و درک این سیاستها تلاش برای کنترل فعالیتهای کامپیوتری غیر مرتبط با کار با ارائه دستورالعمل استفاده مناسب از کامپیوتر و رئوس مطالب چگونگی نظارت سازمان، اجرا و مجازات فعالیتهای غیر مربوط به کار است.
با وجود عدم اجرا و صرفا تصویبAUP توسط سازمان کاهش رفتار NWRC ؛ فعالیتهای کامپیوتری غیر مرتبط با کار ، با توجه به افزایش آگاهی کارکنان از این سیاست نشان داده شده است. با این حال تحقیقات نشان داده است که صرف نظر از منافع بالقوه AUPها، آنها می‌توانند اعتماد و رضایت در محل کار را کاهش دهند، خصوصا این مورد توسط مکانیسم های نظارت تشدید می شوند.حال باید دید که نظارت و اعمال قوانین شدید جلوگیری از استفاده از اینترنت تا چه میزان موثر است، این در حالی است که تحقیقات قبلی نشان داد که کارمندان نرم افزار نظارت یک مهاجم تلقی می‌کنند و این باعث کاهش رضایت شغلی آنها می‌شود . و همچنین در تحقیق دیگری نشان داده شده است که رضایت کارکنان از نظارت به وسیله کامپیوتر تاثیر قوی بر رضایت شغلی آنها دارد.
سیاست موثر شرکت نیازمند ایجاد تعادل میان حفاظت از منافع کارفرما در برابر کاهش مسئولیت و بهبود بهرهوری کارکنان است، در حالی که هم زمان احترام به حریم خصوصی کارمند نیز رعایت شود. هر چند ساموئلز و گرگوری ، معتقدند ایجاد این تعادل می‌تواند در محل کار دشوار باشد.بهترین راه برای حل این مشکل، توازن میان نیازهای کارفرما با نگرانی های کارکنان، درگیر کردن کارکنان در توسعه سیاست نظارت در محل کار، اجازه دادن به کارکنان برای مشارکت در ایجاد سیاستهای اینترنت و ایجاد یک محیط کاری بهتر است.
با توجه به تحقیقات گذشته و فوایدی که برای استفاده از اینترنت در محل کار، که پیش تر نیز ذکر شده بود مانند کاهش استرس، افزایش رضایت شغلی، کاهش خستگی ناشی از ساعات کار طولانی، افزایش یادگیری و . . . عدم استفاده از اینترنت در سازمانها اجتناب ناپذیر است و اقداماتی که در راستای منع کارکنان از استفاده از اینترنت و یا ایجاد محدودیت در این زمینه می‌تواند تاثیر منفی بر بازدهی کارکنان داشته باشد و همانطور که پیشتر نیز گفته شد رضایت کارکنان تحت تاثیر این اعمال بوده و ممکن است اقداماتی که صورت میگیرد زیانهایی بیش از استفاده از اینترنت را به سازمان اعمال کند. چه بسا که با وجود استفاده از اینترنت در ساعات کاری کارمندان هم به کار خود بپردازند و هم با استفاده از آن افرادی با رضایت بالاتر، با خستگی کمتر و از همه مهمتر راضی و خشنود از محلی که در آن کار می‌کنند، برای سازمان خواهند بود .
برنامه و سیاستهای مربوط به کاهش اثرات منفی سایبرلوفینگ
به منظور کاهش اثرات منفی سایبرلوفینگ، مدیران باید سیاستهای روشن مربوط به استفاده از اینترنت در کار را توسعه دهند و پیاده سازی کنند. به عنوان مثال، مدیران ممکن است مقدار مناسب زمان مجاز برای استفاده شخصی از اینترنت را تعیین و فضایی که در آن کارکنان امکان استفاده از اینترنت برای دلایل شخصی در طول استراحت یا ناهار داشته باشند را فراهم کنند. از آنجا که کارکنان برای انجام تعهدات کاری خود بیش از حد مشغول هستند، سازمانها نیز باید بدانند کسب و کارهای شخصی خاصی نیز نیازمند این هستند که در طول ساعات کاری انجام شوند.سازمان‌هایی که می خواهند سایبرلوفینگ را کاهش دهند باید برنامه های مدیریت استرس را اجرا کنند. اگرچه حذف کامل عوامل استرس زا امکان پذیر و یا مطلوب نیست، بسته به ماهیت کار، مراحلی وجود دارد که شرکتها می‌توانند به منظور کاهش عوامل استرس زا از آنها استفاده کنند.
زوقبی و الیوارس ، تحقیقی با عنوان بازگرداندن گشت زنان اینترنتی به راه درست انجام دادند. آنها در این تحقیق به بررسی سیاستها و مکانیزم های کنترل سایبرلوفینگ در شرکتها و اینکه این سیستم‌ها به تنهایی قادر به جلوگیری از آن نیستند، پرداختند و در این مقاله اینگونه مطرح می‌شود که با وجود استفاده شرکتها از مکانیزم های کنترل جهت مقابله با پدیده سایبرلوفینگ این مورد هنوز هم از محبوبیت قابل توجهی در میان کارمندان برخوردار است و سیاست کنترل را مشابه با سگ ناتوان و بی عرضه ای می داند که سر و صدای زیادی دارد ولی نهایتا گاز نمی‌گیرد و تنها در صورتی سیاستهای کنترلی موثر هستند که با پیامدهای تنبیهی همراه باشند.
زوقبی دیگران ، با مطالعه اثرات استراتژی های اجباری در سوءاستفاده از اینترنت در محل کار، به این نتیجه رسیدند که تا چه حد استراتژی های کنترل اجباری اخیر، رفتارهای منحرف در به کار بردن اینترنت در محل کار را که سایبرلوفینگ نام دارد، کنترل می‌کند. در نتیجه به بررسی رابطه بین سایبرلوفینگ و سه متغیر اجباری کلاسیک یعنی: درک کنترل سازمانی (POC)، ترس از مجازات رسمی(FFP) و نزدیکی فیزیکی رهبری(LPP) که توسط کارمند احساس شود پرداختند. مدل تست شده حاکی از آن بود که برداشت از مجاورت فیزیکی رهبری(LPP) از هر دو متغیر دیگر یعنیPOC و FFP موثرتر است و هر دو این متغیرها نیز در جای خود بر سایبرلوفینگ تاثیر گذار هستند. به اضافه که این مدل نشان می‌دهد که درک کنترل سازمانی (POC)، ترس از مجازات رسمی(FFP) را افزایش می‌دهد. یافته های این تحقیق نشان می‌دهد کهLPP یک عضو مثبت قابل توجه نسبت به POC و FFP است. علاوه بر این POC به نوبه خود گشت زنی اینترنتی را کاهش می‌دهد در حالیکه FFP آن را افزایش می‌دهد.
لیم و تئو ، با مطالعه اکتشافی در سنگاپور دریافتند که برای بیشتر شرکتها این موضوع که چه رفتارهایی قابل قبول و غیر قابل قبول هستند به صورت نامعلوم باقی مانده است، و موضوعی پیچیدهای که است که محل بحث همیشگی مدیران و کارمندان است. این موضوع باعث افزایش پیچیدگی موضوع در بین کارمندان و مدیران در فعالیتهای شبکه ای در محل کار می‌شود. واضح است که مدیریت باید سیاستهای قابل قبولی در استفاده از اینترنت ارائه دهد. هرچند که این موضوع باعث حذف کامل فعالیتهای گشت زنی اینترنتی نمی‌شود اما کمک می‌کند که کارمندان درک بهتری از وضعیت شرکت داشته باشند.
بلانچارد و هنله ، در تحقیقی با عنوان ارتباط فرم های مختلف سایبرلوفینگ نقش هنجارها و منبع خارج از کنترل انجام دادند به این نتیجه رسیدند که سایبرلوفینگ رفتاری چند وجهی است که به احتمال زیاد پیش بینی می‌شود که در سازمان‌های آینده ادامه خواهد داشت. میتوان انتظار داشت که برنامه های کاربردی فناوری همچنان رو به توسعه باشد ، بهعنوان مثال : پادکستها، دریافتهای ویدئویی، فضای شبکه ، و تمامی آنها در محیط کار در دسترس هستند. این احتمال وجود دارد که سایبرلوفینگ نه تنها کمتر از قبل بلکه بصورت برجسته تر خود را نشان دهد. بنابراین مدیران باید برای درک بهتر انواع سایبرلوفینگ و چگونگی درگیری کارمندان با آن و همچنین میزان اثرات منفی آن تلاش کنند و همچنین اجازه دهند که این مورد موجب خلاقیت کارمندان شود، و البته به آنها اعتماد کنند و مواظب بهرهوری آنها نیز باشند.
تحقیقات اخیر نشان داد که سیاستهای انعطاف ناپذیر، قوانین و روش های متناقض، و دشواری وظایف ممکن است منجر به برداشت عدم تعادل توسط کارکنان شود که به نوبه خود، باعث رفتارهای انحرافی تلافی جویانه شود که به سازمان آسیب برساند.
مراحل تعریف شده برای کاهش سایبرلوفینگ در سازمان
مراحلی وجود دارند که مدیران می‌توانند برای کاهش سایبرلوفینگ در سازمان خود انجام دهند:
- تصویب سیاستهای استفاده از ایمیل، تعریف واضح حق ذخائر شرکت و توضیح اینکه ارتباطات ایمیل خصوصی نیست.
- ایجاد یک سیاست استفاده قابل قبول (AUP) و ترسیم از آنچه قابل قبول است برای کارکنان برای انجام کارهای آنلاین.
- آموزش کارکنان در مورداعتیادبهاینترنت وعلائم هشدار دهنده. این به درکچگونگیرفتار آنهادر قبال تخریبموفقیتخودورشد حرفه ای و همچنین سودآوریشرکتکمک خواهد کرد.
- استخدام کارکنان بسیار با انگیزه و خود انگیخته
- پرورش کارکنان در استفاده موثر از اینترنت.
با توجهبه نظریهنقش، سازمان‌هارا می‌توانبه عنوان یک سیستماز نقشکهمتکی برانتسابمناسباز وظایفکاربه نقشوانگیزهکارکنانبرای اینکه نقش اختصاص داده شده به خود را به انجام برسانند، نشان داد.کارکنان با توجه به نقش تعیین شده اجتماعی می شوند، برای مثال اسلوان از شرکتی یاد می‌کند که گاهی اوقات با ارسال یک لیست از سایت هایی که در طول هفته گذشته توسط کارمندان بازدید شده در آشپزخانه دفتر، کارکنان را خجالت زده می‌کند. این لیست بدون نام بوده اما این شرکت ادعا می‌کند این استراتژی، به مراتب موثرتر از هشدار ساده به کارکنان که عادات آنلاین آنها تحت نظارت یک برنامه نرم افزاری به نام ؛ برادر کوچک است، بوده است. طبق مدل تحقیق رابطه فعالیتها و رفتارهای سایبرلوفینگ با رضایت شغلی، تعهد سازمانی و همچنین عجین شدن با شغل سنجیده خواهد شد.
منبع
کاکلیان،فرشته(1392)، پیامدهای مثبت سایبرلوفینگ در دانشگاه‌ها،پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت فناوری اطلاعات،موسسه آموزش عالی مهرالبرز
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید