« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »روش‌های تفکر در تدریس اثربخش
تدریس اثربخش را این‌گونه تعریف کرده‌اند: تدریسی که در آن معلم به‌طور موفقیت‌آمیز به اهداف یادگیری دانش‌آموزان دستیابی پیدا می‌کند. بطورکلی دو عنصر بسیار ساده موجب تدریس اثربخش می‌شوند:
- معلم باید تصویر ذهنی روشنی از نوع یادگیری که قرار است اتفاق بیفتد، داشته باشد.
- معلم تجربیات یادگیری را فراهم می‌کند که به این نوع یادگیری دستیابی پیدا کند .
در مورد میزان به‌کارگیری معیارهای تدریس اثربخش در مدارس، قبل از هر چیز دریافتن کمبودها و جبران نواقص آموزشی مؤثر است؛ چراکه این امر تصویری نسبتاً جامع از کیفیت آموزشی مدارس ارائه می‌دهد و منجر به تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف موجود در کیفیت تدریس معلمان خواهد شد. به دنبال این امر آموزش‌وپرورش باید در برنامه‌ریزی دوره‌های آموزش ضمن خدمت نیز مؤثرتر عمل کند و نیازهای واقعی معلمان را در این زمینه به گونه مطلوبی پیش‌بینی و برآورده سازد. اندازه‌گیری اثربخشی تدریس به‌صورت مطلق و در پایان یک دوره آموزشی رویکرد کاملی نیست. اثربخشی و کیفیت آموزش می‌بایست در طول فرایند آموزش ایجاد و بررسی گردد و در پایان فرایند آموزشی برای اطمینان از صحت اقدامات انجام‌شده و تحقق اهداف تعیین‌شده موردبررسی و اندازه‌گیری قرار گیرد.
هدف و ضرورت اثربخشی با توجه به گسترش برنامه‌ها و مراکز آموزشی وزارت نیرو که مستلزم صرف منابع انسانی، مالی و مادی فراوانی است که تأمین این منابع موجب حساسیت بیشتر مدیران و شرکت‌کنندگان در دوره‌ها نسبت به آموزش شده است. بررسی میزان اثربخشی دوره‌ها و ارائه بازخورد اطلاعاتی به افراد پاسخی به این حساسیت است (آموزش اثربخش چیست؟) . اثربخشی کلی تدریس یک معلم در مدرسه، در پرتو تقابل میان معیارهای کلی شامل طراحی تدریس، اجرای آموزش، مدیریت کلاس درس، روابط انسانی، ارزشیابی و ویژگی‌های شخصیتی مطلوب، سنجیده و تعیین می‌شود.
به‌عبارت‌دیگر مدرس اثربخش کسی است که با طرح درس از پیش تعیین‌شده در کلاس حضور یابد و به ارائه آموزش مؤثر مطابق با آن طرح درس بپردازد و در این راستا داشتن تسلط بر موضوع درس و متخصص بودن در آن زمینه، استفاده از روش‌های تدریس متنوع، شرکت دادن دانش آموزان در جریان تدریس از طریق تعیین فرصت سخنرانی یا کنفرانس برای آنان، داشتن انتظارات بالا و معقول از فراگیران و مواردی این‌چنین را مدنظر قرار دهد. همچنین وی باید ضمن ایجاد محیطی شاد و جذاب در کلاس درس، در مقابل بروز بی‌نظمی‌های احتمالی برخورد مؤثر داشته باشد. روابط انسانی سازنده و متقابل خویش را با دانش‌آموزان در فضای داخل و حتی خارج از کلاس حفظ نماید، با انجام ارزشیابی‌های صحیح و ارائه بازخورد به‌موقع، نواقص یادگیری فراگیران و حتی تدریس خود را رفع کند ودرعین‌حال ازشخصیت باثبات و صفات شایسته یک معلم برخوردار باشد .
تعاریف تدریس
از تدریس تعاریف مختلفی ارائه‌شده است. در بین عامه مردم تدریس با ابلاغ یا افاضه دانش یا مهارت هم‌خوان شده است و در بین خواص از تدریس تعریف‌های دیگری ارائه می‌شود به‌عنوان‌مثال:
گیج، تدریس را این‌گونه تعریف کرده است:
- هر فعالیتی از جانب یک فرد که به‌منظور تسهیل یادگیری فرد دیگری انجام می‌پذیرد.
- لانجرن، تدریس را فرآیند پیچیده و از قبل برنامه‌ریزی‌شده‌ای می‌داند که توسط معلم در کلاس درس اجرا می‌شود و هدف عمده‌اش ایجاد درگیری و تعامل ذهنی یادگیرنده با مطالب یادگرفتنی است .
- کلوثر،تدریس را فعالیت بین‌الاشخاصی که معطوف به یادگیری است و توسط یک یا چند نفر به انجام می‌رسد دانسته است.
- تدریس عبارت است از : تعامل متقابل معلم و شاگرد براساس طراحی منظم و هدف‌دار معلم برای ایجاد تغییر در رفتار شاگرد.
- رابرتسون، از تدریس به‌عنوان فعالیتی تعهدآور همراه با قصدی که موجب یادگیری در دیگری می‌شود یادکرده است.
- جنر، اذعان دارد که تدریس عبارت از فراهم کردن فرصت‌هایی که یادگیری را تسهیل می‌کند.
- رامسدن، هدف از تدریس را فراهم کردن امکان یادگیری یادگیرندگان می‌داند.
از تعاریف متعدد تدریس چند نکته اساسی را می‌توان استنتاج نمود.
- هدف اصلی تدریس عبارت است از «ایجاد و تسهیل یادگیری در یادگیرندگان».
- تدریس مجموعه‌ای از فعالیت‌های هدفمند است.
- تدریس با تعامل دوسویه فراگیر و مدرس انجام می‌گیرد.
- تدریس مجموعه‌ای نظام‌دار از فعالیت‌ها است و نه یک عمل واحد.
تدریس بعنوان یک علم:
نخستین تلاش‌ها برای علمی کردن تعلیم و تربیت به اوایل قرن حاضر و آثار ادوارد لی ثرندایک، برمی‌گردد. وی می‌نویسد: کارآمدی هر حرفه‌ای تا اندازه‌ی زیادی به میزان علمی شدن آن بستگی دارد، حرفه تدریس بهبود خواهد یافت:
- به همان نسبت که اعضای آن، کار خویش را توسط روحیه و روش‌های علمی هدایت کنند، روحیه و روش‌هایی که حقایق را صادقانه و بی نظرانه، ملاحظه کرده و از خرافات، اوهام و حدس‌های آزموده نشده به دور باشند.
- به همان نسبت که رهبران تعلیم و تربیت، انتخاب روش‌های خویش را به‌جای تکیه‌بر عقاید عمومی، براساس نتایج پژوهش‌های علمی هدایت کنند.
تعریف تدریس: تدریس، اقدامات هدف‌دار متعاملی است که توسط معلم؛ طراحی، اجرا و ارزشیابی می‌شود . درواقع تدریس مجموعه مهارت‌هایی را شامل می‌شود که قبل، ضمن و پس از اجرای فرآیند تدریس صورت می‌گیرد و امکان آموزش دانش‌آموز را فراهم می‌نماید. به دانش‌آموز کمک می‌نماید تا براساس شرایط فراهم‌شده، سبک یادگیری خود و اهداف مورد، نظر به یادگیری نائل گردد.
منبع
منصوری،فرحناز(1394)،بررسی تدریس اثربخش ازدیدگاه معلمان ودانش آموزان مقطع متوسطه،پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاداسلامی ایلام
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید