رضایت شغلی

بدون شک نیروی انسانی در سازمان دارای مهم­ترین نقش در کنار سرمایه­ های دیگر است. در صورتی که رضایت شغلی و شرایط کاری برای نیروی انسانی به خوبی مهیا نشود، نمی­توان از سرمایه انسانی به خوبی بهره گرفت . در زمانی که منابع انسانی ارزشمند، مهمترین منبع استراتژیک سازمان ها به شمار می آید. سازمان های پیشرو، رمز موفقیت خود را در بکارگیری شیوه های نوین مدیریتی با بهره مندی از انسان های فرهیخته دانسته و بر این باورند که دارایی ارزشمندی که برای آنها مزیت رقابتی ایجاد می کند، کارکنان با کیفیت است و تنها همین انسان ها هستند که سازمان را در صحنه رقابت پیشتاز نگه داشته و کلیدی طلایی در آن عرصه به شمار می روند.نگهداشت نیروهای با ارزش سازمان در عصر حاضر یکی از مهم ترین دغدغه هی سازمان ها دارای تکنولوژی پیشرفته می باشد. رضايت شغلي يكي از عوامل بسيار مهم در موفقيت شغلي است. رضايت شغلي عاملي است كه سبب افزايش كارآيي و نيز احساس رضايت فردي مي گردد.

اكثر صاحب نظران در خصوص ارتباط شغلي با عوامل رواني و اجتماعي اشتراك نظر دارند و معتقدند اگر شغل مورد نظر لذت مطلوب را براي فرد تامين نمايد در اين حالت فرد از شغلش راضي است. تركيب معيني از عوامل گوناگون چه دروني مانند احساس لذت از انجام كار و چه بيروني مانند حقوق و مزايا، و روابط محيط كاري سبب مي گردد كه فرد از شغلش راضي.  در سال (1985) دیویس نیواستورم رضایت شغلی را، مجموعه­ اي از احساسات سازگار نسبت به شغل معرفی می نماید و معتقد است این احساس زمانی حاصل می شود که خواسته ها، نیازها، آرزوها و تجربه هایی که شاغل هنگام ورود به سازمان با خود دارد، از طریق شغل بر آورد شود. ایجاد رضایت شغلی در فرد بستگی به عوا مل متعددي دارد که در کنار هم موجب حصول نتیجه مطلوب می شوند فقدان یک عامل می تواند فرد را در زمره افراد ناراضی از شغل خود قرار دهد. رضایت شغلی نتیجه ادراک کارکنان از چگونگی برآورده شدن انتظارات مهم آنها توسط شغل آنهاست.

محققان دو جنبه مهم برای رضایت شغلی در نظر گرفته اند: اول اینکه رضایت شغلی یک پاسخ احساسی به شرایط کار است؛ و دوم اینکه رضایت شغلی را می توان از طریق چگونگی دستیابی به اهداف یا برآورده شدن انتظارات تعیین کرد. عوامل موثر بر رضايت شغلي را مي‌توان به سه دسته عوامل سازماني، عوامل مربوط به شغل و شخصي تقسيم کرد: عوامل سازماني موثر بر رضايت شغلي عبارتند از: حقوق و پاداش، ترفيعات، سرپرستي، خط‌ مشي سازمان و امنيت شغلي، توانمندسازی. عوامل شغلي موثر بر رضايت شغلي عبارتند از: چرخش شغلی، حجم کلي کار، همکاران، محيط اجتماعي، نوع کار، استفاده از تخصص فرد، نوع شغل و وضوح نقش. عوامل شخصي موثر بر رضايت شغلي عبارتند از: عزت‌نفس، تحمل استرس، سطح تحصيلات و وراثت است.

رضايت شغلى احساس خرسندى و خشنودى كه فرد از كار خود مى‌كند و لذتى كه از آن مى‌برد و در پى آن، به شغل خود دل گرمی و وابستگى پيدا مى‌كند و حالتى مطبوع، عاطفى و مثبت حاصل از ارزيابى شغل يا تجارب شغلى است؛ مفهومى داراى ابعاد، جنبه‌ها و عوامل گوناگون كه بايد مجموعه آن‌ها را در نظر گرفت. از جمله اين عوامل، مى‌توان به صفات كارگر و كارمند، نوع كار، محيط كار و روابط انسانى كار اشاره نمود.فيشر و هانا رضايت شغلى را عاملى درونى مى‌دانند و آن را نوعى سازگارى عاطفى با شغل و شرايط اشتغال مى‌انگارند؛يعنى اگر شغل مورد نظر، لذت مطلوب را براى فرد تأمين كند، او از شغلش راضى است. در مقابل، چنانچه شغل مورد نظر رضايت و لذت مطلوب را به فرد ندهد، در اين حالت، او از كار خود مذمّت مى‌نمايد و درصدد تغيير آن بر مى‌آيد.به نظر هاپاك رضايت شغلى مفهومى پيچيده و چند بعدى است و با عوامل روانى، جسمانى و اجتماعى ارتباط دارد. تنها يك عامل موجب رضايت شغلى نمى‌شود، بلكه تركيب معيّنى از مجموعه عوامل گوناگون سبب مى‌گردد كه شاغل در لحظه معيّنى از زمان، از شغلش احساس رضايت كند و به خود بگويد كه از شغلش راضى است و از آن لذت مى‌برد.

رضایت و نارضایتی شغلی پدیده ای است که اثرات آن در زندگی خصوصی فرد و خارج از سازمان مشاهده می شود. موارد ذکر شده بیانگر اهمیت مسئله نارضایتی شغلی است. رضایت از شغل امری روان شناختی است و جنبه ی فردی دارد اما محیط کار، رضایت از مدیریت و عوامل اجتماعی بسیاری نیز بر آن تاثیر می گذارد. میزان رضایت از کار و تغییرات آن بر حسب عوامل مختلفی از قبیل دستمزد، روابط انسانی محیط کار، تقسیم کار، امکانات پیشرفت شغلی برای فرد و غیره سنجیده می شود.عدم رضایت شغلی کارکنان بنا به نتایج بیشماری که از تحقیقات بدست آمده است، موجب تضعیف روحیه ی آنان، کاهش اقتدار مدیران و در نهایت کارآیی و بهره وری منفی سازمان می شود.  نارضایتی شغلی اگرچه در ابتدا موجب کاهش کارآیی و افزایش هزینه ها درمحل کار می شود اما تداوم آن سست شدن تعهد افراد نسبت به ارزش ها، هنجارها، اهداف نظام و اعتماد اجتماعی را در بر دارد. ارائه امکانات مناسب به همراه بهترین کیفیت آموزش باعث می شود تا کیفیت کار، توسعه حرفه ای و رضایت شغلی در تمامی سطوح کاری فراهم شود و در نتیجه نیروی کار بهبود یافته و بهره وری افزایش می یابد.

منبع:

کبیرسلمانی، عباس(1397)، بررسی اثرات چرخش شغلی بر رضایتمندی و توانمند سازی کارکنان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.