راهبردهای توسعه تولید ناب

راهبردهاي سازماني تولید ناب

راهبردهاي سازماني توسعه تفكر ناب را می­توان به صورت زیر طبقه­ بندی نمود:

تبيين مفاهيم توليد ناب در سراسر سازمان: اگرچه درك مدیران ارشد از لزوم حركت در مسير ناب سازی شرط اساسي در اجرای موفق پروژه در تمام مراحل، بویژه گام های ابتدایي است و یک جریان از بالا به پائين را دارد، اما اجرای پروژه دارای یک جریان پائين به بالا است. به عبارت دیگر، هرگونه حمایت مدیران ارشد سازمان در صورت عدم وجود یک جنبش عملياتي خودجوش بي ثمر بوده، در صورت هرگونه پيشرفت، مستمر نخواهد بود. این نكته به اهميت بالای نقش نيروی انساني در همه سطوح سازماني اشاره دارد و بر این مهم تأكيد مي كند كه مفاهيم توليد ناب باید در سراسر سازمان تبيين شود. ایجاد بستری برای این­كه كاركنان عملياتي خود را، هم در دغدغه ها و مشكلات مدیران ارشد و هم در منافع ایشان سهيم بدانند، یكي از مهم ترین این مفاهيم است.

يك گام آموزش، يك گام عمل: یكي از ابعاد برجسته تفكر ناب توجه و تمركز آن بر مفهوم یادگيری به معنای لزوم آموزش توأم با عمل است. هرگونه آموزش تئوریک كه زمينه لازم برای اجرای آن فراهم نبوده و منجر به عمل نشود و یا برنامه ای برای بكارگيری آن در نظر گرفته نشده باشد در دیدگاه ناب مطرود است. اصل تقدم كارخانه كه حضور فعال و تلاش پيگير كليه مدیران را متذكر مي شود، ناظر به همين مطلب است. در واقع رویكرد ناب برای فعاليت های عملياتي ارزش ویژه ای قائل است و به همين دليل در ایجاد یک محيط پویا و تسطيح ساختار سازماني بسيار مؤثر است. استفاده از مشاورین توليد ناب نيز چنانچه مقطعي و محدود باشد و اجرای پروژه مستقيماً توسط خود مشاور انجام پذیرد، نتيجه ای مشابه بسياری از پروژه های مهندسي مجدد را به دنبال داشته و با خروج مهندسين مشاور از سازمان یک روند برگشت به عقب را خواهد داشت. به بيان دیگر، تأكيد توليد ناب بر وجود یک عامل تغيير در سازمان كه اولاً اصول تفكر ناب را كاملاَ درك كرده باشد و ثانياً مجری پروژه بوده و حركت در مسير بهبود را استمرار بخشد شاهد این مدعاست.

ناب سازي يك وظيفه همگاني: با اجرای عمليات ناب در مراحل نخستين، یكي از گام ها ایجاد دفتر پيشبرد ناب است، اما این عمل مي تواند زنگ خطری برای تسریع در ناب سازی سازمان تلقي شود، و این زماني است كه انجام فعاليت­های بهبود مستمر به این بخش منحصر شده و یا به ابعاد مختلف مدیریت سازمان توجهي نشود. به عبارت دیگر، انجام فعاليت های ناب سازی در سازمان یک فعاليت اضافي در كنار دیگر وظایف روزانه نيست، بلكه نگاهي نوین به آن ها است. تعيين مدیران جریان ارزش برای خانواده های محصول و فرایندهای تشكيل دهنده جریان ارزش یكي از فعاليت هایي است كه استمرار روند بهبود را تضمين مي نماید. هم چنين، ایجاد تيم های مرتبط كه خود برنامه ریزی مي كنند، خود تصميم گيری كرده و اجرا مي نمایند و خود نيز پاسخگوی اقدامات شان هستند، توانمندی های سازمان را دوچندان خواهد كرد.

گام به گام بدون درنگ: شاید مهم ترین نكته در پيشبرد عمليات ناب انجام فعاليت های بهبود به طور مستمر باشد. تأخير در تداوم ناب سازی در هر مرحله، از دست دادن ثمرات تلاش های گذشته را در پي خواهد داشت. به عنوان مثال، یكي از مراحل ابتدایي فرایند ناب سازی اجرای روش كان بان است. اجرای موفق كانبان نيازمند آموزش، نظم و تعهد است. توقفات خط توليد كه ناشي از مشكلات كيفي و یا خرابي ماشين آلات است در یک نظام كششي هزینه های بسيار بالایي را به سازمان تحميل مي­كند و در صورت عدم حل ریشه­ای نواقص، نظام مدیریت توليد را به چالش مي­كشاند. بنابراین، با استفاده به موقع از بستر مناسب ایجاد شده، برای انجام كارهای گروهي و كایزن های فرایندی باید به سازماندهي مجدد نيروی كار در طول جریان ارزش پرداخت. اجرای شيوه هائي چون پنج اس (5S) ، تي پي ام (TPM) و كيوسي (QC)  زمينه لازم برای گسترش دامنه فعاليت ها را فراهم مي آورد.

راضي نبودن از وضع موجود: سخن آخر در این مورد در نظر گرفتن هميشگي اصل كمال خواهد بود. هر فرد در نظام باید به دنبال رشد قابليت های خود باشد و با تفكر در مورد ساختارها و فرایندهای كار به بهبود آن ها بي­اندیشد. چنان­چه پيش از این هم اشاره شد، استمرار پيشرفت سازمان در گرو وجود جنبشي خودجوش است. حذف اتلاف به شناخت نياز دارد و تنها راه ریشه كن كردن اتلاف این است كه هركس در حيطه شناخت خود از سازمان به دنبال بهبود باشد. رشد قابليت های سازماني زماني اتفاق مي افتد كه روحيه آرمان گرایي در تک تک افراد وجود داشته باشد و این طرز فكر از فرد به تيم ها و از تيم ها به تمام سازمان تسری یابد. در این صورت است كه آرمان مشترك سازماني ایجاد و استمرار بهبود تضمين مي گردد.

راهبردهاي فراسازماني تولید ناب

منظور از راهبردهای فراسازمانی برای توسعه تفکر ناب، ایجاد وضعیت خاص در سازمان­ها است که برخی از اصول آن عبارتند از:

ايجاد محيط رقابتي سالم و شفاف: اِعمال الزام دستوری برای نيل به پياده سازی عمليات ناب با روح آن سازگار نيست و با اصل كشش در تفكر ناب هم خواني ندارد. حمایت های مالي دولت برای انجام چنين پروژه هایي نيز راه حل اساسي نيست و با نگاه نظام مند، نه تنها نتایج موقتي دارد، بلكه عوارض جانبي نيز بهمراه خواهد داشت. بنابراین، ایجاد یک محيط رقابتي سالم و شفاف در فضای صنعت كشور یكي از مهم ترین اركان توسعه صنعت كشور و فرهنگ ناب خواهد بود. محيطي كه شایسته سالاری و ارزش مداری جانشين رابطه بازی ها و رانت خواری ها شده و فاصله واقعي صنعت كشور را با صنایع روز دنيا به روشني نشان دهد و انگيزه لازم برای استفاده بهينه از منابع و مبارزه واقعي با هرگونه اتلاف را فراهم آورد.

شناخت ابعاد مختلف توليد ناب: در حوزه نظری، توليد ناب هنوز به عنوان یک تفكر نوین و فراگير كمتر شناخته شده است تا جایي كه بعضاً در كنار شيوه هایي چون كان بان و یا نظام آراستگي قرار داده مي شود كه در توليد ناب تنها به عنوان یک ابزار مطرح است. در حوزه عمل نيز اجرای عمليات ناب معمولاً به كف كارگاه محدود مي گردد.

منبع:

بابازاده، شیما(1397)، شناسایی و رتبه بندی  مولفه های سازمان ناب چابک، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، موسسه آموزش عالی الکترونیکی ایرانیان.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید