دیدگاه‌های نظری اینترنت

 نظریه جان سولر

جان سولر، دیدگاه خود را براساس هرم نیاز مازلو بیان میکند مازلو گستره وسیعی از نیازهای آدمی رابر اساس هرمی از نیازهای بنیادین و بیولوژیکی تا نیازهای والاتر خودشکوفایی طبقه بندی میکند که فرد نیازی را در یک سطح ارضا و به سطوح بالاتر می‌رود بنابراین افراد به این دلیل شیفته فرد، شی ء یا فعالیت خاصی میشوند که نیازی را در آنها برطرف کند. رویارویی با اعتياد به اينترنت مانند هر اعتياد ديگر مشکل است ؛ اعتياد به اینترنت ، هرو يين، سيگار و همه انواع اعتياد دارای اجزاء اساسي شبيه به هم ميباشند و ترک هيچ اعتیادی راحت و بدون درد نيست. در مرحله اول فرد معتاد موضوع را انکار مینماید و اعتقاد دارد اين مشکل قابل حل بوده و تاثیری بر زندگی فرد ندارد و در واقع مشکلي وجود ندارد، بدون انکار، معتاد از مرحله اول وابستگي به طرف مراحل پيشرفته نمي رود. در مرحله بعد معتادین فکر می‌کنند خودشان از عهده مشکل برآمده و نسبت به کمک گرفتن از ديگران بي ميل می‌باشند. متأسفانه افراد معتاد به دليل آن که منبع رضایتمندی در لذت از زندگي ندارند، بيش از پيش به سمت وابستگي کشيده ميشوند .

دیدگاه گروهل

از نظر گروهل،  بسیاری از افرادی که به عنوان کاربر افراطی اینترنت تلقی می‌شوند، بعد از مدتی با تجربه کامل غرق شدن در اینترنت از مصرف خود می‌کاهند. در واقع چنین وابستگی‌ای به دلیل جدید بودن اینترنت برای کاربران است. مانند افرادی که در مقابل سایر پدیده‌های نوین از جمله ماهواره و ویدیو چنین رفتاری را از خود نشان می‌دادند. اما در اینجا مساله مهم دیگری نیز مطرح می‌شود و آن اینکه چرا افراد بایستی به ابزارهایی مانند اینترنت وابسته شوند؟ افراد معتاد به اینترنت برای غلبه بر فشارها و تنش‌ها و دست یابی به نیازهای خود، اگر اینترنت هم نبود به وسیله دیگری متوسل می‌شدند. در اینجاست که نظریه سولر سودمند به نظر می‌رسد. به اعتقاد وی افراد یه این دلیل به اینترنت وابسته میشوند که نیازهای اساسی شان در دنیای واقعی ارضا نشده است.

به عنوان مثال نیاز ارتباطی افراد به خصوص افرادی که توانایی ارتباط رو در رو را ندارند و دچار ضعف شخصیتی هستند، از طریق چت برطرف می‌شود. و یا افراد با خلق شخصیت خیالی از خود، تامین نیاز پذیرش اجتماعی را جستجو می‌کنند. به همین دلیل است که افرادی که احساس می‌کنند نیازهایشان به هیچ وجه در دنیای واقعی ارضا نمی شود، بطور مرضی وابسته به اینترنت می‌شوند و با استفاده از گمنامی محیط مجازی ضعف‌های خود را پنهان می‌کند. اما اگر نیازهای افراد در محیط خانواده، مدرسه، جامعه و.. تامین شود افراد به ندرت به سمت استفاده افراطی از اینترنت کشیده می‌شوند و از اینترنت و دنیای مجازی به موازات ارتباطات دنیای واقعی استفاده می‌کنند .

نظریه تعامل خانواده

در این نظریه بیشتر از سایر نظریه‌ها در مورد تاثیر برخی ویژگی‌ها از جمله هیجان طلبی و ناتوانی در کنترل تکانه‌ها تاکید شده است.   نظریه‌ی تعامل خانواده بروک و همکاران،  نظریه پیچیده‌ای را توصیف می‌کنند که در آن دلبستگی عاطفی به والدین، یادگیری‌های اجتماعی و ویژگی‌های درون فردی نوجوانان، به طور مستقیم بر اعتیاد اثر می‌گذارند. پایه و اساس نظریه تعامل خانواده، ارتباط و پیوند قوی عاطفی بین والدین و کودک  به ویژه ارتباط مادر و کودک است. بر اساس این نظریه، دلبستگی میان والد و کودک چهار علت و سه پیامد دارد. چهار علت دلبستگی بین والد – فرزند عبارتند از :

• ارزش‌های مورد قبول والدین
• رفتار توام با حمایت و محبت والدین
• آرامش روانی مادر
• کنترلی که مادر در مورد کودک خود دارد .

 سه پیامد پیوند قوی میان والد و کودک عبارتند از :

• رشد شخصیتی مناسب و سازش یافته در نوجوان
• عدم برقراری ارتباط با همسالانی که مصرف کننده مواد هستند
• مصرف کم یا عدم مصرف در میان نوجوانان .

در این دیدگاه والدینی که ارزش های مشخصی ندارند و مهربانی و عطوفت کمی را  فراهم می کنند وکنترل کمی بر کودکانشان دارند و مادرانی که آرامش روانی ندارند : فرزندانی را پرورش میدهند که در دوران نوجوانی در معرض مشکلات متفاوتی قرار می گیرند از جمله ارتباط با همسالان مصرف کننده مواد و در نهایت سوء مصرف مواد.

نظریه رفتار مشکل

نظريه جامعی كه تلاش نموده است به تببين همه عوامل در چارچوب يك مدل بپردازد توسط جسور و جسور مطرح گرديده است در نظريه رفتار مشكل جسور ، ركن اساسى تحقيقات تجربى مربوط به رفتارهاى مشكل گروه سنى نوجوانان را تشكيل داده است .این نظريه، شامل سه نظام عمده از عوامل محيطى، شخصيتى و رفتارى است. هر كدام از اين نظام‌ها تركيبى از متغيرهايى است كه يا نقش عامل خطر و يا نقش حفاظتى درانجام رفتار مشكل دارند .در این ساختار نگرش نوجوان و جوان را در مورد رفتارهای انحرافی در نظر دارد و مدعی است که اگر فرد رفتارهای انحرافی را بپذیرد و معتقد باشد که سودمندی‌های این رفتارها از آثار زیان بار آن بیشتر است در معرض رفتارهای پرخطر است. جسور ، استدلال مى كند كه جذب نوجوان به رفتارهاى مشكل مختلف، نتيجه تمايل درونى فرد به سمت رفتارهاى نابهنجار و گرايش شديد به نقض هنجارهاى فرهنگى و اجتماعى مورد پذيرش اكثريت افراد جامعه میباشد نظريه رفتار مشكل يك چارچوب ذهنى منظم، چند متغيرى، روانشناختى , اجتماعى است كه به بررسى چگونگى تعامل عوامل فردى و اجتماعى در شكل گيرى رفتارهاى هنجار و نابهنجار مى پردازد .

به نظر میرسد با توجه به پژوهش‌های انجام شده و نظر محققین يكي از عواملي كه ميتواند در وابستگي به اينترنت نقش داشته باشد، هيجان خواهي است. يافته‌ها نشان ميدهند افرادي كه بازيهاي كامپيوتري انجام میدهند، در حال بازي هیجان زده می‌شوند و شايد جهت يافتن اين انگيزش‌ها و تحريكات بيشتر، اين بازي‌ها را تكرار كنند. همچنين هيجان خواهي يكي از ويژگيهاي برجسته نوجوانان است و مطالعه و بررسی پژوهش‌های در این رابطه ضروری به نظر میرسد.همچنین به اعتقاد گلمن،  هوش هیجانی که شامل حوزه‌های : مدیریت عواطف؛ شناسایی عواطف دیگران؛ تنظیم روابط خود با دیگران میشود که به باور برخی پژوهشگران، هوش هیجانی پایین، از جمله عوامل موثر در شروع مواد مخدر است . طبق DSM5 اعتیاد و اعتیاد اینترنتی در موارد بسیاری نزدیکی دارند و همچنین پژوهش‌ها نشان داده‌اند که هوش هیجانی پایین با مسایلی مانند خشونت، افسردگی، جرم و اعتیاد مرتبط است زیرا همه این مسایل ناتوانی ما را در کنار آمدن با هیجان نشان میدهد .

منبع

رستمی،پریناز(1394)، رابطه ابرازگری هیجانی، کنترل هیجانی و سیستم­های مغزی/ رفتاری با نشانگان اعتیاد به اینترنت، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشکده خوارزمی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید