خصوصیات کیفیت آموزش ­های­ دانشگاهی

کیفیت آموزش­ها چه خصوصیاتی دارد که چنین پیچیدگی برای آن عنوان می­شود؟ چرا برای بهبود آن باید برنامه داشت؟.

1. نکته اول این است که کیفیت آموزش­های­دانشگاهی نسبی است. کیفیت آموزش می­تواند پایین و یا مطلوب باشد. کیفیت در میان دو حد مطلوب و نامطلوب در نوسان است.
2. کیفیت آموزش­های­دانشگاهی یک مفهوم تام است. تام بودن کیفیت آموزش­های­دانشگاهی به کلیت نظام آموزش­عالی مربوط می­شود.
3. کیفت آموزش­های­دانشگاهی یک مفهوم پیچیده است. کلیت بالا بیانگر پیچیدگی آن نیز است. بنابراین کیفیت امری تحولی است و از جهتی قابل برنامه­ریزی(درمفهوم ایستای آن) نیست و در طراحی شاخص­ها و ارزشیابی کیفیت­ها این عدم­اطمینان باید در نظر گرفته شود. بهبود کیفیت دانشگاه فقط از طریق سازماندهی درونی دانشگاه میسر نمی­شود بلکه مستلزم این است که عوامل محیطی نیز زمینه مساعد را برای آن فراهم آورند.

آموزش­ های ­دانشگاهی یک مفهوم تام است، تام بودن کیفیت آموزش­های­دانشگاهی به کلیت نظام آموزش­عالی مربوط می­شود. تام بودن مفهوم کیفیت دانشگاه به خصوصیات دوره­ای قبل از دانشگاه ارتباط می­یابد؛ دوره های ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان.کیفیت آموزش­دانشگاهی یک مفهوم پیچیده است کلیت بالا بیانگر پیچیدگی آن نیز است. ادگار مورن، یکی از متفکران تحلیل رشد و تحول سیستم­ اجتماعی به بررسی پیچيدگی پرداخته است و آن را با قدرت درک پدیده­ها مربوط می­داند، قدرتی که بتواند بی­نظمی، اتفاق، عدم اطمینان، تضاد و سازمان را درک نماید. او می­گوید اگر شما با تفکر پیچیده­کننده سوال کنید، واقعیت پیچیده خواهد بود.

عده کثیری از کارشناسان بر سر این موضوع اختلاف­نظر دارند که آیا افزایش کمیت، لزوما کاهش کیفیت را بدنبال خواهد داشت یا نه؟ عده­ای بر این عقیده­اند که هر گاه کمیت­ها افزایش یابند در نقطه مقابل کیفیت­ها تقلیل یافته­اند وعده­ای نیز کاهش کیفیت را در برابر افزایش کمیت منطقی ندانسته­اند و تنها آنرا در صورتی محقق می­دانند که برنامه­ریزی­های توسعه با توجه به اصول خود صورت گرفته نباشد. پارتر، را عقیده بر آنست که در مقابل افزایش کمیت­ها، کاهش کیفیت ها اجتناب­ناپذیر است. او می­گوید: مسلم است با افزایش کمیت، کیفیت تقلیل پیدا خواهد کرد, ولی زمردیان به نقل از مجید رهنما، تضاد بین گسترش کمی و کیفی را تصور منطقی در این زمینه ندانسته و می­گوید:تضاد بین گسترش کمی و کیفی تعلیمات، تنها در شرایطی حقیقت دارد که مسئله رشد و توسعه، در چارچوب صحیح و دینامیک آن قرار نگرفته باشد و به پیشرفت­های اساسی علمی و آموزشی که در زمینه­ های دیگر می­شود توجه نکرده باشد.

توجه به کیفیت آموزش، متناسب با کمیت آموزشی با عنوان یک اصل اساسی از اصول عمومی برنامه­ریزی آموزشی بر این نکته تاکید دارد که در برنامه­ریزی آموزشی رشد کمی و کیفی آموزشی باید متناسب با یکدیگر باشد، تا رسیدن به اهداف برنامه­ ها را ممکن سازد. توجه بیش ازحد به یکی به مثابه عدم توجه­کافی بدیگریست ونتایج و عواقب ناگواری را دربرنامه بوجود می آورد.با عنایت به مطالب فوق می توان چنین استنباط کرد با اینکه از کیفیت آموزشی سخن زیاد به میان آمده است ولی مفهوم آن تاحدودی مبهم بوده و میان صاحب­ نظران مسائل آموزشی بر سر آن توافقی وجود ندارد.

به نظر می رسد این ابهام و عدم توافق ناشی از آن است که این صاحب­ نظران کیفیت آموزشی را بر حسب اهدافی که تحقق آنها را از نظام آموزشی انتظار دارند، تعبیر می­کنند و چون میان آنها بر سر این اهداف اتفاق نظر وجود ندارد تعابیری هم که از کیفیت آموزشی ارائه می دهند یکسان نبوده و به امور متفاوتی اشاره دارد. اما علیرغم اتفاق­ نظر موجود میان تعابیر صاحب نظران درباره مفهوم کیفیت آموزشی یک نقطه اشتراک مهم میان آنها وجود دارد و آن هدف­گرایی است. زیرا هدف، ملاکی است که کیفیت بر اساس آن سنجیده می­شود. اصولا بحث درباره کیفیت آموزشی بدون در نظر گرفتن عنصر هدف مفهومی نخواهد داشت . با در نظر گرفتن نقش هدف در مسئله کیفیت آموزشی و یا علم به اینکه نظام آموزشی اهداف خود را از طریق فراگیران عملی می­سازد به مفهوم کلی زیر از کیفیت آموزشی می­رسیم .

کیفیت آموزشی عبارت است از انجام تغییرات مورد نظر بصورت مطلوب و موفقیت­آمیز در فراگیران.در مجموع می توان نتیجه گرفت که معیار کیفیت در هر نظام آموزشی میزان تحقق اهداف از پیش تعیین­شده برای آن نظام است. خواه این اهداف در درون نظام منبعث شده باشد خواه در خارج از آن نظام قرار گرفته باشد. به همین علت اولین گام در بررسی کیفیت آموزش شناخت اهداف نظام آموزشی است .

منبع

دهباشی،ملیحه(1392)، بررسی مقایسه ای انتظارات وادراکات دانشجویان ،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی،دانشگاه سیستان وبلوچستان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید