جرم چیست؟

 جرم و بزهکاری یکی از پدیده های شوم و ناخوشایند حیات اجتماعی انسانهاست که همواره در همه جوامع بشری وجود داشته است. رفتار مجرمانه به مجموعه رفتارهایی گفته می شود که حاوی نقض قوانین اجتماعی، تعرض به حقوق دیگران، یا بر هم زننده نظم و آرامش جامعه باشد. از نظر قانون مجازات اسلامی جرم عبارت است از نقص قوانین کشور بر اثر عملی که انجام وظیفه یا اعمال حق آن را تجویز نکرده باشد و قانون نیز برای آن مجازاتی تعیین کرده باشد .

در جهان امروز علیرغم کنترل و کاهش چشمگیر بیماری های روانی، نابهنجاری های رفتاری و اختلافات خانوادگی جرم و جنایت در حال گسترش است. زندانیان از جمله گروه های اجتماعی هستند که هزینه های مادی و معنوی زیادی صرف آن ها می شود. سپری شدن بخشی از دوران مفید زندگی عده ای از افراد جامعه پشت میله های زندان، منابع جامعه را به شدت به هدر می دهد. به ازای هر روز سپری شدن عمر یک انسان در محیط زندان، یک روز از منابع جامعه به هدر می رود. بر اساس تحقیقات انجام شده، بیش از 75 درصد زندانیان مبتلا به اختلالات روانی بوده و این که اختلال روانی در زندان نسبت به جامعه شیوع بسیار بالاتری دارد .

زندان و زندانی

زندان همواره به عنوان یک واقعیت تلخ در جوامع بشری حضوری ناخواسته داشته و تاثیراتی را بر روان زندانی می گذارد، زیرا منتقل نمودن فرد به زندان تنها یک انتقال فیزیکی نیست، فرد با ورود به زندان از یک وضعیت اجتماعی معین که درآن جایگاه و نقش خاصی در میان اعضای جامعه برخوردار بوده و از ارزشهای ویژه ای حمایت و دنباله روی می نموده، به وضعیت اجتماعی دیگری پا میگذارد که بسیاری از آن تصورات و ارزش ها را از دست می دهد، زیرا شخصیت گذشته در محیط جدید کاربرد نداشته و از این رو می بایست به دنیا هویت جدیدی باشد که با این موقعیت و شرایط سازگار باشد.

بخشی از این هویت از طریق برچسبی که جامعه بر وی می زند شکل می گیرد و بخش دیگر آن را در ارتباط با افرادی که پس از این با آنها ، زندانیان و زندانبان به سر خواهد بر به دست می آورد. از این رو می توان اذعان نمود که هر چند انتقال فیزیکی شخص به زندان به آسانی صورت می پذیرد، ولی چرخش روحی و روانی از وضعیت گذشته  تازه، همیشه آسان نبوده و همانگونه که بررسی ها نشان داده اند، زندانی شدن به ویژه در روزهای اول با افسردگی روانی بصورت بهت زدگی یا در خود فرورفتن، انزواجویی و بی اشتهایی و مانندآن همراه است .

عوامل مرتبط با جرم و زندانی شدن:

از نظر روانشناسان، عوامل زیستی، روانشناختی و عوامل اجتماعی و موقعیتی در تبیین رفتار مجرمانه و زندانی شدن نقش مهمی دارد. مثلا بخشی از علل ارتکاب افراد به رفتارهای بزهکارانه، ناشی از یادگیری رفتار بر اثر مشاهده انجام آن توسط دیگران است به هین علت فرزندان خانواده های بزهکار آمادگی بیشتری برای انجام اعمال مجرمانه دارند . از سوی دیگر پیوندهای عاطفی فرد با خانواده و باورهای دینی مانند اعتقاد به حلال و حرام، ثواب و گناه در برابر خداوند به طور معناداری میل به رفتار مجرمانه را کاهش می دهد .

زندانیان به علت نگرانی ها، دلواپسی ها و مشکلات پیچیده زندان، ذهنیت های خاص و نگرشهای نفی نسبت به خانواده خود داشته و از مشکلات خانوادگی زیادی برخوردارند. کنکاش در ویژگی های شخصیتی و رفتاری زندانیان نشان می دهد که فرآیند رشد و تحول در زندگی روانی بیشتر آن ها با مشکلاتی همراه بوده است. پریشانی های روانی، محرومیت ها، ناکامی های پی درپی، خردمداری و فزون خواهی، پرخاشگری، خصومت و نفرت انباشته شده، نارسایی تربیتی و یادگیری های غلط دوران کودکی، نظام خانواده آشفته، کمبود و نداشتن هویت موفق که پایه اساسی بسیاری ازمشکلات زندانیان است ازمهم ترین عوامل گرایش به رفتار تبهکارانه وضد اجتماعی می باشد.

منبع

آرمنده،امیر(1394)، اثربخشی درمان شناختی –هیجانی معنوی  SCET))بر روی بحران هویت زندانیان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید