تعریف نارضایتی از بدن
نارضایتی از بدن توصیف کننده ی آشفتگی در مولفه یا مولفه هایی از تن انگاره است. به عبارتی نارضایتی از بدن را می توان احساسی منفی وتحریف شده نسبت به ظاهر یا ناخشنودی از بدن یا اندازه وشکل آن در نظر گرفت که سبب نگرانی درباره ی تن انگاره وبه نوبه ی خود منجربتاثیرسلامت جسمی و روانی فرد می شود. شکل جدی تر و به نسبت شدیدتر نارضایتی از بدن ونگرانی درباره ی آن آشفتگی تن انگاره است که سه جنبه ی اصلی دارد. این سه جنبه بنا به نظرپوکراجاک بولین و زیویک سروویک ، عبارتنداز:
- تحریف اندازه ی بدن ؛ اتوانی دربرآورد وتخمیین واقع بینانه ای از اندازه ی بدن خود
- عدم رضایت از بدن ؛ احساس ناخوشنودی درباره ی بدن خود یا قسمتهایی از آن
- اختلال تن انگاره ؛ وضعیتی که در آن رفتار فرد به تبع دو جنبه ی قبلی آشفته می شود
عده ای دیگر از محققان مثل: شیه و کوبو، برای آشفتگی تن انگاره یا نارضایتی از بدن تنها دو جنبه در نظر می گیرند که عبار تند از:
- میل به لاغری ؛ تمایل بیش از حد فرد برای دستیابی به لاغری آرمانی
- عدم رضایت از اندازه ی بدن ؛ ناهمخوانی بین تصویر فعلی ادراک شده ی فرد از بدنش وتصویر آرمانی که برای آن درنظر دارد.
اکنون منظور از نارضایتی از بدن احساس ناخوشایندی است که فردنسبت به اندازه، وزن و شکل آن دارد و میزان نگرانی و اشتغال خاطری که از این بابت تجربه می کند.
بررسیهای همه گیر شناسی مربوط به نارضایتی از بدن
نارضايتي از بدن در سراسر جهان غرب پديدهاي شايع است و به نظر ميرسد و به زودي مسئلهاي جهاني شود. شيوع بالاي اين نارضايتي در زنان به حدي است كه گاهي آن را يك ناخشنودي بهنجار مينامند . پاكستون ، نارضايتي از تن انگاره را زمينهاي نيازمند مراقبت بهداشتي در نظر ميگیرد.بررسيهاي همه گیر شناسی در جمعيتهای مختلف، ميزان شيوع و بروز متفاوتي راگزارش كردهاند. به بطور مثال در مطالعهي دختران دبيرستاني استراليا و نيوزلند 70 تا 76 درصد از آنان تن انگاره یی آرمانی را براي خودشان آرزو داشتند كه از وضعيت موجودشان به مراتب لاغرتر بود.
نیمی از آنها تلاش براي كاهش وزن داشتند در حالي كه درصد خيلي كمتري از آنها اضافه وزن داشتند . در مطالعهاي كه كش ، در ايالات متحده آمريكا انجام داده مشخص شده است كه 56 درصد از زنان و 43 درصد از مردان نارضايتي از وضعيت بدني دارند. در مطالعهي ديگري كه به وسيلهي كناردي، براون و وگت، درجمعیت زنان جوان استراليايي انجام شد فقط 24 درصد از زناني كه وزن سالم و طبيعي داشتند از وزن خود راضی بودند.
ارزيابي تن انگاره و نارضايتي از بدن
بمنظور ارزيابي تن انگاره و نارضایتی از بدن یا به عبارتی نگرش و احساس نسبت به وضعيت بدن ؛ نارضايتي از وزن ، شكل، قيافه و … از شيوهها و فنون مختلفي استفاده شده است. يكي از اين شيوهها، استفاده از مقياسهاي مبتنی بر تصويرهاي ترسيم شدهاي است كه پیکرهایی با اندازههاي مختلف به طور مثال كاملاً لاغر اندام تا بسيار چاق را نشان ميدهند. معمولاً به اين منظور از نه پیکر ترسيمي زن و مرد در اندازههاي مختلف استفاده ميشود. در اين شيوه از آزمودني ميخواهند تصويري را كه با وضعيت بدني او تقريباً هم خواني دارد مشخص كند.
هم چنين ميتوان از او خواست كه وضعيت بدني آرماني و جذاب را هم مشخص كند. ميتوان براساس فاصلهي بين تن انگاره ی آرماني و تصويری که بدنش را آن گونه تصور می کند، همچنين فاصله ی بین تن انگاره ی جذاب و تصويري كه از جذابیت خودش انتخاب كرده، ميزان نارضايتياش را محاسبه كرد. اين شیوه ی ارزيابي تن انگاره و نارضایتی از بدن به لحاظ خصوصيات روان سنجي اعتبار و پايايي در فرهنگهای متفاوتی بررسی شده است و مقياسي مناسب به منظور ارزيابي تن انگاره و نارضايتي از وضعيت بدني در نظر گرفته ميشود.
شيوهي ديگری به منظور ارزيابي رضايت از وضعيت بدني استفاده از سوال كلي منفردي است كه از آزمودنيها پرسيده ميشود و از آنها ميخواهند كه ميزان رضايت خود را از وضعيت بدني شان در يك مقياس هفت نمرهاي لیکرت مشخص كنند. در اين مقياس يك به مثابه نارضايتي كامل و هفت به مثابهي رضايت كامل است . ابزار مناسب ديگري براي ارزيابي نارضايتي از وضعيت بدن،پرسشنامهي اختلالهای خوردن است كه در برگيرندهي سه خرده مقياس نارضايتي از وضعيت بدن، مقياس ميل به لاغري و مقياس پرخوري است.
ابزار ديگري براي ارزيابي نگرش نسبت به بدن مقياس كاتاكسيز بدن نام دارد . اين مقياس ميزان رضايت فرد را از بخشهاي مختلف بدنش و هم چنين كنش آنها ارزيابي ميكند و به صورت يك نمرهي نهايي، رضايت از بدن نشان ميدهد. ابزار ديگري به منظور ارزيابي نارضايتي از بدن مقياس ظاهر پرسشنامهي چند ساحتي روابط خويشتن و بدن است . اين پرسشنامه 34 ماده دارد و شامل پنج خرده مقياس است كه هر يك جنبهاي از آشفتگي تن انگاره را ميسنجد. پرسشنامه طرحوارههاي ظاهر تجديد نظر شده كه يك پرسشنامهي بيست مادهاي گزارش شخصي است باورهاي زير بنايي مربوط به ظاهر و معنا و اهميت آنها را در زندگي فرد ارزيابي ميكند.
منبع
نعمت اله زاده ماهانی ،کاظم(1393)، بررسي تأثير قد، وزن، شاخص تودهي بدني، طرحوارهي ظاهر، خويشتن پنداره و وارسي بدن بر تن انگاره،پایان نامه دکترا،روانشناسی عمومی ، دانشگاه علامه طباطبائی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید