تعاریف و مفاهیم کسب‏ وکار خانگی

كار از خانه قدمت ديرينه اي داشته و شايد بتوان گفت كه پیشینه‌ی آن به ظهور مفهوم خانه و يك جانشيني انسان باز می‌گردد. بخش اعظم فعالیت‌های اقتصادي مردمان قبل از عصر صنعتي شدن در خانه‌ها و محل زندگی‌شان انجام می‌شده و خلط مفهوم خانه و کسب‌وکار مفهوم غريبي نبوده است. با انقلاب صنعتي و گسترش نظام كارخانه اي رفته رفته مرز ميان خانه و محل كار پر رنگ‌تر شده به طوري كه مراكز صنعتي و تجاري به عنوان محلي براي فعاليت اقتصادي و خانه به كانوني گرم و آرام بخش براي مردمان خسته از كار روزانه در اين مراكز تبديل شد. وقوع يك شوك اقتصادي در اثر بحران انرژي اپك در سال ۱۹۷۳ باعث شد كه توجه هاي دوباره نسبت به خانه به عنوان محل كار جلب شود صاحب‏نظران این حوزه معتقدند که سه عامل دیگر باعث شده است که کسب‏وکارهای خانگی در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را طی کند که عبارتند از :

• ظهور و گسترش فناوری‌های جديد به ويژه فناوري اطلاعات و ارتباطات كه باعث رونق و توسعه‌ی كارهاي از راه دور و کسب‌وکارهای اينترنتي از قبيل خريد و فروش اينترنتي شده است.
• تغيير ساختار صنعتي و کوچک‌تر شدن سازمان‌ها و برون سپاري­هایی که از يك سو موجب افزايش احساس ناامني شغلي در افراد و تلاش بيشتر براي خود اشتغالي و کسب‌وکار مستقل و از سوي ديگر توجه به کسب‌وکارهای خانگي كه می‌تواند مرجع مناسبي براي اين برون سپاري باشد.
• تغيير ارزش‌های اجتماعي هم چون تمايل افراد به آزادي و استقلال بيشتر در كار و حضور بيشتر در كنار خانواده از يك سو و ارتقاي سطح استاندارد زندگي در ميان خانواده هاي امروزين كه نياز به در آمد بيشتر را طلب می‌کند از سوي ديگر، دو نيروي متضادي است كه برآيند آن‌ها راه اندازي يك کسب‌وکار در خانه ر ا سبب می‌شود.

یک کسب‏وکار هنگامی راه‏اندازی می‏شود که شخصی به این نتیجه برسد که می‏تواند از طریق تولید کالا یا خدمات و فروختن و ارائه آن به مردم، سود کسب کرده، به جامعه­ی خود کمک کند. کسب‏وکار خانگی به هر نوع فعالیت اقتصادی در محل سکونت شخصی که با استفاده از امکانات و وسایل منزل راه‏اندازی شود، گفته می‏شوداین کسب‏وکارها، کسب‏وکارهایی هستند که در خانه اداره می‌گردند و برای آن کسب‏وکار هیچ محل دیگر تحت مالکیت یا اجاره به جز خانه فرد شاغل کسب‏وکار خانگی وجود ندارد  در واقع خانه در کسب‏وکار خانگی تعریف دیگری به خود می‏گیرد و به جای آنکه صرفاً مکانی برای آرامش، استراحت و سرگرمی ‏باشد؛ به محلی برای ایجاد درآمدهای اقتصادی نیز تبدیل می‏شود همچنین می‌توان به این نکته اشاره نمود که خانه برای زنان یک محل بدیهی برای شروع کسب‏وکار می‏باشد که نشان‏دهنده­ی یک گزینه موقعیتی کم خرج برای وی می‏باشد تا نقش‌های کار و خانواده را ترکیب نماید  طبق ماده 2 «قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی» نیز منظور از مشاغل یا کسب‏وکار خانگی، آن دسته از فعالیت­هایی است که با تصویب ستاد ماده 3، توسط عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب‏وکار بدون ایجاد مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی هم‌جوار شکل می‏گیرد و منجر به تولید خدمت و یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می‏گردد .

کارکنان خانگی بر اساس چگونگی استخدام و نوع مدیریت و کنترلی که بر کار دارند در چهار دسته قرار می‌گیرند. دسته اول كارمندان خانگی‌اند اين افراد نه تنها در استخدام و حقوق بگير يك سازمان بيروني هستند بلكه تحت كنترل و نظارت آن نيز قرار دارند و تنها تفاوت آن‌ها با كارمندان معمولي در محل كارشان است. دسته دوم متخصصان و مديران حرفه اي هستند كه وظايف و مسئولیت‌هایشان را از خانه انجام می‌دهند. اين افراد اگرچه مزدبگير يك سازمان بيروني هستند اما مديريت و كنترل بر بسياري از جوانب كاريشان را خود بر عهده دارند. دسته‌ی سوم مقاطعه كاران خانگي هستند که بخشي از زنجیره‌ی توليد و خدمت‌های يك سازمان بيروني بوده و تحت سفارش و به خواست آن فعاليت كرده و كارانه دريافت می‌کنند. دسته‌ی چهارم كه صاحبان کسب‌وکارهای خانگي ناميده می‌شوند، به طور مستقل يك فعاليت اقتصادي را راه اندازي كرده و درباره‌ی توليد، ارائه‌ی خدمت‌ها و فروش محصولاتشان، خود تصميم گيري می‌نمایند. چنین فعالیت‌هایی را کسب‏وکار خانگی  و به صاحبان و بنیان گذاران آن کارآفرینان خانگی می‌گویند کسب‏وکارهای خانگی معمولاً در بخش کسب‌وکارهای بسیار کوچک (کسب‏وکارهای کمتر از 5 کارمند) دسته بندی می‏شوند. بیش از 75 درصد از صاحبان این کسب‏وکار بیش از 40 ساعت در هفته کار می‏کنند  برخی از مهم­ترین مزایای کسب‏وکار خانگی عبارتند از :

• داشتن برنامه زمانی و کاری انعطاف پذیر
• عدم صرف زمان برای رفت و آمد
• پایین بودن هزینه راه‏اندازی
• تناسب با ویژگی‏های جسمی افراد معلول و کم توان
• ایجاد تعادل و موازنه بیشتر بین کار و زندگی
• عدم نیاز به مجوز

همچنین خانه به عنوان مرکزی برای رشد کسب‏وکارهای نوپا، به کارآفرینان اجازه آزمایش ایده­هایشان در سطح کوچک و بدون سرمایه‏گذاری بزرگ می­دهد. علیرغم مزایا، استفاده از خانه به عنوان محل شروع کسب‌وکار، زیان­هایی نیز دارد. در برخی موارد، کسب‏وکارهای خانگی می‏تواند به عنوان کسب‏وکارهای کوچک، غیر رسمی­ یا غیر تخصصی تلقی شود و صاحبان کسب‏وکار شانس خود را برای داشتن پشتیبان و شبکه های کسب‏وکار از دست بدهند  از دیگر معایب، امکان ایجاد مزاحمت برای همسایگان، تداخل محیط مسکونی با مکان اشتغال، نبود بستر کافی برای نظارت، فقدان امنیت شغلی و عدم وجود فضای کافی برای خانواده می‌باشد.

انواع مدل‏های کسب‏وکار خانگی

مدل کسب‏وکار توصیفی از یک مجموعه کسب‏وکار است که ساختار، روابط بین عوامل ساختاری و همچنین نحوه پاسخ­دهی آن کسب‏وکار به دنیای واقعی را بیان می‏کند. بسیاری از افراد روش­ها و مدل­های گوناگونی را برای یافتن بهترین مدل، مورد آزمون قرار می‏دهند. پس مدل­های مختلف کسب‏وکار خانگی به منظور انتخاب بهترین مدل مورد بررسی قرار می‏گیرد در جدول زیر مدل‏های مختلف کسب‏وکارهای خانگی به طور مختصر شرح داده شده است:

 انواع مدل‏های کسب‏وکار خانگی

منبع

مصطفوی، زینب السادات(1391)، تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر راه‏اندازی کسب‏ و کار خانگی،پایان نامه ارشدکارشناسی، مدیریت صنعتی،دانشگاه شیراز

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید