ترتیب تولد و فاصله سنی فرزندان در خانواده

ترتیب تولد بر رشد هویت نوجوانان تاثیر به سزایی دارد فاصله سنی نوجوانان نیز موجب می شود که نه تنها برخورد والدین با آنها متفاوت باشد بلکه این امر رابطه فرزندان با یکدیگر را نیز تحت تاثیر قرار می دهد برای مثال فرزند کوچک خانواده بخصوص وقتی که فاصله سنی زیادی با بقیه فرزندان خانواده دارد بر آن است که به استقلال بیشتری برسد نقشهایی ایفا می کند که متفاوت از برادر و خواهر بزرگتر از اوست . فرزند اول نیز موضوع آزمایش تربیتی والدین جوان و بی تجربه است که به شدت مورد توجه والدین می باشد .

این امر ممکن است باعث خلقیات رهبری و احساس مسوولیت در او ایجاد کند . همچنین معمولا گفته می شود نقش فرزند وسط خیلی برایش روشن نیست . و فرزندان کوچکتر معمولا آزادی بیشتری را در خانواده تجربه می کنند و والدین هم تجربه به بهتری برای پرورش آنان دارند در عین حال نباید فراموش کرد که ترتیت تولد و فاصله سنی بچه ها بر حسب اینکه در چه خانواده و فرهنگی تربیت شوند با تفاوتهای زیادی در تاثیر گذاری بر هویت آنان همراه خواهدبود.

 تاثیر رسانه ها بر شکل گیری هویت

قرن بیست و یکم را عصر ارتباطات و مد یاکراسی می نامند و این نامگذاری مبین کارکرد رسانه ها در هویت یابی و شکل گیری صور فرهنگی و سو گیرهای اجتماعی سیاسی و اقتصادی است اما قالب های رسانه ها نیز تفاوت هایی را در تعامل با مخاطبین نشان می دهد .

مثلا رسانه ها نوشتاری که مطبوعات نامیده می شوند مزایا و امکاناتی دارند که مانند نخبه پسند بودن تنوع بیشتر ، عدم نیاز به امکانات فنی ، ماندگاری و در دسترس بودن ، اما محدودیتهایی نیز دارند از قبیل اینکه خبر به طور کامل بیان نمی شود . عمر کوتاهی دارند و همچنین شکل توزیع رسانه های گفتاری نیز نظیر رادیو امتیازاتی نظیر سرعت ، فراگیری ، قابل استفاده بودن برای بی سوادان ، نداشتن محدودیت های زمانی و همچنین قابل استفاده بودن حین کار اما محدودیت های شامل ، عدم ماندگاری عدم توانایی مراجعه دوباره در رسانه های تصویری نظیر سینما و تلویزیون جذابیت ، قدرت تحریک احساسات عوامل امتیازی ان محسوب می شود ولی محدودیت هایی نظیر عدم امکان حمل و نقل و به کارگیری تمام حواس و دقت در استفاده را دارند . بحث رسانه های مجازی که خود بحث مفصلی را می طلبد اما در همه این انواع رسانه واقعیت های تلخی هم وجود دارد و مهمترین آن همانطور که اشاره شد عدم انعکاس درست واقعیت و تحت الشعاع گردانندگان بودن است . که در شکل گیری درست هویت یابی جوانان نیز تاثیر گذار می باشد . ارتباط برای تقویت پیوند های عاطفی و اجتماعی افراد مخصوصا جوان لازم است و به جرات می توان گفت که بی نظیر ترین و متداول ترین عملکرد انسان است .ارتباط مردم را به هم می شناساند مهارت استفاده از زبان ، انتقال و دریافت خبر و . . . می توان گفت که از دیدگاه روان شناس اندیش های انسان وقتی که با دیگران در میان گذاشته شود سهیم شدن فرد با دیگران در کسب تجربه و درک بیشتر را به همراه می اورد و از طریق ارتباط قادر خواهد بود تا معنایی را پیگیری مورد آزمایش قرار دهد . ارتباط یک جریان منحصر به فرد سمبلیک است مستلزم تاثیر متقابل بین افراد است به علت عمومیتش دربین انواع کنش مادی انسانی میتوان گفت که جوهره اصلی انسان درمقایسه با حیوانات است .

به گفته جولیس سنرار، ارتباط به تنهایی همه چیز نیست ولی یک جریان است که تمام جریانات را به عنوان یک متن اجتماعی به خود وابسته می گرداند .

ارتباط برای تقویت پیوندهای عاطفی اجتماعی نیز لازم است و به جرات می توان گفت که بی نظیر ترین و متداولترین عملکرد انسان است .

اما اندکی از انسان ها از اهمیت ارتباط و ماهیت ان اگاهی دارند قرابت ارتباطی مستلزم یک رابطه متقابل است و از آنجا خود سهم خود را در جامعه می یابد و روابط بنیانی در جامعه پدید می آورد .

ارتباط بین انسان از چهار طریق و به تناسب ذیل صورت می گیرد :

گوش دادن 42% محبت کردن 32% خواندن 10 % نوشتن 11% و بقیه 5%  .

گرچه امروزه نقش ارتباطات تکنولوژیک نظیر رایانه ها و . . . زیاد شده است اما به یاد داشته باشیم که رایانه ها فقط اطلاعات را نگه می دارند و نگهداری ها فقط و فقط از خود انسان بر می آید در هر ارتباط انسانی سه عنصر مهم قابل بررسی است فرستنده ، گیرنده ، خبر اما عنصر مهم دیگر واکنش به خبر یا بازخورد خبر است و در واقع پاسخ دریافت کننده به فرستنده که هم در روابط بین فردی انسانی و هم در عرصه رسانه ها قابل بررسی است .

فرهنگ کشور ما برای توسعه نیاز به ارتباط سازنده و معقول و عمیق با سایر فرهنگ ها دارد . تا از این رهگذر ضمن پذیرش ( بعد از گزینش ) جنبه های مثبت سایر فرهنگ ها پیرایه های منفی را هم از خود دور سازد و نقش رسانه در این میان یعنی توسعه فرهنگی نقش محوری است .امروزه حتی تصور دنیای بدون رسانه محال است از هر طرف که بنگیریم خبری ، رویدادی و تفسیری ذهنمان را مشغول می کند اما حقیقت ان چیزی دقیقا نیست که در رسانه ها می بینیم و می شنویم پیام هایی که از رسانه ها شنیده می شود و حتی پیام هایی که شنیده نمی شوند باعث شکل گیری ذهنیت ها می شود گاهی سکوت گذاشتن یک رویه هم خود یک پیام است .

بنابراین تصویر مخدوش از جهان وقتی اتفاق می افتد که رسانه ها خواسته یا ناخواسته عملکرد صادقانه ای نداشته باشند حتی اگر هم هم رسانه ها حسن نیست داشته باشند اما باز هم بین آنچه که وجود دارد و اتفاق می افتد و آنچه که گزارش می شود فاصله است و این طبیعت کار رسانه است سانسور خود سانسوری ف گرایش ها ، سلیقه ها ، محدودیت ها تکنیک ها از عوامل تاثیر گذار در شکل گیری واقعیت کار رسانه است اینجاست که یادگیری مخاطبان برای جستجو هدفمند و متعادل فعالانه و نه منفعلانه آنها را به سمت شناخت الگوها فرایند ها در روش های رسانه سوق می دهد .

رسانه ها می توانند آموزش های لازم در عرصه بهداشتی ، اخلاقی و اقتصادی را در اختیار خانواده ها قرار دهند اما اگر فرهنگ حاکم بر رسانه با فرهنگ جامعه در تضاد باشد خانواده به شدت آسیب می بیند و امروزه رسانه های غربی از طریق ماهواره و به دلیل سهل انگاری برخی حاکمان کشورهای اسلامی تا حدود زیادی بر خانواده های جهان اسلام حاکمیت پیدا کردند .

تلویزیون ماهواره سبب شده کانون گرم خانواده را از بین ببرد و سبب قطع ارتباط فرد با خانواده می شود و شبکه ارتباطی میان افراد به دلیل حضور همین رسانه قوی از هم گسیخته شده است این رسانه سکوت خانواده را از بین برده است و ما نعمت سکوت و آرامش و خلوت را از دست داده ایم اما این امر در مقابل خطر اصلی که همه رسانه های غربی است بسیار کم اهمیت است تضعیف خانواده تضعیف بسیاری از هویت های فرهنگی ، اجتماعی ، فردی ، مذهبی می باشد زیرا خانواده بستر و مسیر اجتماعی و طبیعی انتقال فرهنگ از یک نسل به نسل دیگر است و براستی این مسیر باعث زوال فرهنگ و دین و بسیاری هویت های دیگر است . جوانان به جای اینکه وقت خود را با خانواده صرف کنند اوقات خود را با رسانه ها و اینترنت می گذرانند . خانواده یک نهاد اجتماعی اصلی و مهم با کارکردهای متعدد و مهم است که اگر آن کارکردها در اثر تضعیف بنیان خانواده از دست برود جانشینی برای آن نمی توان یافت.

جهانی شدن رسانه ها

با جهانی شدن رسانه ها ، استرتژی غرب و رسانه های غربی سعی دارند شخصیت ملی و فرهنگی جوانان را در برابر یک چالش و بحران جدید قرار دهند اینجاست که بحث از کارکرد رسانه ها در ایجاد بحران هویت اهمیت بیشتری پیدا می کند .

پاستر، یکی از نظریه پردازان پست مدرنیزم کوشید است اثرات فناوری های جدید و رسانه ها را در پرتو آخرین نظریه های معتبر نسبت به اجتماع و فرهنگ موشکافانه بررسی کند . وی در اثر خود با عنوان عصر دوم رسانه ها در این زمینه می گوید : آنچه در نوآوریهای فنی مربوط به عصر دوم رسانه ها یعنی عصر اینترنت ، پست الکترونیکی و ماهواره مهم است دگرگونی گسترده فرهنگ ، هویت فرهنگی و روش جدید ساخته شدن هویتهاست .

بمیزانی که رسانه ها مسئولیت خود را در جهت حفظ هویت و ارائه مدلهای هویتی به نوجوانان درک می کنند می توانند پیامدهای منفی رسانه های مهاجم که هویت ملی و فرهنگی را نشانه گرفته و استراتژی بحران آفرینی را در پیش گرفته اند پیشگیری کنند .

منبع

مونسان،زهرا(1389)، نقش دانشگاه در شکل گیری هویت دانشجویان سال آخر دانشگاه آزاد،پایان نامه

کارشناسی ارشد،مدیریت آموزشی،دانشگاه گرمسار

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید