تدریس چگونه فعالیتی است؟
اعتقاد برخی از محققان و صاحبنظران حوزه تدریس آن است که فعالیت تدریس دارای قواعد و قوانینی است که نحوه عمل و مراحل آن را نشان میدهند و چنین قواعد و قوانینی را میتوان از طریق پژوهشهای علمی مشخص کرد. چنین دیدگاهی را مطرح کردهاند و بر این باورند که معلمان باید تدریس خود را بر پایههایی که پژوهشهای علمی حوزه تدریس فراهم کردهاند، بنا کنند. آنان بیان کردهاند که رفتارها با کنشهای بنیادین تدریس موضوعات ساخت دار عبارت از : مرور روزانه، عرضه درس، تمرین هدایتشده، بازخورد و اصلاح، تمرین مستقل و مرورهای هفتگی هستند و معتقدند که : همه معلمان از برخی از این رفتارها در بعضی مواقع بهره میگیرند، اما مؤثرترین معلمان تقریباً در همه اوقات، از اغلب آنها استفاده میکنند، به اعتقاد عدهای دیگر از صاحبنظران حوزه تدریس آن است که فعالیت تدریس توسط ارزشهای تربیتی، نیازهای شخصی و مجموعهای از عقاید یا تعمیمهایی که معلمین آنها را صحیح تلقی میکنند، هدایت میشود و بر این اساس نیازمند شهود، خلاقیت، فیالبداهگی و آشکارسازی مکنونات است .
برخی بر این باورند که تدریس یک علم است. این عده بر جوانب علمی تدریس تأکیددارند و توجه آنان معطوف به شیوههایی است که ارتباط بین معلم و دانشآموز را نظاممند کند. آنها بر این عقیدهاند که از طریق انتخاب دقیق مواد آموزشی، میتوان بین دانش آموزان، معلم و مواد آموزشی را تنظیم کرد. به اعتقاد آنان زمینههای بهرهگیری از فناوری تدریس بهخوبی شناختهشده و ضرورت آن احساس میشود . اسکینر، یکی از بزرگترین حامیان فناوری تدریس است. وی معتقد است که معلمان را میتوان بهگونهای آموزش داد که فناوری را بهدرستی در موقعیت تدریس مورداستفاده قرار دهند. از دیدگاه وی فناوری تدریس عبارت است از: فرایندهای یافتن و آرایش دادن به شرایط یادگیری، با استفاده از علوم فیزیکی و وسایل الکترونیکی و مکانیکی تا اینکه این شرایط به کار آیی و اثربخشی بیشتری در تدریس بینجامد. هیأت فناوری تدریس در وزارت آموزشوپرورش آمریکا، فناوری تدریس را به دو صورت توصیف کرده است :
- رسانههایی که درنتیجهی انقلاب ارتباطی به وجود آمدهاند و میتوان برای رسیدن به اهداف آموزشی در کنار معلم، کتاب درسی و تخته آنها را به کاربرد.
- روشی نظاممند برای طراحی، عرضه و ارزشیابی کلیه مراحل تدریس با توجه با اهداف مشخص و براساس نتایج تحقیق دربارهی یادگیری و ارتباطات انسانی و نیز بهکارگیری منابع انسانی و غیرانسانی برای تدریس مؤثرتر.
ویژگیهای تدریس مؤثر
وظیفه تدریس در آموزشوپرورش ازجمله وظایف خطیر و بااهمیت است، توجه به این وظیفه و چگونگی اجرای آن، عوامل مؤثر بر آن و نیز حیطههایی که این وظیفه در آنها صورت میگیرد، از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود. با توجه به اهمیت حیاتی تعلیم و تربیت دانش آموزان در رشتههای مختلف در نظام آموزشوپرورش و ویژگیهای رشتهها ازلحاظ آموزشهای نظری و عملی، توجه به امر آموزش و تدریس، روشهای اجرایی و نیز عوامل مؤثر در بهبود و افزایش اثربخشی آن بیشازپیش جلوهگر میشود.
با استفاده از شیوههای نو، سعی بر این است که دانش آموزان از طریق روبرو شدن با مسائلی از قبیل آنچه در آینده با آن روبرو خواهد شد؛ به فعالیت فکری، تشریکمساعی و تصمیمگیری درزمینه حل مسأله، برانگیخته شود .ثرندایک، معتقد است که با پیشرفت علم روانشناسی، مبنای علمی لازم برای تعلیم و تربیت و تدریس، فراهم خواهد شد و این حرفه از اتکای به دیدگاههای شخصی معلمان و حدسهای آزمون نشده آنان رهایی خواهد یافت. وی چنین اظهار امیدواری میکند که روزی فرا خواهد رسید که ما همانگونه که حرارت و نور را مسخر خودساختهایم، روحها و جانها را نیز تحت استیلای خودخواهیم داشت.
منبع
منصوری،فرحناز(1394)،بررسی تدریس اثربخش ازدیدگاه معلمان ودانش آموزان مقطع متوسطه،پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاداسلامی ایلام
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید