تاریخچه آموزش ضمن خدمت در ایران

در زمینه آموزش های ضمن خدمت در کشورمان  سند مکتوبی دال بر وجود این آموزشها در سالیان گذشته وجود ندارد اما شواهد حاکی از آن است که این آموزشها در ابتدا به صورت استاد- شاگردی بوده است که از طریق آن به انتقال دانش و معلومات پرداخته می شود.

این آموزش ها به صورت نسبتا رسمی و موسسه ای تا اواسط دهه 1310 مطرح نبوده است. در سال 1314 در راه آهن، مرکزی تحت عنوان « هنرستان فنی راه آهن تأسیس شد و سپس در سال 1318 آموزشگاهی در وزارت پست و تلگراف و تلفن آغاز به کار کرد. این جریان با تأسیس مراکز آموزشی در شرکت ملی نفت، بانک کشاورزی و سایر مؤسسات دنبال شد. سپس در وزارت دارایی نیز تلاش هایی برای آموزش ضمن خدمت صورت پذیرفت و آموزشهایی در زمینه ی شغلی به کارکنان ارائه گردید.

سنگ بنای آموزشگاه در سال 1325 در کشورمان بنا گردید. این کار از طریق اعزام گروهی برای آشنایی با آموزش های فنی در کشور آلمان صورت گرفت. این الگو برداری و سپس بومی سازی آن با فرهنگ کشورمان می تواند جزء اولین گام ها برای سیستماتیک کردن این آموزش ها باشد .

در 1349 طبق قوانین کار، دوره های کارآموزی برای آموزش کارگران ایجاد گردید که تحت نظارت وزارت کار و امور اجتماعی به آموزش در بخش صنعت پرداخت. پس از آن در طرح های طبقه بندی مشاغل اعم از اداری و یا صنعتی به برگزاری دوره آموزشی توجه بیشتری شد وارتقای کارمندان منوط به گذراندن دوره های آموزشی شد .

تأسیس شورای عالی اداری کشور در سال 1342 باعث شد تا آموزش های فنی و تربیت نیروی انسانی و ضعیت مطلوب تری پیدا کند تا اینکه با تصویب قانون جدید استخدام در کشور در سال 1345، آموزش ضمن خدمت انسجام بیشتری یافت. براساس فصل چهارم این قانون وزارتخانه ها و سازمان های دولتی مکلف شدند تا به مسأله آموزش کارکنان توجه و اهمیت بیشتری بدهند. به موجب این قانون برنامه های آموزشی سازمان ها باید قبل از اجرا به تصویب سازمان امور اداری و استخدامی کشور برسد. بدین ترتیب کلیه امور مربوط به آموزش کارکنان به منظور هماهنگی و کیفیت بیشتر در سازمان امور اداری و استخدامی متمرکز گردید. براساس این قانون، و به موجب تبصره 3 آن، سازمان امور اداری و استخدامی کشور مکلف گردید موسسه ای برای آموزش مدیریت و فنون اداری مستخدمین دولت تأسیس کند. پس از آن با تشکیل واحدها و مراکز آموزش ضمن خدمت کارکنان در سازمان ها و وزارتخانه ها، برگزاری دوره های کوتاه مدت و بلند مدت توسعه یافت.

تاریخچه آموزش ضمن خدمت کارکنان در وزارت آموزش و پرورش

آغاز آموزش های ضمن خدمت به صورت منظم و منسجم در وزارت آموزش و پرورش از 1364 می باشد. در این سال واحد آموزش کارکنان در این وزارتخانه تشکیل شد و از لحاظ ساختاری زیر نظر دفتر تشکیلات و روش ها قرار گرفت: البته قبل از این نیز آموزش های ضمن خدمت دراین وزارتخانه برای کارکنان ارائه شد. شواهد و اسناد نشان می دهند که دوره های ویژه ای برای کادر اداری و آموزشی از دهه 1310 برگزار شده که البته فاقد هماهنگی و انسجام و کمتر مبتنی بر نیازهای واقعی کارکنان بوده است. در سال 1374 آموزش ضمن خدمت در این وزارتخانه به موسسه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی واگذار شد. هدف اصلی این موسسه تحت پوشش قرار دادن کادر اداری وزارت آموزش و پرورش قرار دادن کادر اداری وزارت آموزش و پرورش بود و به این ترتیب آموزشهای مدیریت برای مدیران، رؤسای ادارات و مدیران کل در اولویت قرار داشت؛ به عبارت دیگر این مؤسسه آموزشهای مختلفی را در اختیار مدیران کل، معاونان مدیران کل، روسای ادارات و نمایندگان بخش ها و رؤساس مناطق قرار داد.

عامل اصلی شکل گیری مؤسسه مدیریت و برنام ریزی آموزشی، منطقه ای شدن آموزش و پرورش در دهه 1340 بود. با این حال قلمرو فعالیت این موسسه محدود بود و بیشتر کادر اداری را در بر می گرفت. در دهه 1350 آموزش ضمن خدمت کارکنان د ر وزارت آموزش و پرورش از جایگاه و ارج بیشتری برخوردار شد و در 1352 دفتر آموزش ضمن خدمت کارکنان را بر عهده گرفت و مؤسسه مبدل به یکی از واحد های تحت پوشش این دفتر گردید.طی سال های بعد، دفتر آموزش ضمن خدمت مؤسسه های دیگری را در مراکز شهرستان ها برای توسعه فعالیت های آموزش ضمن خدمت تأسیس کرد. و از 1356 به منظور تمرکز زدایی در آموزش کارکنان، مراکز آموزش ضمن خدمت در شهرستان ها تقویت شد تا دوره های آموزشی در سطح محلی برگزار شود. این روند تا زمان انقلاب در 1357 ادامه داشت .

در بهمن ما 1366 قانون اهداف اساسی آموزش و پرورش مشتمل بر 12 ماده و 9 تبصره تصویب شد و به موجب آن آموزش مستمر معلمان و کارکنان آموزش و پرورش به منظور ارتقای سطح توانای شغلی آنان جزء وظایف اساسی آموزش و پرورش قرار گرفت. تعیین زمان دوره آموزشی، گرفتن مجوز برای اجرای آن دوره ها می تواند از وظایف این سازمان قرار گیرد.

منبع

احمدلودهنوی،میثم(1394)،اثربخشی دوره آموزش ضمن خدمت فاوابرای معلمان دوره متوسطه،پایان نامه کارشناسی ارشد،مشاوره وبرنامه ریزی درسی،دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی خوارزمی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید