بررسی علمی ارتباط بین خنده و یوگا

همه ی اندام های بدن از سلول ساخته شده اند. این سلول ها برای ادامه ی حیات و داشتن کارکردی سالم باید پیوسته مواد غذایی چون پروتئین ها، کربوهیدرات ها، چربی ها، نمک ها ، مواد معدنی و ویتامین ها را دریافت کنند که از غذاها و نوشیدنی هایی که می خوریم تأمین می شوند. تأمین این مواد به کیفیت غذایی که فرد می خورد و قدرت جذب و گوارش دستگاه گوارش او بستگی دارد. همچنین برای این که مواد غذایی به همه جای بدن برسد، دستگاه گردش خون نیز باید کارکردی بی نقص داشته باشد. بنابراین، برای حفظ سلامتی در حد مطلوب ، دستگاه گوارش و گردش خون باید به درستی کار کنند. سرانجام وقتی مواد غذایی به سلول های بدن می رسد، برای سوخت و ساز آن ها به اکسیزن نیاز است و برای تأمین اکسیژن ، دستگاه تنفس ما باید در وضعیتی مطلوب قرار داشته باشد.

تقویت دستگاه گوارش

بر پایه ی اصول یوگا، سلامتی و شادابی بدن به کیفیت و کمیت غذایی که می خوریم وابسته است. از این رو در یوگا تأکید زیادی به مصرف غذای مناسب شده است. دیدار مرتب اعضای باشگاه های خنده با هم به رد و بدل شدن اطلاعاتی فراوانی در مورد غذاهای سالم می انجامد که در نتیجه آن مصرف میوه، سالاد، سبزیجات و جوانه های گیاهی در این باشگاه ها روز به روز فراگیرتر می شود.

اعضای باشگاه های خنده هر روز صبح جوانه های گیاهان مختلف را با خود به باشگاه می اورند. جوانه های گیاهی، غذایی غنی و سرشار از انواع ویتامین ها هستند که برای سلامتی بسیار مفیدند . در کنار جوانه ها، برگ های سیر خام و ریحان ؛ گیاه مقدس هندوان، به وفور در محل باشگاه خنده یافت می شود. باشگاه های خنده شبکه ای گسترده را تشکیل می دهند که از راه آن در مورد جنبه های گوناگون مصرف غذاهای سالم به تبادل اطلاعات می پردازند.

پس از مصرف غذاهای سالم، برای این که بتوان بیشترین مواد را از آن ها جذب کرد، دستگاه گوارش باید در سلامتی کامل باشد. اندام های اصلی گوارشی نظیر معده، روده ها، کبد و لوزالمعده در حفره ی شکم قرار دارند و عضله های محکمی از همه طرف آن ها را در بر گرفته اند. حرکت عضله های شکم و پرده ی دیافراگم، ماساژ طبیعی ملایمی را در بیست و چهار ساعت شبانه روز برای اندام های گوارشی تدارک می بیند. هنگام دم، پرده ی دیافراگم عضله های شکم را به سوی پایین و جلو فشار می دهد و در همان حال عضله های دیواره ی شکم را شل و رها می کند.

هنگام بازدم، عضله های شکم منقبض می شوند و اندام های موجود در حفره ی شکم را به طرف درون و بالا فشار می دهند. به این ترتیب، طبیعت در هر دقیقه 16 تا 20 بار ( میزان طبیعی تنفس) به اندام های گوارشی ماساژی خودکار و ملایم می دهد. اما اگر عضله های شکم ضعیف باشندو عضله های دیافراگم مرتب ورزش داده نشوند، نمی توانند وظیفه ماساژ دادن را به خوبی انجام دهند. امروز در نتیجه شیوه ی زندگی کم تحرک و چاقی بیش از حد، عضله های شکم بسیاری از مردم شل و وارفته شده و دیواره ی شکم آنان از چربی انباشته است. این نیز سبب جا به جا شدن اندام های شکم از محل طبیعی خود و نارسایی خون در آن گردیده است.

برای حفظ سلامتی کامل دستگاه گوارش، عضله های شکم باید قوی و ورزیده باشند. در یوگا حرکت های بسیاری برای قوی و ورزیده ساختن عضله های شکم و ماساژ دادن اندام های داخلی وجود دارد. برای واداشتن عضله های شکم به عملکردی بهتر باید چند حرکت انقباضی و کشش روی آن ها انجام داد. برخی حرکت های یوگا نظیر بونجاگ آسانا، سالاب آسانا و دانور آسانا از بهترین حرکت های کششی برای عضله های شکم هستند. یوگامودرا و هال آسانا نیز برای منقببض کردن عضله های شکم به کار می روند. وکر آسانا و آرداماتسیندر آسانا برای ورزش دادن و کشش عضله های پهلو بسیار مفید اند.

برای ماساژ دادن اندام های داخلی در یوگا دو تمرین خوب به نام های اودیانا و نااُولی وجود دارد. اودیانا اندام های شکم را به صورت عمودی ماساژ می دهد. در این وضعیت، حرکتی موجی شکل از بالا و پایین عضله هیا شکم عبور می کند . در نااِولی با منقبض ساختن عضله ها از یک طرف به طرف دیگر، ماساژی افقی به احشای داخلی شکم داده می شود. باید اذعان کرد که هیچ ورزش دیگری نمی تواند در ورزیده ساختن عضله های شکم و دادن ماساژی خوب به اندام های داخلی با یوگا رقابت کند.

در باشگاه های خنده ، مجموعه ی گوناگونی از خندهه های از ته دل اجرا می شود که می تواند عضله های شکم و پرده ی دیافراگم همزمان با هم ورزش دهد. دانشمندان، خندیدن را « ورزش اندام های داخلی» یا « انگشتان سحرآمیز » لقب داده اند که با نفوذ به درون بدن اندام های داخلی را به خوبی ماساژ می دهد. تمرین منظم خنده درمانی گذشته از تقویت و ماساژ پیوسته عضله های شکم ، آن ها را در جایگاه مناسب خود نگاه می دارد تا گوارش و جذب مواد غذایی به گونه ای مناسب انجام شود. اگرچه تمرین خنده درمانی با تمرین یوگا قابل مقایسه نیست ، می توانیم با پرداختن به آن بدون صرف هزینه ای به دستاوردهایی شگفت آور رسید.

تقویت دستگاه گردش خون

پس از این که غذا به گونه ای مناسب گوارش و جذب شد، لازم است مواد غذایی به گوشه و کنار بدن انتقال یابند . این وظیفه به عهده ی دستگاه گردش خون است. تمام مواد غذایی پس از حل شدن در خون، اندکی در کبد فرآوری می شوند و سپس با گذر از دستگاه پمپاژ مرکزی بدن، قلب، از راه شبکه ی رگ های خون به سوی تک تک سلول های بدن رانده می شوند. مایع خون نیز باید پس از رساندن مواد غذایی به سلول ها و جمع آوری مواد پس مانده از سوخت و ساز ، برای تصفیه به قلب و ریه ها بازگردد.

مهم ترین عضو دستگاه گردش خون، قلب است. انقباض و انبساط منظم پرده ی دیافراگم و عضله های سینه که به انقباض و انبساط ریه ها می انجامد عضله های قلب را به خوبی ماساژ می دهد. همچنین تغییرات مداوم فشار داخلی قفسه ی سینه هنگام خندیدن به رانش خونی که از وریدهای بزرگ بالایی و پایینی بدن باز میگردند کمک می کند.

خنده ی از ته دل با گشاد کردن رگ های خون سراسر بدن به فرد چهره ای گلگون می بخشد و در او احساس گرما می آفریند. ضربان نبض و فشار خون در نتیجه ی تسریع گردش خون بالا می رود اما ده دقیقه پس از پایان خنده درمانی به میزان حتی پایین تر از میزان طبیعی می رسد. به طور کلی می توان گفت که خنده در تقویت دستگاه گردش خون تأثیری بسزا دارد.

تقویت دستگاه تنفس

پس از انتقال مواد غذایی به سلول های بدن، نوبت آنزیم هاست تا برای سوخت و ساز آن مواد وارد عمل شوند. مهم ترین عنصری که بخش بسیاری از آنزیم ها را تشکیل برای سوخت و ساز آن مواد وارد عمل شوند. مهم ترین عنصری که بخش بسیاری از آنزیم ها را تشکیل می دهد اکسیژن است.ریه ها اصلی ترین عضو دستگاه تنفس هستند. برای آن که اکسیژن به گونه ای کارآمد تأمین شود تا از ظرفیت تنفسی ریه ها به طور کامل بهره برداری گردد لازم است مجرای تنفسی تمیز و عضله های تنفسی نیرومند باشند.

در یوگا تأکید زیادی بر تمرین های تنفسی می شود، زیرا این تمرین ها به تأمین اکسیژن مورد نیاز بریا داشتن عملکردی بهینه کمک می کنند. از آنجا که انرژی حیات یا پرانا از راه تنفس وارد بردن می شود؛ بنابراین، تنفس مهم ترین نقش را در حفظ سلامتی در بعد جسمانی بر عهده دارد، زیرا تأمین کننده ی اکسیژن است. تنفس در بُعد روانی به آرامش ذهن کمک می کند و در بُعد روحی نیز می توان انرژی حیات را به کمک انواع مختلف تمرین های تنفسی ( پرانایاما) ارتقا داد.

یک شخص در حال استراحت به طور میانگین 16 تا 18 بار در دقیقه نفس می کشد. این میزان هنگام انجام دادن فعالیت های روزانه به 25 تا 30 بار افزایش می یابد و در فعالیت های سنگین و فشارهای عاطفی شدید می تواند به 30 تا 40 بار در دقیقه برسد. بیماران مبتلا به برونشیت مزمن، آسم، و نارسایی های قلبی نرخ تنفسی بالایی دارند. همچنین استرس و فشارهای زندگی روزمره نرخ تنفس را بالا می برد و آن را کم عمق تر می سازد.

برخی سلول های تنفسی به دلیل نبود تنفس عمیق از مشارکت در امر تنفس باز می مانند و در نتیجه از کار می افتند و از هم می پاشند. به این ترتیب ظرفیت ریه ها ؛ ظرفیت حیاتی کاهش می یابد و فرد با انجام دادن کوچک ترین کاری احساس می کند نفسش بند آمده است. تمرین منظم تنفس عمیق در باشگاه های خنده ریه ها را در ظرفیت کامل تنفسی خود نگاه می دارد و همچنین به آرامش روانی اعضا کمک می کند. اگر کسی خواهان رسیدن به درجات روحی بالاتر است، دستگاه تنفس او باید در سلامتی کامل باشد.

میزان هوای رسوبی

پس از هر بار دم و بازدم، مقداری از هوا همچنان در ریه ها باقی می ماند که به آن هوای رسوبی می گویند. این هوا، دی اکسید کربن بیشتری دارد و فقط از راه بازدم پرفشار یا یک خنده ی طولانی می توان آن را خارج ساخت. در یوگا نوعی تمرین تنفسی وجود دارد که در آن، زمان بازدم مدت بیشتری از زمان دم طول می کشد تا بتوان تا حد ممکن هوای رسوبی بیشتری از ریه ها خارج ساخت.

در جلسه خنده درمانی به اعضا توصیه می شود پس از دم گرفتن از راه بینی، عمل بازدم را با غنچه کردن لب ها انجام دهند تا مدت آن طولانی تر شود و هوای تازی که دارای اکسیژن بیشتری است، جای هوای رسوبی را بگیرد. همچنین پس از هر تمرین خنده که معمولا سی تا چهل و پنج ثانیه طول می کشد، از اعضا خواسته می شود بدنشان را شل و رها کنند و دو نفس عمیق بکشند . این کار ، اکسیژن خالص بیشتری وارد بدن می سازد.

پاکسازی مجاری تنفسی

تمرین تنفس عمیق در کنار خنده درمانی برای سیگاری ها و کسانی که به برونشیت و انسداد مجاری تنفسی مبتلا هستند نقش فیزیوتراپی سینه را ایفا می کند. همچنین هوهوهاها کردن شبیه به برخی حرکت های یوگا نظیر کاپال باتی، سواش شودی و باستاریکاست که در آن ها عمل بازدم با فشار متناوب انجام می شود.

بسیاری از اعضا احساس می کنند پس از شرکت در جلسه ی خنده درمانی در طول روز خلط بالا می آورند که نشان دهنده پاکسازی مجاری تنفسی آن هاست. خنده همچنین مقاومت موضعی در گلوی اعضای باشگاه های خنده را افزایش می دهد که در نتیجه آن کمتری دچار سرماخوردگی و تورم لوزه ها می شوند. تمرین های تنفسی همراه با خنده ی شیر به اعضا کمک می کند مجاری تنفسی شان را سالم تر نگاه دارند .

دفع مواد پس مانده

عامل دیگری که در حفظ سلامتی سلول ها مهم است دفع مواد پس مانده از بدن است. دی اکسید کربن، پس مانده ی سوخت و ساز سلول هاست که از راه تنفس عمیق و انواع گوناگون خنده ی برانگیزاننده دفع می شود. ماساژی که تمرین خنده درمانی به اندام های گوارشی می دهد به حفظ حرکت های هماهنگ روده ها کمک می کند. همچنین وضعیت مناسب عضله های شکم با تسهیل عمل دفع و حرکت روده ها از یبوست جلوگیری می کند.

خنده درمانی در باشگاه های خنده

خنده درمانی در باشگاه های خنده با دیگر روش های خنده درمانی که در کشورهای غربی به کار می رود متفاوت است. در غرب در مراکز درمانی و بیمارستان ها کلینیک هایی برای خنده درمانی وجود دارد که در آن ها بیماران با خواندن کتاب های فکاهی و تماشای فیلم های کمدی وادار به خندیدن می شوند. اما در باشگاه های خنده ، انسان های سالم به صورت گروهی به تمرین خنده درمانی می پردازند. خنده های آنان خودجوش و نامشروط است و بیشتر نقش پیش گیرانه دارد.

استرس خوب

از نظر هانس سلیه، خنده نوعی استرس خوب و مثبت و حیات بخش است. خنده دارای ساز و کار درونی تعادل بخشی است که با آزادسازی هورمون های آدرنالین و نورآدرنالین در خون، عمل دو مرحله ای پاسخ و استراحت را تسهیل می کند. در نتیجه، با رفع استرس ها و فشارهای خفیف زندگی روزمره، در فرد احساس شادابی و تندرستی ایجاد می شود. خنده با کاهش دادن میزان اضطراب، تنش و افسردگی به تسکین چندین بیماری جدی نظیر فشار خون بالا، بیماری های قلبی و دیابت ـ که اضطراب و تنش عوامل زمینه ساز آن ها هستندـ کمک می کند. کی هرث ثابت کرده است که پس از خنده درمانی فشار خون کاهش پیدا می کند تاکنون بسیاری از اعضای باشگاه های خنده از آثار مفید خنده در کاهش فشار خون، تسکین بیماری های قلبی، مرض قند، اضطراب ، بی خوابی و بهره های فراوانی جسته اند.

شفابخشی بیماری ها

خنده با آزاد سازی کتکول آمین ها همراه با آدنالین و نورآدرنالین، گردش خون را تسهیل می کند، التهاب ها را کاهش می دهد ، به درمان بیماری ها سرعت می بخشد و سطح برانگیختگی عمومی بدن را بالاتر می برد. به این ترتیب ، خنده می تواند در درمان بیماری هایی نظری التهاب مفاصل ؛ آرتریت , التهاب ستون فقرات ، التهاب عضله ها و دیگر التهاب های نظیر آن نقش کارآمد ایفا کند.

تسکین دهنده ی دردها

خنده دو نوروپپتید، یعنی آندورفین ها و آنکفالین ها را در بدن رها می سازد. این دو، مواد مسکنی هستند که مواد طبیعی ضد درد بدن شناخته می شوند. خنده همچنین با رهاسازی تنیدگی عضلانی، آرامی ساختن سلسله اعصاب سمپاتیک و تسریع گردش خون به تسکین درد کمک می کند. بنابراین خنده می تواند از چندین راه در تسکین درد بیماری هایی نظیر التهاب مفاصل و التهاب ستون فقرات و غیره نقش داشته باشد. مقاله ی مشهور نورمن کازینس که در آن نشان داده چگونه ده دقیقه خندیدن او را به مدت دو ساعت از درد بیماری اش، التهاب کیسه های زلالی، رها می ساخت مدرک مؤثق این مدعاست.

کوگان و همکارانش، با انجام دادن آزمایش های بالینی ثابت کرده اند که آستان ی احساس درد و ناراحتی در آزمودنی ها پس از خندیدن بالاتر می رود. برخی از اعضای باشگاه های خنده ( حدود 21% ) نیز که به درد استخوان مبتلا بودند تسکین دردهای خود را گزارش کرده اند.

خنده و ایمنی

لی اس برک ،کشف کرده است که خنده می تواند با خنثی ساختن آثار برخی هورمون های اسرتس و اصلاح فعالیت سلول کشنده ی درد، ایمنی بدن را بهبود بخشد. لابوت ضمن تأیید یافته های لی برک به این نتیجه رسیده است که خنده به تقویت ایمنی بدن می انجامد. در پژوهشی که در دانشگاه واترلوی کانادا انجام گرفت، ثابت شد که خنده میزان ایمونوگلوبین A و G را افزایش می دهد.  نورمان کازینس نیز ادعا کرده است که خنده همچون سپری محافظ در برابر بیماری ها عمل می کند.

بنابراین خنده می تواند از راه تقویت ایمنی بدن، بیماری هایی چون برونشیت، سرماخوردگی، آرتریت روماتوئید، آلرژی و نظایر آن را تسکین دهد. همچنین یک دستگاه ایمنی تقویت شده می تواند نقش موثری در کنترل بیماری ایدز داشته باشد. برخی از اعضای باشگاه خنده ( 9/12 % ) بهبود بیماری های مزمنی چون برونشیت، سرماخوردگی و … را گزارش کرده اند.

منبع

دین پرست،آرزو(1394)، رابطه خنده درمانی یوگایی و سلامت روان دختران و پسران جوان ،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشکاه بوبوک دیدن نمایید