بانک مسکن
در این بخش از پژوهش، به منظور معرفی قلمرو مکانی پژوهش (بانک مسکن) به ذکر مختصری از تاریخچه تاسیس بانک مسکن و حوزه فعالیت آن و همچنین انواع خدماتی که توسط بانک مسکن ارائه میگردد، پرداخته میشود.
تاریخچه تاسیس بانک مسکن
بانک رهنی ایران در 25 دی ماه سال 1317 با سرمایه 200 میلیون ریال با مشارکت بانک ملی ایران تاسیس و از وزارت دارایی آن زمان اجازه فعالیت گرفت و رسما کار خود را از فروردین سال 1318 آغاز کرد. بر اساس مواد قانونی مصوب 1317 وزارت دارایی، این بانک شرکتی سهامی با فعالیت نامحدود بود که تابعیت ایرانی داشت و اگر لازم بود میتوانست در هر کجای ایران، شعبه یا نمایندگی تاسیس کند. موضوع فعالیت بانک را زمینههای مختلف بانکی مرتبط با امر مسکن تشکیل میداد که در میان آنها پرداخت تسهیلات در برابر رهن اموال غیر منقول به منظور خرید خانه، احداث و تکمیل آن، تعمیر، کارگشایی و نیز اعطای اعتبار به شرکتهای ساختمانی، بخش عمده فعالیتها را در بر میگرفت.
در تاریخ فعالیتهای بانک رهنی ایران، دو مقطع به خوبی قابل تشخیص است. یکی اواخر دهه 1330 که از سال 1337 با تاسیس صندوق پسانداز مسکن تحولی در سپردهها و وامهای بانکی به وجود آمد. دیگری از اوایل دهه 1350 که با افزایش درآمد نفت و تحولات ناشی از آن سطح فعالیتها به نحو مشهودی ارتقا یافت. بانک رهنی به عنوان اولین بانک تخصصی در تحول اقتصادی جامعه نقش شایستهای را ایفا نمود. به طوری که با تاسیس این بانک علاوه بر اینکه یک چهارم خانوارها تا سال 1345 از تسهیلات بانک برای خانهدار شدن استفاده کرده بودند، بانک رهنی با احداث واحدهای مسکونی ارزان قیمت برای اقشار کم درآمد و مساعدت به صنایع ساختمانی از طریق اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان و احداث کارخانههای تولیدی نقش ماندگاری برجا نهاد.
در کنار بانک رهنی به عنوان اولین بانک تخصصی در خاورمیانه، شرکتها و بانکهای ساختمانی دیگری فعالیت داشتند که هدف عمدهشان ایجاد تسهیلات لازم برای توسعه صنعت ساختمان و اجرای طرحهای عمرانی بود تا اینکه در سال 1358 بر اساس لایحه قانونی اداره امور بانکها مصوب 17 خرداد 1358 شورای انقلاب اسلامی، از ادغام بانک رهنی ایران، بانک ساختمان، شرکت سرمایهگذاریهای ساختمانی، بانکهای ایران و سایر شرکتهای پس انداز و وام مسکن، کوروش، اکباتان و پاسارگاد در تهران و در شهرستانها شرکتهای پس انداز و وام مسکن مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، اهواز، گیلان، همدان، کرمانشاه، مازندران، گرگان، سمنان و آبادان ترکیب جدیدی تشکیل گردید.ترکیب جدید که تحت عنوان ؛ بانک مسکن فعالیتهای بانکی خود را در بخش ساختمانی شروع کرد، طیف غالب آنرا از هر جهت بانک رهنی ایران تشکیل میداد و در واقع بانک مسکن تداوم فعالیت بانک رهنی ایران در قالب جدید بوده که با برخورداری از پیشینه و تجربیات طولانی خود حرکت نوینی را آغاز نمود. بخش اعظم موسسات ادغامی با سرمایهگذاری بانک رهنی ایران به وجود آمده بودند که با ادغام بانکها و حذف پراکندگی موسسات مالی با وظایف موازی یکدیگر مجموعهای به مراتب کاراتر و گستردهتر به وجود آمد.در اینجا قصد داریم تا تغییر و تحولاتی که در امور بانکی بانک مسکن بعد از سال 1358 رخ داده است را در دو مقطع 1358 تا 1362 و دیگر 1362 تا 1379 بررسی کنیم. با ذکر این نکته که وجه مشخصه اصلی این دو دوره اجرای عملیات بانکی بدون ربا از اوایل سال 1362 بوده است.
از آنجایی که وجه غالب بانک مسکن را بانک رهنی تشکیل میداد، قبل از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا، یعنی بین سالهای 1358 تا 1362، سپردههای بانک بر مبنای تغییر و تصحیح ویژگیهای سپردههای بانک رهنی ایران طراحی شده بود. به طوری که نخستین گام این تحولات در تاریخ 27 فروردین 1358 با اعلام نرخ بهره اوراق سپردههای ثابت به میزان 5/8 درصد برداشته شد و سپس در اردیبهشت ماه همان سال در تلاشی دیگر با تفکیک سپردههای ثابت از نظر مدت، مقررات را در خصوص نرخ بهره اعمال کردند. این مقررات تا ابتدای سال 1363 بر وضعیت سپردههای بانک اعمال میشد. تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا، سیستم بانکی را در شرایطی کاملا متفاوت قرار داد. از پنجم فروردین ماه 1363، شعب بانک مسکن دیگر از دریافت وجه به حساب پس انداز گذشته منع و تنها مجاز به افتتاح حساب در قالب سپردههای جدید شدند.
در یازدهم اردیبهشت ماه 1364، به منظور ایجاد هماهنگی بین اعطای زمین از سوی سازمانهای ذیربط و توزیع اعتبارات بخش مسکن از طریق سیستم بانکی و همچنین به منظور ایجاد زمینههای مناسب جهت ساخت واحدهای مسکونی در زمینهای واگذاری شده با بهرهگیری از منابع مالی بانکها و تجهیز سپردههای بخش خصوصی، طرح از سوی وزارت مسکن و شهرسازی با هماهنگی بانک مسکن تهیه و تصویب شد که بر اساس آن بانک مسکن عامل توزیع کننده در اعتبارات مربوطه شد. بدین منظور حساب جدیدی تحت عنوان حساب سپرده قرضالحسنه تامین مسکن به وجود آمد و در 20 اردیبهشت سال 1368 به منظور جایگزین نمودن حساب جدیدی تحت عنوان سپرده سرمایهگذاری مسکن ایجاد شد که ضمن دارا بودن امتیازات خاص، توانایی تقویت بنیه مالی بانک از طریق جذب سپرده هر چه بیشتر را داشته باشد. اما از ابتدای مهرماه سال 1369 فعالیت صندوق پس انداز مسکن تبلور یافت. جامعیت و گستردگی حساب اخیر از یک سو و مساعی بکار رفته در جهت شناساندن مزایای آن به افراد جامعه از سوی دیگر باعث شدند که طی مدت کوتاهی حساب صندوق پس انداز مسکن از موقعیت خوبی برخوردار شود و بانک مسکن به عنوان پرداخت کننده تسهیلات آسان برای خرید یا ساخت خانه مطرح شود .
فعالیتهای بانک مسکن طبق اساسنامه بانک عبارت است از:
- پرداخت تسهیلات در برابر رهن اموال غیر منقول و به منظور خرید و یا واریز بدهی ناشی از خرید واحد مسکونی، احداث، تکمیل و تعمیر ساختمان.
- افتتاح حساب جاری، پس انداز و قبول سپرده اعم از دیداری و یا مدت دار.
- انتشار و فروش اوراق مشارکت مسکن و اوراق قرضه مسکن بر اساس قوانین و مقررات مربوطه.
- اعطای تسهیلات و یا اعتبار به سازندگان واحدهای مسکونی ارزان قیمت و متوسط قیمت.
- دریافت تسهیلات و یا اعتبار از منابع داخلی.
- صدور ضمانتنامههای مربوط به طرحهایی که ضمانتنامههای اولیه آن را خود قبلا صادر نموده است و صدور ضمانتنامه به منظور دریافت تسهیلات و اعتبار از سایر بانکها در برابر رهن مازاد اموال غیر منقول سازندگان مجتمعهای مسکونی.
- اعطای تسهیلات مسکن به سازندگان مجتمعهای مسکونی در برابر ضمانت نامه بانکی.
- اعطای تسهیلات به واحدهای صنعتی سازنده مصالح ساختمانی.
- انجام سایر عملیات بانکی که به موجب قوانین و مقررات برای بانکها ممنوع نباشد.
منبع
هوشیاری،سعید(1393)، تاثیر بکارگیری فناوری اطلاعات بر هزینههای کیفیت،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت صنعتی؛ موسسه آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی ارشاد دماوند
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید